Het was bij Starbucks de afgelopen twee jaar hollen en stilstaan. De koffieketen had 'geluk' dat het in de coronalockdowns slechts een korte periode helemaal moest sluiten, daarna kon overgestapt worden op takeaway. "Toch was dat een pleister op de wonde. We waren het volledige onderdeel 'toerisme' kwijt. Voor grote steden is dat een essentiële inkomstenbron", licht Bas Rietvelt, general manager bij Starbucks Nederland, toe. "Het was echt een pijnlijke periode, maar het is goed om te zien dat de markt zich nu weer wat herstelt."
De laatste twee jaar zijn overduidelijk lastig geweest. En hoewel het coronavirus voorzichtig naar de achtergrond verschuift, doen de uitdagingen dat nog niet. Een van de uitdagingen van dit moment is het grondstoftekort en de daarbij behorende hoge prijzen. Wat merken jullie daarvan en hoe gaan jullie met die uitdaging om?
"Het grote voordeel van Starbucks Nederland is dat wij twee jaar terug door Starbucks zijn verkocht aan een Mexicaanse licentiehouder. Dit geldt voor meer landen in de Europese Unie, waaronder de Benelux, Frankrijk en Portugal. De eigen winkels van Starbucks hebben wij overgenomen, maar de koffiebranderij in Amsterdam is nog wel van de Amerikaanse holding. Wij kopen onze koffie in bij Starbucks zelf én dat is een groot voordeel. Starbucks heeft namelijk eigen, vaak langdurige en grote, afspraken met de koffieplantages. Er wordt veel gewerkt met kleinschalige boeren, waarvan de hele oogst wordt opgekocht. Je hebt dan minder last van prijsfluctuaties, want je bent de enige afnemer. Dus op het gebied van inkoop merken we geen heel grote issues. Al moeten die contracten natuurlijk ook een keer opengebroken worden. Wat dan gebeurt, durf ik niet te zeggen."
"De situatie is overigens wel heel anders als we naar de rest van het plaatje kijken. Onze energiekosten zijn, net als bij andere bedrijven, fors gestegen. Maar ook het personeelstekort bij onze transporteurs en leveranciers merken we, met name in de aanvoer van goederen. Dat is begrijpelijk, maar tegelijkertijd ook heel vervelend. We missen hierdoor immers producten. En de import van product uit het Verenigd Koninkrijk verloopt momenteel ook trager, als gevolg van de Brexit. Een voordeel van het inkopen bij Starbucks zelf is ook dat we momenteel weinig merken van de grote verstoringen in de toeleveringsketen."
Je noemde het personeelstekort bij toeleveranciers al. Maar hoe groot is de uitdaging voor jullie om voldoende personeel te vinden?
"Voor ons is dit echt een groot probleem. Onze goederen komen wel binnen, melk is ook gewoon beschikbaar en onze ijsblokjes komen uit de kraan. Maar personeel, dat komt niet aanwaaien. En ik zou willen dat ik dé oplossing had, maar dat heb ik niet. Dat maakt het lastig. We hebben het voordeel dat we een interessante brand zijn, maar ook bij ons moet je hard werken. We zijn immers zeven dagen per week open, met brede openingstijden. De huidige generatie zit daar niet op te wachten. Deze generatie wil veel geld verdienen, maar ook veel vrijheid hebben. Dat bijt elkaar. Maar we zijn niet de enige met dit probleem. Elke winkel heeft wel een briefje op het raam met 'personeel gezocht'. We zoeken met zijn allen in dezelfde vijver. En daarbij speelt ook mee dat veel werknemers de horecasector in de coronaperiode de rug toe hebben gekeerd. Ze zijn elders gaan werken en die mensen krijg je niet meer terug."
De oorlog in Oekraïne is ook iets wat veel grote foodconcerns bezighoudt. Heeft die oorlog ook effect op Starbucks Nederland of staat dit los van elkaar?
"We merken daar als Starbucks Nederland weinig van in de bedrijfsvoering. Starbucks Coffee heeft ook geen vestigingen in Oekraïne, dus daar zitten geen problemen. In Rusland zijn wel vestigingen, maar dat werkt net als hier via een licentiehouder. Er zijn dus geen eigen winkels. Het feit dat die filialen in Rusland gesloten zijn, heeft uiteraard wel impact op de omzet. Er wordt immers geen koffie meer verkocht."
De huidige generatie is inderdaad veranderd, zoals je zelf ook benadrukt. Een van die veranderde behoeften is de behoefte om thuis te werken. Is dat voor Starbucks Nederland een uitdaging of juist een kans?
"Dat is tweeledig. In Amsterdam zijn we uitgebreid vertegenwoordigd, maar draaien we vooral op toeristen. Die komen nu langzaam terug en daar hebben we dan ook weinig last van de thuiswerkers. Maar er zijn regio's waar we dat iets meer zien. Dat is ook een reden dat we hebben ingezet op bezorging, via Thuisbezorgd en Uber Eats. Ook kijken we naar de mogelijkheden van Deliveroo. Ook voor ons is de markt van bezorging een enorme kans. Mensen bestellen koffie. In dat opzicht is thuiswerken een kans. Maar persoonlijk vraag ik mij wel af of thuiswerken echt een verschil gaat en kan maken. De impact zal beperkt zijn, verwacht ik."
Duurzaamheid wordt voor veel bedrijven én de overheid steeds belangrijker. Wat is jullie visie met betrekking tot het milieu?
"Wij vinden het klimaat ontzettend belangrijk. Zo stoppen we binnenkort met de transparante plastic beker. Waarom wachten op de wetgeving als het beter is om nu al te stoppen? Zeer recent zijn we daarnaast ook gestopt met het vragen van extra geld voor een alternatieve melkvariant. Dat past niet bij onze visie. Als je duurzaamheid hoog in het vaandel hebt, dan moet je geen extra geld vragen voor iets wat beter voor het milieu is. Dat gaat ten koste van onze marge, maar we zijn ervan overtuigd dat dit het beste is om te doen. Ook kijken we momenteel hoe we energiezuiniger kunnen zijn in onze winkels. Denk aan zaken als led-verlichting of wtw-systemen. Onze nieuwe winkels worden al zo zuinig mogelijk opgeleverd."
Ook voor de consument is duurzaamheid belangrijk, maar dan vooral in de toeleveringsketen. Hoe laat Starbucks zien dat de keten eerlijk en duurzaam is?
"We werken zo eerlijk mogelijk, maar schreeuwen dit bewust niet van de daken. Uiteraard is het wel te vinden op onze website. Zo worden er educatieve programma's aangeboden en lanceren we binnenkort in Nederland alternatieve vleesvormen. Dit pas qua duurzaamheid ook weer goed bij onze visie."
Welke kansen zie jij verder voor de Nederlandse markt?
"We hebben de ambitie om de komende vijf jaar vijftig nieuwe winkels te openen in Nederland. Vorige week openden we een filiaal in Eindhoven, over vijf weken in Amersfoort en weer vijf weken later opent een nieuwe locatie in Arnhem. Ook komt in Rotterdam nog een tweede winkel en kijken we naar Tilburg, Maastricht en Den Bosch. In de binnenstad van de grote Nederlandse steden zijn we, naast de Randstad, eigenlijk niet te vinden. Daar willen we graag heen. Denk dan ook aan Zwolle, Nijmegen en misschien zelfs Groningen en Leeuwarden. De mogelijkheden zijn echt enorm. We willen uiteindelijk de third place worden. Je hebt thuis, je hebt kantoor en als derde moet je dan Starbucks hebben. Onze koffie moet voor iedereen makkelijk toegankelijk zijn, dat is nog niet overal zo."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
