Han de Jong

Komende woensdag is het zover. Dan laten de Amerikanen de rest van de wereld weten wat er precies gebeurt op het gebied van de invoerheffingen. Het lijkt erop dat er forse meningsverschillen zijn binnen het 'team-Trump'. De president deinst er niet voor terug allerlei agressieve aankondigingen te doen die vervolgens weer worden afgezwakt. We zullen zien.

De Nederlandse consument wordt er niet bepaald vrolijker op. De CBS-index die het consumentenvertrouwen meet, is in maart voor de zesde maand op rij gedaald, dit keer naar het laagste niveau sinds november 2023. Met een stand van -34 ligt de index bovendien ver onder het gemiddelde vanaf 1986: -3,2. Dat is ronduit teleurstellend, want ik had gedacht dat de verbeterde koopkracht tot meer optimisme zou leiden. Niet dus.

Het CBS meldde vorige week al dat onze inflatie in februari is opgelopen tot 3,8%, van 3,3% in januari. Aan energie lag dat dit keer niet. Voeding, met een gewicht van 11% in de inflatiemand, maar met een aanzienlijk hoger gewicht in de dagelijkse boodschappenmand, werd in een maand tijd 1,1% duurder. Voor de maand februari is dat niet ongebruikelijk, maar doordat de prijsstijging van voedsel vorig jaar februari lager dan normaal uitviel, versnelde de voedselprijsinflatie van 3,1% in januari naar 3,8% in februari. Hier speelt dus zeker een 'basiseffect'.

De huidige economische situatie is lastig anders te beschrijven dan als chaos. Donald Trump slaat wild om zich heen met importheffingen, die hij dan vervolgens weer even uitstelt. Hij volhardt in de retoriek dat die heffingen de VS weer 'great' gaan maken. Dat is niet wat aandelenbeleggers denken, het is niet wat CEO's van Amerikaanse bedrijven denken en eigenlijk is het niet wat veruit de meeste economen denken. Over de vredesinitiatieven van Trump ten aanzien van de oorlog in Oekraïne is evenmin iedereen erg te spreken.

De vooruitzichten voor de mondiale economie zijn onzekerder dan normaal vanwege het volatiele optreden van de nieuwe Amerikaanse president. Bijna dagelijks kondigt hij importheffingen en in de besprekingen over vrede in Oekraïne schoffeert hij zijn bondgenoten. Ik heb wellicht minder hekel aan Trump dan veel anderen, maar nu begint hij ook voor mij wel erg veel onzin uit te kramen. Dat is erg jammer, want hij heeft in mijn optiek ook genoeg goede ideeën. Denk dan aan het verminderen van de regeldruk en de bureaucratie, de nadruk op economische groei, een energiebeleid dat in mijn optiek realistischer is dan dat van zijn voorganger en dan dat bij ons, etc. Je vraagt je af wanneer deze wervelwind tot bedaren komt en ook welke invloed die wervelwind ondertussen op de Amerikaanse economie of op de onze heeft.

De Nederlandse economie is in het vierde kwartaal met 0,4% (kwartaal-op-kwartaal) gegroeid. Daarmee komt de groei voor het jaar uit op 0,9%. Dat laatste is mager, maar wel duidelijk beter dan in 2023 toen er slechts 0,1% groei werd geboekt.

Onze inflatie is in januari wat lager uitgekomen dan verwacht: 3,3% tegen 4,1% in december. Maand-op-maand daalde het algemeen prijspeil met 0,3%. In januari vorig jaar steeg het juist met 0,5%. Het beperkte aantal details dat bij de ‘snelle raming’ wordt vrijgegeven werpt wel enkele interessante aspecten op.

De Duitse coalitieregering wordt de Ampel-Koalition genoemd, naar de kleuren van de SPD (rood), FDP (geel) en de Groenen. Inmiddels is ook de Duitse economie een soort knipperlicht geworden. In het vierde kwartaal vorig jaar kromp het bbp met 0,2%.