Verpakkingen

De Europese kunststofrecyclingsector verkeert in crisis. Ingrijpende maatregelen en strenge eisen zijn noodzakelijk om te voorkomen dat bedrijven een voor een omvallen. Als er niets verandert, wordt Europa afhankelijk van de import van nieuw plastic: goedkoop in aanschaf, maar duur in milieukosten.

De mislukking van zowel de plastictop eind vorig jaar als de recente plastictop is verdrietig en frustrerend. Wel is intussen in Europa de voorbereiding voor de nieuwe verpakkingswet, PPWR (Packaging and Packaging waste Regulation), in volle gang.

Chips in plaats van in plasticzakken in kartonnen dozen, en kartonnen in plaats van plastic om een six-pack bij elkaar te houden; karton is als verpakkingsmateriaal voor voedingsmiddelen in opkomst.

De dollar is weer opgeveerd nadat de VS en China een akkoord afgelopen weekend een record hebben bereikt over een aanzienlijke verlaging van de handelstarieven. Toch is de euro nog steeds een stuk sterker tegenover de dollar dan voor 2 april, toen Trump massaal hogere importheffingen aankondigde (en waarvan de meeste ondertussen zijn aangepast of in pauzestand staan). Welke invloed heeft de zwakke dollar en sterke euro op verpakkingen?

Het statiegeld wordt niet verhoogd. Om toch dichter bij het inzamelingsdoel van 90% van de blikjes en plastic flessen te komen moeten er volgens staatssecretaris Chris Jansen meer inzamelpunten komen. Ook tellen flessen voor sap en zuivel (waar geen statiegeld op wordt geheven) even niet meer mee voor het inzamelingspercentage. Ondertussen moeten de ingezamelde flessen ook gerecycled worden en daar doemt een probleem op: verscheidene plastic recycling bedrijven in Nederland zijn vanaf begin 2024 failliet gegaan en er dreigen er nog meer om te vallen.

De importheffingen van Trump hebben ook invloed op de verpakkingsstrategieën van voedingsmiddelenbedrijven die zijn gevestigd in de Verenigde Staten of daar lokaal produceren. Het tarief van 25% voor aluminium en staal uit alle landen dat hij vorige week invoerde, heeft onder meer gevolgen voor frisdrank- en bierblikjes. Dit terwijl de aluminiumprijs al op een relatief hoog niveau staat. Coca-Cola heeft al aangegeven te overwegen meer plastic flesjes te gaan aanbieden.

Fabrikanten worstelen met het duurder worden van grondstoffen, waarvan sommige extreem. Kleinere verpakkingen lijken een consumentvriendelijke oplossing, maar dat wordt lang niet door iedereen begrepen. Bij het Meldpunt Eerlijk van de Consumentenbond zijn in 2024 250 meldingen binnengekomen van consumenten over kleinere verpakkingen. De Consumentenbond diende eerder drie klachten in over 'gekrompen' verpakkingen in bij de Reclame Code Commissie. Die oordeelde eind vorig jaar dat er van misleiding geen sprake is.

De papierprijzen liepen afgelopen jaar hard op, maar hebben de laatste maanden van 2024 weer de weg naar beneden ingezet. Nog steeds zijn papier en karton, en daarmee ook verpakkingen van die materialen, hoger geprijsd dan eerder vorig jaar.