De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft de grondstoffenmarkten donderdag 24 februari op een dun koord gezet. Als gevolg hiervan gingen de prijzen door het dak, zo ook die van palmolie. In één week tijd passeerde de Mdex-notering zowel de grens van 6.000 als 7.000 Maleise ringgit per ton. Wat zijn de verwachtingen voor komende periode?
De notering voor palmolie op de Mdex is donderdag 24 februari gestegen naar 7.093 Maleise ringgit per ton. Omgerekend naar euro's – bij de huidige wisselkoers – gaat het om een bedrag van €1.507 per ton. Het is een absoluut record en een stijging van bijna 1.000 Maleise ringgit per ton in vergelijking tot het begin van de week. Een van de redenen hiervoor is de fors gestegen notering van Brent-olie, tot boven de $100 per vat, als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. Dit maakt tropische oliën aantrekkelijker voor de productie van biodiesel.
Niet alleen de hoge prijs voor Brent-olie speelt een rol in de extreme prijsstijging van palmolie, ook de nu ontstane problemen met de import van zonnebloemolie uit het Zwarte Zeegebied spelen een grote rol. Zo laten handelaren uit India, de grootste importeur van plantaardige oliën, aan Reuters weten dat ongeveer 380.000 ton zonnebloemolie (ter waarde van $570 miljoen) vastzit bij de handelaren en havens in de regio. Nieuwe aankopen zijn bovendien tot stilstand gekomen, omdat de havens hun activiteiten hebben opgeschort.
India heeft contracten voor zo'n 510.000 zonnebloemolie uit het Zwarte Zeegebied, voor verzending in februari en maart. Tot nu toe is in februari echter pas 130.000 ton geladen. Handelaren zijn onzeker over wat met de resterende hoeveelheid gebeurt. Daardoor ligt in tekort in India op de loer en moet dus in rap tempo gezocht worden naar alternatieven. Helaas zijn die beperkt. Voorheen importeerde India vooral palmolie, maar door de beperkte voorraad daarvan is het overgestapt op zonnebloemolie. Ook sojaolie is beperkt beschikbaar door een tegenvallende oogst van sojabonen.
'Hoge prijzen houden voorlopig aan'
Overigens is de notering inmiddels wel weer iets gedaald, tot 6.800 Maleise ringgit per ton. Dat is geen verrassing, want een prijsstijging van meer dan 10% in één week tijd wordt veelal veroorzaakt door paniek(aankopen). En dat was gisteren zeker aan de orde. De belangrijkste vraag van handelaren is op dit moment: wanneer keren we terug naar normale prijsniveaus? Het antwoord daarop stemt niet heel positief. Op de korte termijn zijn de voorraden beperkt; die lagen in januari op 1,55 miljoen ton. Dat is 4% minder dan aan het einde van afgelopen jaar. Volgens onderzoeksbureaus is dit meteen de reden dat de prijs voor palmolie de komende één tot drie maanden hoog blijft.
Pas als de problemen rondom de arbeidskrapte, de exportbeperking vanuit Indonesië, de droogte in Zuid-Amerika en de crisis in Oekraïne minder worden, kan de prijs dalen. Al zijn marktbureaus positief gestemd en verwachten zij dat dit in het huidige jaar kan gebeuren. Leggen we de verwachtingen van de verschillende marktbureaus op één hoop, dan wordt voor dit jaar gerekend met een gemiddelde palmolieprijs tussen de 3.300 en 4.300 Maleise ringgit per ton. Over 2023 durven zij nog geen uitspraken te doen.
