Han de Jong

Deze week verhoogden zowel de Fed als de ECB de officiële rente opnieuw. Voor de Fed was het de elfde renteverhoging sinds vorig jaar maart, voor de ECB de negende sinds juli 2022. Beide centrale banken nemen nu even vakantie en de beleidscomités komen pas over circa twee maanden weer bijeen. Bij de respectievelijke persconferenties wilde geen van beide bestuursvoorzitters vooruitlopen op de beslissing in september. Het enige concrete dat Christine Lagarde erover wilde zeggen, is dat de rente niet zal worden verlaagd. Alle andere opties hield ze open.

Anderhalve week geleden al rapporteerde het CBS hun 'snelle raming' van de inflatie in juni. Deze week kwamen alle details. De inflatie daalt en zal de komende maanden behoorlijk verder dalen. Dat komt voor een belangrijk deel door basiseffecten. Een jaar geleden explodeerde de gasprijs in Europa en als dat niet weer gebeurt, dan loopt het jaar-op-jaar cijfer van de inflatie snel terug. Maar er is meer. De voedselprijzen zijn fors gestegen, maar de voedselprijsinflatie is duidelijk over het hoogtepunt.

De consumptie van de Nederlandse huishoudens lag in mei in volume 1,4% hoger dan een jaar eerder. Dat is iets meer dan de groei in april: 1,2%, maar het blijft een matig tempo. Aan diensten werd meer besteed: +5,3%. Aan goederen juist minder, behalve aan auto’s. Dat laatste is een internationale trend.

De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal niet met 0,7% gekrompen ten opzichte van het vierde kwartaal vorig jaar, zoals het CBS eerder had berekend, maar met 0,3%. Dat verbaast me niets want 0,7% krimp is exceptioneel. Wel is zo'n opwaartse bijstelling met 0,4%-punt nogal fors. Het gemiddelde verschil tussen de eerste en de tweede berekening door het CBS bedraagt historisch gezien slechts 0,1%-punt. Maar uitschieters komen voor.

De industriële activiteit krimpt overal en de Duitse economie is in recessie, al mag je er dit niet over zeggen. De Amerikaanse economie groeit daarentegen iets sneller dan verwacht, waarbij het begrotingsbeleid en het monetaire beleid elkaar in de Verenigde Staten tegenwerken.

Het gaat niet lekker met onze industrie en ook niet met die in Duitsland. De productie in de verwerkende industrie in ons land is in maart met 2,0% gedaald ten opzichte van februari en met 4,0% ten opzichte van maart 2022. Het was de derde maand op rij met een daling ten opzichte van een jaar eerder. In de chemie en de rubber- en kunststofindustrie nam de productie wel iets toe ten opzichte van februari. Dat mag je ook verwachten in deze energie-intensieve sectoren nu de energieprijzen fors zijn gedaald. Toch lag het productieniveau in de chemie nog wel 17,6% (!) lager dan een jaar eerder en in de rubber- en kunststofindustrie 9,5%.

Zoals verwacht verhoogden de Fed en de ECB de officiële rente deze week met 0,25%. De Fed gaf daarbij aan dat het voorlopig waarschijnlijk welletjes is, terwijl de ECB bij monde van Christine Lagarde opmerkelijk expliciet meldde juist zeker nog niet klaar te zijn met renteverhogingen. Wel was de rentestap de kleinste sinds de ECB in juli vorig jaar begon.

Het gaat niet zo lekker in de Nederlandse detailhandel. In maart lag de omzet nog maar 4,1% hoger dan een jaar eerder. Dat is echter inclusief de inflatie. In volume werd 7,0% minder omgezet. In februari steeg de nominale omzet nog met 8,0% jaar-op-jaar. Het volume was toen 3,3% lager dan een jaar eerder.