In de rubriek 'Food People' spreken we deze keer met Freek Wessels, oud-financieel directeur van Tony's Chocolonely en sinds kort mede-eigenaar van Johnny Cashew. Deze startup is in 2020 opgericht door Hayo de Feijter en Roel van de Weijer en richt zich erop een einde te maken aan wat zij 'omreiscashews' noemen: cashewnoten die een onnodige omweg van 12.000 kilometer maken van Tanzania, waar ze geteeld worden, naar Vietnam om gepeld te worden. De eerste duurzame cashewnoten liggen deze maand bij Lidl in de schappen onder het huismerk 'Way to Go'.
In het verleden werkte je bij Heineken, maar je hebt op gegeven moment besloten om je alleen nog in te zetten voor bedrijven met een duurzame missie. Hoe kwam je tot dit besluit?
"Ik had een wereldreis gemaakt en twee maanden als vrijwilliger voor een grote ngo in Kenia gewerkt. Daar kwam ik erachter dat het ontzettend leuk is om je kennis en kunde in te zetten voor een betere samenleving. Toen ik terugkwam, wilde ik geen bier meer verkopen, maar voor een bedrijf met een sociale missie werken. Bij Tony's Chocolonely kon ik afgelopen zeven jaar als financieel directeur mijn professionele ambities waarmaken en ook een product en het leven van de boer beter maken. Mijn hart gaat echt kloppen van een organisatie die niet alleen mooie producten maakt, maar ook impact heeft."
Wat is de missie van Johnny Cashew?
"De missie is kraakhelder: we willen graag cashewnoten zonder omweg. 90% van de Afrikaanse cashews gaat naar Azië, met name Vietnam, om gepeld te worden. Daarvoor wordt een omweg van 12.000 kilometer afgelegd, dat zorgt voor onnodige CO2-uitstoot. Door direct in Tanzania te pellen, voorkomen we 57% uitstoot. Verder zijn de cashewnoten Fairtrade. We zorgen dat de boer een leefbaar inkomen krijgt en een betere prijs voor de oogst. 25% van de cashews vindt normaal de weg naar de markt niet, omdat die gebroken zijn. Dat 'restproduct' is gewoon hartstikke goed en lekker. Wij kopen die stukjes noot daarom wel. Zo heeft de boer meer opbrengst en is er veel minder foodwaste."
Wat zijn de grootste uitdagingen voor Johnny Cashew?
"Het is sowieso altijd moeilijk goede mensen te vinden, maar de grootste uitdaging is de juiste partners te vinden in de keten en alles gefinancierd te krijgen. Het is moeilijk om in Afrika goede sourcingpartners te vinden die in jouw filosofie mee kunnen en willen denken en die je in staat stellen op duurzame en schaalbare wijze te werken en volgens onze duurzaamheidsprincipes de supply chain in te richten. Tanzania loopt nu. Eind deze maand zitten we samen met de Rabo Foundation en DGGF, waarmee we de Mama Cashew pelfaciliteit hebben opgezet, in Tanzania om te evalueren en te kijken hoe we verder stappen kunnen zetten. We kijken voor verdere uitbreiding ook naar Ivoorkust en Ghana. Afrika is op dit moment nog onvoldoende uitgerust om lokaal te pellen. Met het inrichten van de keten in Tanzania en die op schaal te krijgen zijn we best lang bezig geweest. We moeten zorgen voor de juiste partners en adequate financiering om alles duurzaam en schaalbaar op te zetten."
Hoe ziet jouw functie er in de praktijk uit?
"Mijn eerste verantwoordelijkheid is om de financiën te doen, maar dat is nog zo klein dat het niet echt een naam mag hebben. We zijn met z'n vieren en moeten alles doen: inkoop, marketing, verkoop en langetermijnplanning. Als er tickets geboekt moeten worden, moeten we dat ook zelf doen. Het is een baan die zich uitstrekt over de hele linie. Veel operationele dingen regelen en dan weer uitzoomen om strategisch de lijn uit te stippelen. Je bemoeit je met de complete organisatie. Als er een succes is, heb je dat aan jezelf te danken, en als iets niet lukt dan is er niemand anders om naar te wijzen. Dat maakt het voor mij heel leuk: met de voeten in de modder, veel autonomie en verantwoordelijkheid. Het is ook heel spannend, je hebt zelf geïnvesteerd dus je moet goed op de centjes passen, zodat je niet snel de bodem van rekening ziet. Ik ben trots op dit nieuwe duurzame avontuur. Het enthousiasme dat we nu al tegenkomen in de markt is groot, dat is ook heel bemoedigend."
Jullie producten worden sinds kort bezorgd door flitsbezorger Gorillas. Ook Lidl is de cashewnoten deze maand gaan verkopen onder het merk Way to Go. Wat staat er nog meer op stapel?
"Er is interesse getoond door grote retailers. Als het met Gorillas loopt, gaan we kijken of we grotere spelers aan ons kunnen binden. Voorlopig richten we ons op de Nederlandse markt, maar de ambitie is al door Lidl uitgesproken om internationaal uit te rollen; er is een grote behoefte aan duurzame cashews. Ik denk dat we de vraag enigszins kunnen sturen door storytelling; het verhaal van de omreiscashew breed te communiceren. Het is namelijk best vreemd dat je een noot eet die zo'n onnodige omweg maakt. We moeten er ondertussen voor zorgen dat we de keten voldoende kunnen schalen. Dat is het leuke aan de foodbusiness: de hele keten moet bewegen als er om meer product gevraagd wordt. En je hebt te maken met oogst, die moet goed zijn. Uiteindelijk is de bedoeling om met meer boeren te werken."
Wat maakt cashewnoten voor jou een mooi product?
"Voor mij is de belangrijkste trigger dat het een prachtig natuurproduct is waarvan we de keten proberen te verduurzamen. Bovendien is het een gezond product waar ik echt trots op kan zijn. Dat had ik bij chocolade ook, maar dat is niet zo gezond. Cashewnoten kun je onbeperkt en onbezorgd uitdelen aan kinderen, vrienden en familie. Ik heb het nodig om affiniteit te hebben met een product en een keten om er mijn energie aan te geven."
Wat doe je buiten het werk om waar je hart sneller van gaat kloppen?
"Ik ben in mijn vrije tijd penningmeester van Voedselbank Amsterdam en Dokters van de Wereld. Dat geeft veel voldoening en ik werk met leuke teams. Maar mijn passie is gitaar spelen. Mijn absolute favoriete gitaar is 'the black beauty' ofwel de Gibson Les Paul '57 Vos 3 Bigsby: Jimmy Page is een van mijn grote helden."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
