Nederland is – samen met de Verenigde Staten – een van de belangrijkste spelers op de markt voor zoete aardappelen. Zo steeg de exportwaarde de afgelopen vijf jaar met maar liefst 43%. Toch worden voor komend seizoen meer uitdagingen verwacht. De productie van zoete aardappelen neemt namelijk af. Tegelijkertijd heeft de Europese Unie een tarief van 25% ingesteld op de import van diverse goederen uit de Verenigde Staten, waaronder zoete aardappelen. Welk land kan dat gemis straks opvangen?
De productie van zoete aardappelen vindt voornamelijk plaats in Azië, dat twee jaar terug een aandeel had van 64,4% in de wereldproductie. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van de Food and Agriculture Organization. Afrika volgt op een tweede plek (30,4%) en Amerika staat op de laagste trede (4,2%). Dat de nummer één-positie in handen van Azië is, komt door China. Dat land kent een productievolume van 51,79 miljoen ton per jaar, waarmee het een aandeel heeft van 56,4% in de Aziatische productie. Hoewel de vraag naar zoete aardappelen prima is, is de wereldwijde productie de afgelopen jaren wel afgenomen.
Sinds de start van dit millennium is het wereldareaal met 25,7% gedaald, resulterend in 7,7 miljoen hectare. Het productievolume is met 35% afgenomen, tot 91,8 miljoen ton. In China is het beplante areaal met 27% gedaald tot 2,37 miljoen hectare. Daardoor wordt ook komende jaren een lager productievolume verwacht in het land. De reden? Zoete aardappelen worden in Aziatische landen minder vaak geconsumeerd dan vroeger. De zoete aardappel heeft 'slechts' een aandeel van 15% in het basiseetpatroon. Vroeger was dat 50%.
Wereldhandel neemt toe
Opvallend is dan ook dat de wereldwijde exportwaarde over de afgelopen vijf jaar met 9% is gestegen, tot $694 miljoen. De Verenigde Staten domineren de export van zoete aardappelen, met een waarde van $194,6 miljoen (27,4%). Dat is een plus van 7% in vijf jaar tijd. Opvallend, want dit land is geen belangrijke producent van zoete aardappelen. Afgelopen jaar werd 'slechts' 1,4 miljoen ton geproduceerd. Nederland volgt op een tweede plek, met een exportwaarde van $154,6 miljoen (21,8%). Dit is een groei van 43% in vijf jaar tijd. Duitsland neemt de meeste aardappelen uit ons land af (32,2%). Daarna volgen Frankrijk (15,8%), België (14,2%) en Polen (5,7%). Hoewel de China de grootste producent is, heeft het op de exportmarkt slechts een aandeel van 5,1%.
Aan importzijde is Nederland echter dé grote speler. Twee jaar terug importeerde ons land voor $163,2 miljoen aan zoete aardappelen. Daarmee heeft Nederland een aandeel van 22,7% op de wereldmarkt. Het gaat om een volume van 185.730 ton. Op een tweede plek volgt het Verenigd Koninkrijk, met een importwaarde van $107,7 miljoen (15%). Dit land neemt de meeste zoete aardappelen af uit de Verenigde Staten. Een verschil tussen de twee grootste importeurs is wel dat in Nederland vooral wederexport van zoete aardappelen plaatsvindt, terwijl in het Verenigd Koninkrijk het merendeel voor eigen consumptie is.
Handelstarieven zijn uitdaging
De Verenigde Staten en Nederland zijn, zoals bovenstaande cijfers aangeven, de twee grootste spelers op de wereldmarkt van zoete aardappelen. Maar voor beide landen liggen ook uitdagingen in het verschiet. De twee bevinden zich namelijk in een langlopend geschil rond het subsidiëren van elkaars vliegtuigfabrikant. De Wereldhandelsorganisatie oordeelde beide partijen schuldig en daarom hebben de Verenigde Staten in oktober 2019 voor $7,5 miljard aan tarieven opgelegd op Europese goederen. Een jaar later – afgelopen november – heeft de Europese Unie een vergelijkbare move gedaan. Namelijk het invoeren van een tarief van 25% op diverse Amerikaanse goederen. Zoete aardappelen vallen ook onder die categorie.
Dat tarief zal niet alleen een uitdaging zijn voor Amerikaanse exporteurs, maar ook voor Nederlandse importeurs. Amerikaanse zoete aardappelen vormden twee jaar terug namelijk 48,4% van het totaal. Daarmee is het een van de belangrijkste leveranciers. Wel biedt dit mogelijk kansen in de zoektocht naar nieuwe leveranciers. Egypte is een land dat kan profiteren. De Egyptische markt heeft momenteel een aandeel van 11,9% in de Nederlandse import. Tussen 2018 en 2019 was een stijging zichtbaar van 178%. De gunstige prijzen liggen daaraan ten grondslag. Dat Nederland de gemiste import waarschijnlijk opvult met Egyptische zoete aardappelen, is slecht nieuws voor Spaanse producenten. Dat land concurreert al jaren met Egypte. Maar door de aantrekkelijke prijzen van de Egyptenaren kan die strijd niet gewonnen worden. Spanje kan daardoor een daling in de export verwachten.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
