De Zwitserse melkveehouderij en zuivelindustrie zijn behoorlijk uit hun evenwicht geraakt door de 39% invoerheffing die Amerikaans president Donald Trump heeft opgelegd. Er gaat slechts 15% van de Zwitserse kaas naar de VS, maar toch is het crisis bij de Zwitsers boeren, de melkprijs is gekelderd en een noodfonds moet tot juni 2026 respijt bieden.
De Zwitserse melkveehouders hebben ook zonder Trump al een lastiger jaar hebben, want net als in veel andere Europese landen, is ook de Zwitserse melkproductie dit jaar aardig groter dan normaal. De invoerheffingen die Trump op 31 juli oplegde aan Zwitserland verergerden het probleem. Weliswaar gaat slechts een beperkt volume van alle Zwitserse kazen naar de Verenigde Staten, volgens de Zwitsers 15%, maar deze export was tot dan toe wel heel lucratief, want de Amerikanen betaalden goed voor de Gruyère, Emmental en andere premium Zwitserse kazen.
Bovendien zorgde deze export er ook voor dat het Zwitsers verwaardingsmodel keurig in balans bleef. De Zwitserse melkveehouderij en zuivelindustrie stemmen via een heel eigen melkprijsmodel en toewijzing van melkstromen keurig af dat het productiesysteem in balans blijft en dat de boeren er hoge melkprijzen blijven ontvangen.
Balans verstoord
Nu is die balans weg en loopt alles spaak. Op korte termijn dreigen 25.000 van de goed een half miljoen Zwitserse koeien naar de slacht te moeten, en op termijn misschien wel 85.000 stuks. Ook de melkprijs keldert, tot soms slechts 30 cent, een prijs die zelfs in de laagvlakte in het westen als erg laag geldt.
Noodfonds
Om toch weer een beetje balans terug te brengen, heeft de Interprofession Lait een noodfonds opgericht met voorlopig 16 miljoen frank in kas (ruim €17 miljoen). Vanuit dit fonds wordt de export gesteund van 2000 ton boter, 2000 ton room en ook van chocolade en andere producten met veel zuivel erin. Ook worden producten tijdelijk opgeslagen/ingevroren, in afwachting van betere tijden.
Het pakket loopt tot juni volgend jaar. Wat daarna gebeurt, moet worden afgewacht. Extra pijnlijk voor de Zwitserse producenten van Gruyère kaas is dat Franse Gruyère, gemaakt in de Franche-Comté, niet getroffen is door de importheffingen van Trump.
