Ruim twee jaar is Jan Derck van Karnebeek nu CEO van FrieslandCampina, een periode die hij met succes en in betrekkelijke rust is doorgekomen. De onderneming is weer vlotgetrokken en de resultaten blijven in een opgaande lijn zitten, ook afgaande op de jongste businessupdate die financiële topman Hans Jansen gaf op de ledenraadsbijeenkomst deze week.
Volgende maand worden de halfjaarcijfers gepresenteerd, dus veel details zijn nu niet vrijgegeven, maar aangenomen mag worden dat het aardig goed zit.
Het mag dan ook best een hele prestatie heten wat Van Karnebeek heeft bereikt, gezien de omstandigheden waarin FrieslandCampina was beland. Het belangrijkste is waarschijnlijk dat hij rust heeft teruggebracht rondom de coöperatie en zuivelonderneming.
Zegt geen gekke dingen en rent wat af
Hoewel hij van adel is en bevriend met de koning, toont Van Karnebeek zich heel benaderbaar en spreekt hij gewone taal. Hij zegt ook geen rare dingen die de leden niet snappen of op stang jagen, zoals zijn voorgangers weleens deden. Integendeel, Van Karnebeek weet wat het is om een bedrijf te hebben, snapt iets van grond en probeert zoveel mogelijk zijn gezicht te laten zien. Hij gaat op bedrijfsbezoek, rijdt mee op de RMO of gaat een dagje met de buitendienst mee. En als hij dat niet doet, is de kans groot dat hij in het buitenland is, in een van de landen waar FrieslandCampina een belangrijke afzetmarkt heeft. Hij rent wat af.
De overstap van bier (Heineken) naar melk lijkt geslaagd - net zoals eerdere voorganger Cees 't Hart de stap met succes in omgekeerde richting zette.
Interviews geven doet de CEO ondertussen niet of heel beperkt. Misschien helpt hem dat ook om tussen de klippen door te laveren. Als hoogste baas van een bedrijf in de dierlijke productieketen doe je het ook niet snel goed in de (algemene) media. Ook toont Van Karnebeek weinig behoefte om traditionele rollen van een FrieslandCampina-baas op zich te nemen, zoals het voorzitterschap van zuivelbrancheorganisatie NZO, of om zich te mengen in veehouderijdiscussies. Dat laatste is ook meer iets dat op het pad van een coöperatievoorzitter ligt.
Direct schoon schip
Zakelijk gezien gaat het ondertussen goed onder Van Karnebeeks leiding. Wat meewerkte is dat hij in 2023 aantrad midden in het jaar. De tweede helft van 2023, na het vertrek van voorganger Hein Schumacher, gebruikte hij om stevige de bezem door het bedrijf te halen en zo veel mogelijk lasten te nemen op rekening van het aflopende jaar. Van Karnebeek maakte schoon schip. De jaarcijfers over 2023 lieten dan ook geen heel mooi beeld zien. De omzet bleek hard gedaald, er werd bijna €150 miljoen aan formeel verlies geleden en de algemene reserves waren €770 miljoen kleiner dan een jaar eerder.
Weg verder omhoog
Gelukkig voor FrieslandCampina en voor Van Karnebeek werd vervolgens de weg omhoog weer ingezet. Tal van kostenbesparingen en een betere samenwerking intern hielpen mee. De halfjaarcijfers over 2024 waren al aardig positiever, de cijfers over het volledige boekjaar 2024 waren zelfs veel beter dan over 2023.
Bij die gelegenheid lieten Van Karnebeek en Jansen doorschemeren dat ze voor de eerste helft van 2025 misschien toch iets meer tegenwind verwachtten, maar afgaande op de jongste signalen kan het wel eens meevallen. Bovendien ziet het er ook voor de rest van het jaar niet slecht uit. De zuivelmarkt lijkt vooralsnog krap te blijven en veel prijzen zijn weliswaar stabiel, maar wel op een hoog niveau, terwijl ze naar verwachting eerder nog iets hoger zullen worden dan lager.
Weer tevreden leden
De leden van FrieslandCampina ontvangen in ieder geval weer een prima melkprijs en lijken ook aardig tevreden met de situatie zoals die nu is bij FrieslandCampina. De coöperatie geeft bovendien aan dat er weer meer melkveehouders zijn die belangstelling hebben om lid te worden. FrieslandCampina doet er daarbij alles aan om hen binnenboord te helpen. De ledenraad ging er deze week mee akkoord om de drempel voor toetreding nog verder te verlagen. Zo is de periode dat opschorting van entreepremie geldt, gunstiger gemaakt en kunnen leden en aspirant-leden eerder in aanmerking komen voor een gunstige financiering als ze extra leveringscertificaten willen kopen. De tijd van hoge muren om de coöperatie lijkt heel ver in het verleden te liggen.
Na saneren ook fuseren
Al ruim voor de presentatie van de goede jaarcijfers over 2024 mocht Van Karnebeek, samen met coöperatievoorzitter Sybren Attema, een voorgenomen fusie met Milcobel presenteren. Die moet in de loop van dit jaar zijn beslag krijgen. Hiermee komt FrieslandCampina ook weer vooruit, al was een fusie met een grotere buitenlandse coöperatie, zoals Hochwald, Sodiaal of Emmi wellicht mooier geweest, maar qua cultuur moet het ook passen en wellicht volgt zoiets nog. Met Arla en/of DMK zijn geen zaken meer te doen, al hebben die het bijna zeker al moeilijk genoeg om hun fusie erdoor te krijgen bij de mededingingsautoriteiten. Een samengaan met Milcobel vangt in ieder geval een deel van het leden-, en melkverlies in de voorbije jaren op, maar FrieslandCampina treedt er niet echt mee buiten de grenzen van het eigen werkgebied.
