Door de aanhoudend hoge tarweprijs en de onzekerheden in de markt betalen bakkers voorlopig veel voor hun meel. 'Voorheen zagen we de prijs schommelen met korte prijspieken of -dalen, tegenwoordig hebben we te maken met prijzen die langere tijd aanhouden', vertelt Sjors van Rooijen, accountmanager tarwe bij inkooporganisatie Inbak.
De tarweprijs is sinds november 2020 structureel hoog, met als gevolg hoge inkoopprijzen voor bakkers. "De hoge Matif-notering van tarwe betekent dat bakkerijen fors meer voor bloem en meel betalen. Waar we in het verleden prijspieken van kortere duur zagen, is dat nu voor langere tijd. In de periode voor de coronacrisis waren we relatief stabiele prijzen gewend. Nu is het zo dat bakkers posities inkopen voor een langere periode. Daardoor moeten ze tegen hogere prijzen inkopen. Alle bakkers krijgen te maken met hogere prijzen. Groot of klein; ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje."
De 'oude' strategie is: bij hoge prijzen kort indekken van inkoopposities. Dit werkt niet meer in de huidige markt, vertelt Van Rooijen. Als je nu een korte dekking aanhoudt, dan heb je juist te maken met een hoge Matif-notering. "Daarnaast willen klanten geen leveringsproblemen, dus wordt vooral voor langer periodes ingekocht. Het einde van de hoge prijzen is nog lang niet in zicht, waardoor de markt voorsorteert op de situatie in 2022." Van Rooijen verwacht dat de prijzen zeker tot de nieuwe oogst in augustus hoog blijven. Omdat de opbrengsten van oogsten kwalitatief en kwantitatief tegenvallen op het noordelijk halfrond, is het aanbod laag.
Tegelijkertijd is de vraag naar tarwe sky high. "Dat er nu al over krapte in de tarwevoorraden wordt gesproken, is vrij uitzonderlijk. Deze krapte zal tot de nieuwe oogst nog wel aanhouden." Daar komt nog de onzekerheid bij met Rusland die aanvullende exportbelasting heft op tarwe.
Transport enorm duur
Als gevolg van tegenvallende oogsten, is de verkrijgbaarheid van de juiste kwaliteit baktarwe een probleem. "De kwaliteit van de recente tarweoogst is relatief laag en de logistiek is in onbalans, waardoor de transportkosten hoog liggen. Dat komt bovenop de hoge Matif-notering. Energie is een extra kostopdrijvend effect. Daar komen de stijgende loonkosten en krapte op de arbeidsmarkt ook nog bij; dat doet bakkers pijn. Ik hoorde laatst een bakker uit de Randstad dat hun winkel beperkte openingstijden had, omdat er te weinig personeel was. Dit zijn factoren die niet van vandaag op morgen zullen verdwijnen."
Op 22 november lag de tarweprijs op het hoogste niveau van 2021; €309 per ton. Na een dip in de tarweprijs rond 15 december (€275 per ton), steeg de koers de laatste decemberdagen flink door op de Matif. Op donderdag 23 december piekte deze vlak voor Kerst naar het prijsniveau van €290 per ton. Om op 29 december iets lager uit te komen op €282 per ton.
