Han de Jong

Onze economie is in het derde kwartaal voor het derde kwartaal op rij gekrompen: -0,2%, terwijl de cijfers over het eerste en het tweede kwartaal licht naar beneden zijn bijgesteld, naar -0,5% en -0,4%. Hoe ernstig de recessie is, is onderwerp van discussie.

Het CBS publiceerde deze week de definitieve cijfers over de inflatie in oktober. We wisten al dat die -0,4% bedraagt ten opzichte van oktober vorig jaar. Exclusief energie was het 5,1%. Al vaak heb ik geschreven dat het officiële cijfer van het CBS momenteel eigenlijk nergens op slaat. Eerder dit jaar heeft men de prijsreeks veranderd om recht te doen aan het feit dat gezinnen hun energietarieven voor langere tijd kunnen vastzetten.

Volgens de 'snelle raming' van het CBS bedroeg de inflatie in ons land -0,4% in oktober. Ik heb al vaker uitgelegd waarom het een onzin-cijfer is. Laat ik dat niet volledig herhalen. Het CBS heeft een 'oude reeks' voor het prijsindexcijfer en een 'nieuwe'. De -0,4% inflatie voor oktober is het resultaat van het vergelijken van het cijfer van oktober 2023 uit de nieuwe reeks met oktober vorig jaar uit de oude reeks.

De ECB liet de officiële rente deze week ongemoeid na tien opeenvolgende renteverhogingen vanaf juli vorig jaar. Het zou mij verbazen als dit slechts een pauze is waarna nog verdere renteverhogingen zullen volgen. Ik denk dat de ECB de rente niet meer verder zal verhogen, hoewel de inflatie in de eurozone nog ruim boven de doelstelling ligt.

De ECB heeft de officiële rentetarieven voor de tiende keer verhoogd sinds medio 2022. In totaal heeft de ECB de rente nu met 450 basispunten (4,5%-punt) verhoogd. Gisteren heb ik weer met gekromde tenen naar de persconferentie van ECB-baas Christine Lagarde gekeken.

Onze inflatie bedroeg in augustus 3,0%, duidelijk lager dan de 4,6% van juli. Dat kwam echter vooral door het 'basiseffect'. Als er niets geks gebeurt, zal ons inflatiecijfer de komende twee maanden fors dalen. In oktober zouden we zelfs een licht negatief cijfer kunnen noteren.

Het is moeilijk om optimistisch te zijn over de Duitse economie. Jarenlang hebben ze meer op hun overheidsfinanciën dan op hun infrastructuur gelet. De belangrijke automobielindustrie strompelt al jaren van het ene naar het andere probleem. Op het ogenblik produceren ze nog altijd een derde minder auto’s dan in 2012. En nu de vraag naar auto’s wereldwijd herstelt, komt daar ook nog eens de genadeloze concurrentie van China bij. De energie-intensieve industrie heeft het moeilijk vanwege de hoge en onzekere energieprijzen. Verder heeft Duitsland ruim een miljoen Oekraïense vluchtelingen opgenomen (Nederland een kleine 95.000). En nu zijn de Duitse voetbalvrouwen ook nog eens vroegtijdig uit het WK geknikkerd door Columbia en Marokko…

Deze week verhoogden zowel de Fed als de ECB de officiële rente opnieuw. Voor de Fed was het de elfde renteverhoging sinds vorig jaar maart, voor de ECB de negende sinds juli 2022. Beide centrale banken nemen nu even vakantie en de beleidscomités komen pas over circa twee maanden weer bijeen. Bij de respectievelijke persconferenties wilde geen van beide bestuursvoorzitters vooruitlopen op de beslissing in september. Het enige concrete dat Christine Lagarde erover wilde zeggen, is dat de rente niet zal worden verlaagd. Alle andere opties hield ze open.