Aubergine, de groente die een opmars maakt

Huishoudens in Nederland zijn steeds geïnteresseerder in de buitenlandse keuken. De coronacrisis heeft die ontwikkeling versneld. Doordat we vaker zelf thuis moesten koken – als gevolg van de sluiting van de horeca – probeerden we nieuwe recepten uit. Neem als voorbeeld de Mediterrane keuken, waarin veelvuldig gebruik wordt gemaakt van aubergines. Die trend slaat over. Steeds meer huishoudens in Noordwest-Europa (én ook in Nederland) eten aubergines. Gezondheid staat daar wellicht aan ten grondslag. De aubergine is namelijk een van de minst calorierijke groente, met slechts 18 calorieën per 100 gram. Ook wordt het gezien als uitstekende vleesvervanger.

Over het afgelopen jaar steeg het percentage Nederlanders dat aubergines consumeert met 5% naar 26%. Omgerekend naar het aantal inwoners in Nederland betekent het dat er ongeveer 850.000 nieuwe aubergine-eters bij zijn gekomen afgelopen jaar. In totaal werd de caloriearme groente door circa 4,6 miljoen Nederlanders geconsumeerd. En de vooruitzichten zijn goed, meldt Growers United. Voor dit jaar wordt wederom een groei van 5% verwacht. Helemaal als je kijkt naar het verschil met Zuid-Europa. Daar komt de jaarlijkse consumptie uit op 6 tot 13 kilo per hoofd van de bevolking, in Nederland is dat pas 270 gram.

Niet alleen in Nederland is die stijging overigens zichtbaar, ook onze ooster- en zuiderburen aten het afgelopen jaar flink meer aubergines. In Duitsland komt het consumptiepercentage inmiddels uit op 25% en in België is de aubergineconsumptie in tien jaar tijd meer dan verdubbeld. In verhouding tot Nederland eten de Belgen ook duidelijk meer aubergines, namelijk 600 gram per persoon, per jaar. Maar er zijn nog kansen, vooral omdat consumenten nog onwetend zijn over hoe ze aubergines het beste kunnen bereiden of gebruiken. Kortom: op het gebied van de consumptie wordt nog veel groei verwacht.

Teelt neemt toe in onze regio
Een hogere consumptie betekent vaak ook dat er meer product in eigen land wordt geteeld. Dat is ook zichtbaar in Noordwest-Europa. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statiek blijkt dat de teelt tussen 2001 en 2020 met ongeveer 54 hectare is gegroeid: van 71 hectare naar 125 hectare. De opbrengst steeg in diezelfde periode van 31 miljoen kilo naar 65 miljoen kilo. Met name in de periode na 2018 is de teelt hard gegroeid, toen stond het areaal namelijk nog op 105 hectare. De opbrengst groeide in die periode met bijna 10 miljoen ton.

In België weet slechts één op de vijf dat aubergines ook in eigen land worden geteeld. Met 7,5 hectare is de familie Heulens in België de grootste aubergineproducent. Vandaag de dag ligt het totale areaal bij onze zuiderburen op ongeveer 24 hectare (onder glas). Exacte cijfers zijn echter niet geregistreerd. Wel is duidelijk dat 40% in eigen land blijft en 60% van de productie geëxporteerd wordt, onder meer naar de Verenigde Staten. Ook Nederland exporteert veel product. In 2018 hadden we zelfs de op één na hoogste exportwaarde (na Spanje en voor Mexico), met een bedrag van €77,7 miljoen.

Wat doet de prijs?
Van de vijf grootste exporteurs ontving Nederland in bovenstaand jaar wel de hoogste kiloprijs: €1,39, een prijs die 45,3% hoger was dan in Spanje. Daar werden de aubergines verkocht voor €0,95. De beste prijs krijgt een Noordwest-Europese teler in augustus en september. Dan is er geen concurrentie van aubergines uit Spanje, maar is er louter Nederlands, Belgisch en Duits aanbod. Als is de teelt in het laatste lang beperkter dan in bij ons en onze zuiderburen. Nederlandse auberginetelers profiteren daarvan, want het is momenteel onze grootste afzetmarkt.

Maar, terug naar de prijs. Die is niet zo denderden meer als in 2018. Afgelopen weken schommelde de kiloprijs rond de €0,50 à €0,60 per kilo. Dat is fors lager dan vorig jaar, toen stond de prijs in deze periode nog op circa €0,80. Er waren toen uitschieters naar €1,11 per kilo. Die uitschieters hebben we dit jaar nog niet gezien. Vergelijken we de prijs met 2019, dan is het niveau wel redelijk vergelijkbaar. Gemiddeld lag de prijs toen op €0,50 tot €0,60 per kilo. Wel noteren de Spaanse aubergines, net zoals in 2018, nog lager. Namelijk rond de €0,30 per kilo. Spaanse telers telen echter in folietunnels, waardoor de operationele kosten daar lager zijn.

Al met al zijn kenners ervan overtuigd dat de markt voor aubergines alle stoplichten mee heeft. Het past goed in een gezond voedingspatroon, vormt een oplossing voor de groei in vegetariërs en veganisten en het is een groente die breed toepasbaar is. Én met de Nederlandse darter Dirk van Duijvenbode als ambassadeur zit het met de marketing van deze groente ook wel goed.