'Transportsector na 3 jaar in rustiger vaarwater'

In de vandaag (31 maart) gepubliceerde sectorprognose van ABN Amro stelt sectoreconoom Albert Jan Swart dat toeleveringsketens zich hebben 'hersteld van de jarenlange chaos die werd veroorzaakt door de pandemie'. Als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de daarmee gepaard gaande sancties zijn goederenstromen verlegd. "In 2023 blijven de hoge inflatie en hoge rente echter op de sector drukken. Door de hoge inflatie kopen consumenten minder goederen. De snel verhoogde rente remt de productie in de bouw en de industrie. Ook de versnelling van de energietransitie remt de groei."

Gevolgen van versnelling energietransitie
Swart constateer ook dat door de hogere energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne een versnelling van de energietransitie op gang is gekomen waardoor een daling van de vraag naar steenkool, met mogelijk tientallen procenten per jaar, onvermijdelijk is. Dat zal vermoedelijk leiden tot een daling van de overslag van droge bulk in de Rotterdamse haven en gevolgen hebben voor de binnenvaart. In 2022 was steenkool goed voor 36% van de overslag van droge bulk en ruim 6% van de totale overslag, meldt de prognose.

De natte bulkmarkt doet het wel goed, aldus Swart. Door de sancties en de verlegging van handelsstromen worden olie en olieproducten over grotere afstanden verscheept. Ook chemicaliën worden meer verscheept, nu bijvoorbeeld vanwege de hogere gasprijs de productie van de chemische industrie in Europa is afgenomen en er meer chemische producten worden geïmporteerd. Ook de overslag van LNG is als gevolg van de oorlog in Oekraïne flink toegenomen. In de Eemshaven is versneld een tweede LNG-terminal in gebruik genomen om aan de grote Europese vraag naar LNG tegemoet te kunnen komen. Deze markt zou nog enkele jaren krap kunnen blijven, stelt ABN.

Voorraden
De tekorten aan allerlei producten en materialen zijn vanaf het najaar opgelost, aldus de prognose. Bedrijven begonnen vanaf de zomer voorraden af te bouwen, zo blijkt onder andere uit de NEVI Inkoopmanagersindex. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) namen de voorraden in het vierde kwartaal van 2022 af met €5,5 miljard. Gecorrigeerd voor prijseffecten kwam deze afname neer op 0,7%t van het bruto binnenlands product. De laatste keer dat voorraden zo sterk afnamen was in 2009, tijdens de kredietcrisis. Uit de NEVI Inkoopmanagersindex blijkt bovendien dat gedurende het eerste kwartaal van 2023 in elk geval in de industrie de voorraden verder zijn afgebouwd.

Waren in 2022 de meeste wegvervoerders nog in staat de hogere dieselprijs en de stijgende personeelskosten door te berekenen aan hun opdrachtgevers, in 2023 kan dat voor sommige wegvervoerders moeilijker worden volgens de sectoreconoom. Doordat de arbeidsmarkt waarschijnlijk iets minder krap wordt, neemt het tekort aan vrachtwagenchauffeurs mogelijk ook iets af.

Containerprijzen
Inmiddels zijn de containerprijzen terug op niveaus van voor de pandemie, stelt de prognose. Het verloop van de containerprijzen vanaf 1 januari 2020 tot nu voor de verschillende routes is terug te zien in onderstaande tabel. De spottarieven dalen gemiddeld nog steeds. Deze week daalde de Drewry's World Container Index (de donkerblauwe lijn in de grafiek) met 2% tot $1.716,85 per FEU (container van 40 voet).

Bulkvervoer
Het vervoeren van bulk is in prijs gezakt vanwege een zwakke vraag naar kleinere schepen. De Baltic Exchange Dry Index staat momenteel op 1.403 punten. Dat was vorige week 1.484 punten. De index voor kleinere schepen, de Supramax-index, daalt op weekbasis van 1.333 naar 1.237 punten. De Panamax-index voor kolen- en graanschepen met een laadvermogen van circa 60.000 tot 70.000 ton staat met 1.625 punten juist hoger dan vorige week (1.584 punten) . 

Freightos Baltic Index (FBX)