Het opeisen van een Chinese lening van 200 miljoen Australische dollar maakt dat het oudste Australische zuivelbedrijf in de etalage belandt. Het bedrijf zelf heeft er geen directe invloed op, maar de Chinese eigenaar moest iets regelen. Dit voorval is het laatste in een lange serie waarbij het lot van een Australisch zuivelbedrijf weer eens afhangt van de grillen van een buitenlandse partij.
Een groot deel van de Australische zuivelindustrie en ook de melkveehouderij is in buitenlandse handen. Vaak, maar niet altijd, zijn het Chinese handen.
Dat het bijna 140 jaar oude Brownes Dairy nu te koop staat, en wie weet in wiens handen nu weer belandt, komt bovenop de al bestaande onzekerheid. Ook Fonterra wil van zijn Australische activiteiten af, of in een aparte beursgenoteerde tak onderbrengen. In Tasmanië zijn in het afgelopen jaar ook diverse bedrijven van eigenaar gewisseld. Daarnaast zetten Saputo en Lactalis zich in om de kosten van hun Australische zuivelactiviteiten terug te brengen, onder meer via het sluiten van fabrieken en het omlaag brengen van de melkprijzen. Fonterra deed dat afgelopen jaar ook.
De Australische melkveehouderij en zuivelsector krimpen al jaren - van 11 tot 12 miljard kilo rond 2000 naar goed 8,7 miljard kilo vorig jaar. Het klimaat speelt een rol en daarmee verbonden ook de productiekosten, maar ook de structuur van de sector.
De laatste tien jaren is een toenemend deel van de zuivelsector in buitenlandse handen terecht gekomen. De grootste zuivelonderneming is het van oorsprong Canadese Saputo, dat nog een kleine 2 miljard kilo melk in verwerkt. Bega, een van de weinige nog echt Australische bedrijven, zit daar met zo'n 1,7 miljard kilo melk vlak achter. Lactalis verwerkt naar verluidt een kleine miljard kilo en Fonterra volgens eigen opgave zo'n 830 miljoen kilo. Samen hebben deze grote vier tussen de 60% en 65% van de totale melkplas in handen. Een aantal kleinere bedrijven is in Chinese handen gekomen. Brownes Dairy, dat een jaaromzet heeft van zo'n AU $300 miljoen, zit ook in deze categorie. Sinds 2020 zwaait Mengniu Dairy er de scepter, zoals het dat ook doet bij kindervoedingsproducent Bellamy's.
Veel Australische melkveehouders hopen dat Brownes Dairy straks weer in Australische handen terecht komt, maar die kans lijkt op het eerste gezicht niet groot. Voor 2017 was het eigendom van een durfkapitaalbedrijf in Sydney. Dat verkocht het bedrijf aan Shanghai Ground Food Tech, via welke het grotendeels bij Mengniu belandde.
Mengniu draait de laatste tijd iets minder goed en stond onder druk om crediteuren terug te betalen. Dat heeft de reden te zijn waarom het een lening van AU $200 miljoen aan Brownes voortijdig opeiste. Deze onderneming, die naar eigen zeggen verder prima draait, werd hierdoor overvallen en zegt nu geen andere keuze te hebben dan zichzelf te koop te zetten.
Over het lot van Fonterra Australië wil de Nieuw-Zeelandse zuivelproducent later dit jaar een knoop doorhakken. Ondertussen wachten boeren in Tasmanië ook af aan wie ze tegen het einde van dit jaar hun melk zullen leveren, en of ze nog melk kunnen leveren. Een aantal rijke Chinezen heeft ook de verwerkende industrie daar grotendeels in handen, maar zij zijn daar ook bezig om geleden verliezen te beperken en hun activiteiten te reorganiseren.
