De Nederlandse en Duitse economie zijn sterk met elkaar verweven. Niet alleen handelen we intensief met elkaar, ook worden onze economieën door veel dezelfde factoren beïnvloed. Je moet toegeven dat het eerste plaatje tegen die achtergrond heel intrigerend is. Jarenlang loopt de industriële productie in beide landen keurig met elkaar in de pas en dan opeens niet meer. Gelukkig zitten wij aan de goede kant. Maar wat is er nu precies gebeurd?
Het ziet ernaar uit dat het uiteenlopen van de industriële productie in Nederland en Duitsland is begonnen toen en doordat de autoproductie in Duitsland inzakte. Dieselgate begon al eerder, maar, zoals het volgende plaatje laat zien, is de productie van auto's in Duitsland tussen augustus 2018 en april 2022 bijna gehalveerd. Dat had ongetwijfeld met Dieselgate en de nasleep daarvan te maken, maar ook met de andere problemen waar Duitse autobouwers vervolgens mee geconfronteerd werden, zoals chiptekorten gedurende de pandemie, maar ook de achterstand die is opgelopen op het gebied van elektrische auto's. Ook hebben Duitse autobouwers een deel van de productie verplaatst naar landen met lagere arbeidskosten.
Tussen april 2022 en augustus 2023 herstelde de autoproductie in Duitsland met zo'n 40%, waarna zij is gestabiliseerd op een niveau dat zo'n 30% lager is het productiehoogtepunt. Als we even terugkijken in de eerste grafiek, zien we dat de productie-index van Duitsland tussen augustus 2018 en april 2022 circa 22% bij de Nederlandse index is achtergebleven.
Toegegeven, wij hebben ook een 'automotive' industrie, die vooral bestaat uit toeleveranciers voor de Duitse autobouwers en niet te vergeten VDL, dat jarenlang auto's bouwde maar nu niet meer. Maar bij ons is de sector veel minder dominant. In plaats daarvan hebben wij, veel meer dan Duitsland, bedrijven in de chipindustrie.
De volgende grafiek is een kopie van de eerste, maar het gearceerde gebied uit de tweede grafiek heb ik overgenomen en ik heb de productie-index van Duitsland vanaf mei 2022 met 22 indexpunten 'opgetild'. Dan zien we dat de productie in Nederland en Duitsland vanaf mei 2022 weer heel aardig met elkaar in de pas lopen, dat is dus vanaf het moment dat de Duitse autoproductie zich stabiliseert.
Een en ander leidt tot een evidente conclusie. Het lijdt geen twijfel dat de Nederlandse en de Duitse economie met elkaar zijn verweven en dat de industrie in beide landen doorgaans min of meer met elkaar in de pas loopt. Maar dat geldt niet als de automobielindustrie in Duitsland forse klappen krijgt.
Dat heeft dan natuurlijk ook gevolgen voor hoe beide economieën zich in hun totaliteit ontwikkelen. Daartoe kijk ik in het volgende plaatje naar het bbp in volume. De grafiek laat zien dat het Duitse bbp vanaf 2017 niet of nauwelijks is gegroeid, terwijl ons bbp over die periode met meer dan 10% is gegroeid.
Als je goed naar de grafiek kijkt, zie je dat het bbp in beide landen zich vanaf het derde kwartaal van 2022 min of meer parallel ontwikkelt, maar dat ons bbp de laatste kwartalen weer uitloopt op het Duitse. Daarom heb ik in de volgende grafiek nog eens ingezoomd op de meest recente ontwikkeling van de industriële productie in beide landen.
De grafiek suggereert dat zich in Duitsland over deze periode een geleidelijke daling van de productie voordoet, terwijl de productie bij ons vanaf april 2024 stabiliseert. Misschien is dit verschil niet meer dan 'ruis' en ben ik nu in mijn enthousiasme bezig om te veel in de cijfers hinein zu interpretieren. De toekomst zal het leren.
Maar het is ook helder dat Duitsland relatief veel energie-intensieve industrie heeft, zoals de chemie. Destatis, het Duitse CBS rapporteert al een poosje afzonderlijke cijfers over de productie in de vijf meest energie-intensieve sectoren. Door de explosie van de Europese gasprijs in 2021 en vooral 2022 is de productie in die sectoren sterk teruggevallen. Inmiddels is de Europese gasprijs behoorlijk teruggevallen en momenteel redelijk stabiel. De Europese gasprijs was ook voor de Russische inval in Oekraïne hoger dan bijvoorbeeld de Amerikaanse, maar ondanks de daling van de Europese gasprijs sinds 2022 is die nu nog veel hoger dan de Amerikaanse. Hoe dit ook zij, de Duitse energie-intensieve industrie heeft de verloren gegane productie niet meer ingelopen.
Afsluitend
De Duitse economie stagneert al jaren. Dat komt vooral door de reeks problemen in de industrie. Wij hebben ons aan die stagnatie weten te onttrekken. De regering Merz, die eerder dit jaar is aangetreden, probeert iets aan de problemen te doen. Heel erg doortastend komt het vooralsnog niet over. We blijven het volgen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
