De ergste droogte in 60 jaar tijd teistert Argentinië. Brazilië werd vorig jaar geteisterd door extreme regenval. Twee voorbeelden van extreme weersomstandigheden, verergert door de gevolgen van klimaatverandering. In heel Latijns-Amerika zorgt klimaatverandering ervoor dat het steeds moeilijker wordt om gewassen te telen.
De recente gebeurtenissen hebben tot het kritiek geleid dat de sector en regeringen in de regio te weinig doen om de effecten van een opwarmende aarde te beperken en om zich aan te passen aan een opwarmende planeet. Latijns-Amerika en de Caribische eilanden behoren tot de gebieden met de meeste broeikasgasuitstoot uit landbouw, bosbouw en ander landgebruik. Dat blijkt uit onderzoek van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).
Een kristalheldere glazenbol, die met 100% zekerheid kan zeggen wat de effecten van klimaatverandering op de Latijns-Amerikaanse landbouw zijn, bestaat niet. Daarvoor zijn er te veel onzekerheden, onder meer technologische. De Inter-American Development Bank is er echter in geslaagd om wat voorspellingen te doen aan de hand van negen klimaatmodellen, en enkele gewas- en economische modellen om inschattingen te kunnen geven van de effecten van klimaatverandering op de Latijns-Amerikaanse landbouw. De resultaten van dit model vergelijken ze met een basisscenario, waarbij geen rekening wordt gehouden met de effecten van klimaatverandering, overheidsbeleid of investeringen.
Meer soja
Het onderzoek maakt duidelijk dat de maïsteelt bijna overal moeilijker wordt. De omstandigheden voor sojabonen worden mogelijk beter en de tarwe teelt zal verder naar het zuiden verhuizen. Het zuiden van Zuid-Amerika zal nog geschikter worden voor de teelt van rijst en sojabonen. De droge gebieden in het noorden waaronder Mexico en de landen rond de Andes, zullen nog droger worden. In landen als Mexico, Honduras en Nicaragua zal de opwarming van de aarde meer gevoeld worden dan het koelere zuiden van het continent.
Boeren in landen als Argentinië en Uruguay zullen dus minder lijden onder de klimaatverandering. Dat eerste land is de derde grootste sojabonenexporteur en de tweede maïsexporteur van de wereld. De klimaatverandering zal niet voor iedere Argentijnse boer even makkelijk zijn, maar meer regenval zal de opbrengst van sojabonen, rijst en tarwe verhogen in grote delen van het land. Voor maïsboeren zal het moeilijker worden.
Niet alleen Argentinië lijdt onder de droogte ook het zuidelijke buurland Uruguay krijgt te maken met de gevolgen. Het land voorspelt $1,1 miljard aan misgelopen inkomsten uit de eigen landbouwsector door de droogte. Ook zorgt de droogte daar voor een energiecrisis. Het land haalt veel energie uit waterkracht, maar door de droogte draaien die op lagere capaciteit. En dus kiest het land ervoor om energie in te kopen van buurland Brazilië. In de toekomst zal Uruguay de sojabonenproductie zien stijgen en de gewasexport zien groeien.
Hittestress
Veel landen in de regio zullen als gevolg van de klimaatverandering te maken krijgen met een dalende arbeidsproductiviteit en daarmee ook een dalende BBP schrijven de onderzoekers. Voor Belize, Guatamala, Honduras, Nicaragua en Paraguay geldt dat het BBP in die landen 2050 1 tot 3% lager ligt in 2050. Deze landen lijden onder meer onder een scherp lagere gewasproductie en verliezen door hun ligging rondom de evenaar meer arbeidsuren aan hittestress veroorzaakt door de opwarming van de aarde.
Voor drie landen wordt een stijging van het BBP voorspeld. Argentinië, Chili en Uruguay zijn de enige landen wiens BBP niet lijdt onder de klimaatverandering. Dit komt mede door hun ligging op het continent.
In Brazilië zal veel afhangen van de toekomst van de Amazone. Landbouw is de belangrijkste reden voor ontbossing in Brazilië. Als 20 tot 25% van de Amazone gekapt wordt groeit de kans dat het regenwoud een savanne wordt. Dat is vooral slecht nieuws voor de grote hoeveelheid kleine boeren in Brazilië die het meest zullen leiden onder de gevolgen van klimaatverandering. Voor hen is dat dan ook goed nieuws dat de Braziliaanse president Lula stappen probeert te zetten om de illegale ontbossing in het land een halt toe te roepen.
Hoewel Brazilië de totale gewas opbrengst zal zien stijgen in de periode tussen 2022 en 2049, waarbij de grotere sojabonenproductie de dalende maïs en tarweproductie ruimschoots compenseert krijgt dat land toch te maken met een BBP dat volgens het gebruikte model 0,39% lager zal liggen dan de norm. Dit doordat de klimaatverandering een negatief effect heeft op de arbeidsproductiviteit
Oplossing
De onderzoekers schrijven dat met de vooruitgang van de klimaatverandering de regio zich zal moeten aanpassen, met name de landen die het zwaarst zullen lijden onder de klimaatverandering. De druk op deze landen om de productie hoog te houden kan lijden tot ontbossing, daarmee meer broeikasuitstoot en dus verdere opwarming van de aarde. Daarom zou de regio in moeten zetten op intensivering van de landbouw en op het klimaat aangepaste agricultuur. Waarbij er geschikte variëteiten gebruikt kunnen worden en de inzet van irrigatie en precisie landbouw een positieve rol moeten spelen, besluit het rapport.
