In tegenstelling tot veertig jaar geleden lijkt Japan voorlopig enigszins buiten schot te blijven bij alle protectionistische maatregelen van de Verenigde Staten. Dat neemt niet weg dat de yen voorlopig duidelijk in de lift zit.
Na een paar chaotische weken in de nasleep van 'Liberation Day' lijkt de Amerikaanse president Donald Trump de pijlen op handelsgebied voornamelijk te richten op China. Onder meer in buurland Japan kunnen bedrijven en politici voorlopig opgelucht ademhalen. Veertig jaar geleden moest het land het in dit opzicht juist behoorlijk ontgelden. Tussen 1980 en 1985 had de yen ongeveer 50% in waarde verloren in vergelijking met de dollar en andere westerse valuta zoals het pond en de Duitse mark als voorloper van de euro. Hierdoor werden Japanse producten steeds goedkoper in andere landen. Dankzij een opbloeiende exportindustrie maakte het land een periode van sterke economische groei door.
Rente van bijna 20 procent
De Verenigde Staten hadden het in economisch opzicht juist behoorlijk lastig. Toenmalig Fed-voorzitter Paul Volcker had de beleidsrente begin jaren 80 opgeschroefd tot bijna 20% in een poging om de oplaaiende inflatie onder controle te krijgen. Dat lukte uiteindelijk, maar de hoge rente zette een flinke rem op de economische groei. Onder druk van een pakket protectionistische maatregelen heeft Japan indertijd onderhandelingen aangeknoopt met westerse landen. Als onderdeel van het Plaza Akkoord van 1985 is de yen in volgende jaren flink gestegen. De Japanse exportsector kreeg het plotseling een stuk lastiger en na een tijd van sterke groei kwam het land opeens terecht in een langdurige periode van economische stagnatie.
Beroepsbevolking wordt steeds kleiner
Inmiddels ziet het er in economisch opzicht beduidend beter uit voor Japan. Vorige week heeft de centrale bank het verwachte groeitempo voor het lopende jaar weliswaar teruggeschroefd van 1,1 naar 0,5%, maar dat is een redelijk tempo voor een land waar de beroepsbevolking al veertien jaar krimpt in een tijd waarin de economische onzekerheid bovendien toeneemt. Na drie renteverhogingen in iets meer dan een jaar, maakte de Bank of Japan wel even pas op de plaats met de beleidsrente. Omdat het ernaar uitziet dat de inflatie de komende kwartalen in lijn ligt met de officiële doelstelling, ligt er wel degelijk ruimte om in de loop van het jaar de rente opnieuw te verhogen.
Bank of Japan trapt op de rem
Het krimpende renteverschil met de Verenigde Staten is een belangrijke reden waarom de yen sinds de jaarwisseling met meer dan 10% is gestegen ten opzichte van de dollar. Ook speelt mee dat veel partijen als gevolg van het onvoorspelbare beleid van Trump de munt als een veilig alternatief zien voor de dollar. Na een koersdaling van 25% binnen vijf jaar ligt er nog best wat ruimte voor een verder herstel van de yen. Toch is de kans groot dat Japan op de rem trapt als die koersstijging te hard gaat. In dat geval zullen handelaren hun beleggingen in met name Amerikaanse technologieaandelen verkopen, om de tegen lage rentes afgesloten Japanse leningen terug te betalen. Op een dergelijk schokmoment zit in het huidige, onrustige economische klimaat niemand te wachten.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
