Het is afgelopen met investeringen in disruptieve innovatie op het gebied van voedsel, zo schrijft RaboResearch in een onderzoeksrapport. Ook andere instituten zijn de afgelopen weken tot dezelfde conclusie gekomen.
Waar het afgelopen decennium het ene na het andere innovatieve product op de markt verscheen (denk aan zaken als plantaardig vlees, eiwitrepen op basis van insecten en precisiegefermenteerde zuivel) blijft het bij het merendeel toch vooral een hype. Heel veel producten en trends zijn niet aangeslagen bij consumenten, zagen de omzet niet genoeg groeien of waren niet winstgevend.
Nu de rente omhoog schiet vloeit het geld iets minder rijkelijk. Inflatie maakt productie ondertussen duurder en maakt dat klanten meer op hun portemonnee letten. Al deze effecten raken een overvolle markt die sinds de doorbraak van bedrijven als Beyond Meat extreem is gegroeid.
Een groeiend aantal makers van alternatieve proteïnen zal de komende tijden de deur sluiten, personeel ontslaan of zichzelf in de etalage zetten. Industriekenners verwachten meer onrust voordat er echt sprake is van stabilisatie. ''Je hebt waarschijnlijk een kleine opruimsessie nodig in enkele van deze categorieën om ervoor te zorgen dat de winnaars komen bovendrijven'', zegt Mark Lynch, partner bij Oghma Partners in Londen tegen Bloomberg. Oghma Partners is een adviesbureau dat zich specialiseert in de voedsel- en drankenindustrie.
Durfkapitalisten
De vraag naar plantaardige rund- en varkensvleesalternatieven steeg scherp de afgelopen jaren en durfkapitalisten staken maar al te graag geld in de voedselstart-ups die in die tijd ontstonden. Bedrijven die in veel gevallen nog geen echt product hadden. Het resultaat kwam niet altijd overeen met de verwachtingen. Dat geldt ook voor bedrijven die producten verkochten op basis van insecten en actief zijn in de kweekvleessector.
Investeringen in voedsel en landbouw daalden met 44% in 2022, meldt AGFunder. Het gebrek aan investeringen koste onder meer Meatless Farm de kop. Het Britse bedrijf had al $57 miljoen aan investeringen ontvangen, maar hoopte op nog eens $70 miljoen. Dat was de geldschieters te gortig, waarna het faillissement werd aangevraagd. Uiteindelijk is het bedrijf overgenomen door VFC Foods, dat bekend staat om hun Vegan Fried Chicken.
Volgens Andy Shovel, oprichter van het Britse vleesvervangersbedrijf THIS, is de recente tumult in het vleesvervangersschap iets dat voorkomt in iedere productcategorie en zal deze uiteindelijk leiden tot minder verwarring in de winkels, betere kwaliteit en prijzen die dichter bij vlees liggen, zei hij tegen Bloomberg.
Niet alleen startups hebben 't moeilijk. De marktwaarde van Beyond Meat ligt 90% lager vergeleken met de piek en het bedrijf zag zich genoodzaakt om het afgelopen jaar meerdere ontslagrondes door te voeren en hetzelfde geldt voor veel andere grote bedrijven in de vleesvervangersindustrie. Ook traditionele bedrijven hebben het moeilijk. Zo verdween Garden Gourmet, een merk van Nestlé, uit de Britse supermarkten.
Veranderende economische omgeving
Volgens het onderzoek van de Rabobank hebben investeerders, met name die buiten de voedselindustrie, geleerd dat het lastig is om te veranderen wat consumenten eten. Vooral als er er een bekender en lekkerder alternatief beschikbaar is. Ook moet de veranderende economische omgeving niet worden uitgesloten.
Volgens de onderzoekers worden de komende jaren een stuk saaier. Disruptieve innovatie is zo goed als voorbij en maakt plaats voor incrementele innovatie. Disruptieve producten worden eerst nauwkeurig onderzocht en bekeken voordat er in geïnvesteerd wordt. De innovaties die overblijven zullen dan mogelijk succesvoller zijn.
ADM heeft nog hoop
Niet iedere investeerder is echter negatief. Zo heeft agrogigant ADM nog vertrouwen in de sector. De durfkapitaaltak van het bedrijf blijft ook investeren. ''De productcategorie evolueert nu naar waar consumenten echt naar op zoek zijn'', zei Leticia Gonçalves die bij ADM verantwoordelijk is voor global foods. ''Bedrijven leren van het verleden en passen zich aan met nieuwe producten.''
ADM verwacht dat de markt voor alternatieve proteïnen jaarlijks met een hoog enkelcijferig percentage zal groeien en in 2030 een omzet zal behalen van $100 miljard. Euromonitor International, een bedrijf dat verkopen in winkels en foodservice-kanalen bijhoudt, voorspelt dat het verkoopvolume van vlees- en visvervangers dit jaar met meer dan 10% zal groeien.
