De Europese ontbossingswet dreigt opnieuw een jaar uitgesteld te worden. Dit keer tot 30 december 2026. De reden hiervoor is dat er technische problemen zijn met het Europese IT-systeem. Voedingsmiddelenbedrijven die al klaar zijn voor de nieuwe regelgeving, zijn het er niet mee eens dat de deadline weer opgeschoven wordt.
De Europese Commissie heeft aan het Europees Parlement gemeld te overwegen de ontbossingswet opnieuw met een jaar uit te stellen, omdat het IT-systeem met problemen kampt en dit tot herhaalde en langdurige storingen kan leiden. Dan kunnen bedrijven zich niet registreren, geen due diligence-verklaringen indienen, geen noodzakelijke informatie uit het IT-systeem ophalen en niet de vereiste gegevens aanleveren voor de douane, somt de Commissie de problemen op.
Een 26-tal bedrijven en organisaties uit onder meer de cacaosector, zoals Nestlé, Mars Wrigley, Tony's Chocolonely en Rainforest Alliance, komen in een brief aan de Europese Commissie en het Europarlement in verweer tegen het uitstel van de EUDR (EU Deforestation Regulation).
Zij liggen op koers om uiterlijk op 31 december 2025 volledig te voldoen aan de verplichtingen van de ontbossingswet, schrijven ze. "Samen met onze ketenpartners, waaronder kleinschalige boeren, hebben we actief gewerkt aan en geïnvesteerd in naleving van de huidige bepalingen van de EUDR, die wij consequent hebben gesteund. Deze inspanningen zijn geleverd in het vertrouwen dat het Europese wetgevingskader en de bijbehorende tijdlijn betrouwbaar waren."
Volgens de ondertekenaars brengt uitstel het behoud van bossen wereldwijd in gevaar en wordt ook het vertrouwen in Europese regelgeving ondermijnt. Zij pleiten voor een overgangsperiode waarin bedrijven die te maken krijgen met technische problemen tijdelijk niet worden beboet.
'Vervelend maar onontkoombaar'
Evofenedex, belangenvereniging voor de handel en logistiek, ziet een mogelijk nieuw uitstel als 'vervelend maar onontkoombaar, omdat de Commissie en sommige nationale toezichthouders hun voorbereidingen nog altijd niet gereed hebben', zo schrijft de vereniging op haar website. "Deels heeft dit ook te maken met de onnodige complexiteit van de verordening." Evofenedex benadrukt dat uitstel niet mag leiden tot het afzwakken van de Europese duurzaamheidsambities. "Het uiteindelijke doel, ontbossingsvrije handelsketens, moet overeind blijven."
Ceel Elemens, sector banker Food bij ING, reageert in een sectorupdate: "Een jaar uitstel van de EUDR biedt lucht aan voedingsbedrijven in de keten." Hij onderkent wel dat het 'voor koplopers die wel helemaal voorbereid waren het frustrerend kan zijn'. Elemans: "Het toont aan hoe complex de uitvoering van groene regelgeving is als de politieke wil ontbreekt. Er is een nieuw evenwicht nodig tussen duurzaamheid, geopolitiek en concurrentiekracht. Niet alles kan meer tegelijk."
Leontien Hasselman-Plugge, CEO van ImpactBuying, dat retailers en producenten helpt om hun wereldwijde toeleveringsketens exact in kaart te brengen en te verduurzamen, is minder mild over het uitstel. Ze geeft in een verklaring aan dat voor een duurzame wereld 'er zo snel mogelijk een einde moet komen aan de boskap die nog altijd op zeer grote schaal plaatsvindt (naar schatting 23 miljoen bomen per jaar)'. "Heel veel bedrijven snappen de urgentie hiervan en hebben zich terdege voorbereid, ook al was de wet vergaand en lastig uitvoerbaar. Juist deze bedrijven worden nu gestraft", aldus Hasselman-Plugge.
'Commissie verschuilt zich achter falende IT-systemen'
Volgens haar 'verschuilt de Europese Commissie zich achter falende IT-systemen, waar blijkbaar onvoldoende in is geïnvesteerd'. Ze is bang dat met uitstel de kans groot is dat er ook 'allerlei aanpassingen' komen. "Zeker ook onder druk van landen buiten de EU die economisch profiteren van ontbossing. Dit schaadt het vertrouwen dat bedrijven hebben in de EU en laat ook partners op andere plekken in de wereld in verbijstering achter."
In 2024 werd de EUDR ook al met een jaar uitgesteld naar 30 december 2025 voor grote bedrijven en juni 2026 voor kleine bedrijven. De ontbossingswet gaat over zeven commodity's: palmolie, soja, koffie, cacao, rubber, runderen en hout en (sommige) producten die daarvan gemaakt zijn. Bij het verhandelen daarvan binnen de EU moet straks worden aangetoond dat er geen ontbossing aan kleeft.
Voordat de deadline daadwerkelijk uitgesteld kan worden, moeten het Europees Parlement en de Europese Raad nog akkoord gaan.
