Italië bevindt zich in een meervoudige crisis. Een stijging van de pastaprijzen was voor de regering reden om een crisisberaad uit te roepen. Ook dreigt het land voor het tweede jaar op rij geraakt te worden door ernstige droogte.
Beelden van toeristen die te voet naar het eilandje San Biago in het Gardameer lopen zijn veel zeggend. Waar er normaal gesproken een boot naar het eiland vaart is deze nu ook te voet bereikbaar via een zandbank. Het water in het meer staat nu 60 cm lager. Vorig jaar werd de Po-vlakte al getroffen door de ergste droogte in 70 jaar. Door een gebrek aan sneeuw in die winter, vrij hoge temperaturen en een gebrek aan neerslag stond de rivier maanden lang historisch laag. Destijds werd in vijf regio's de noodtoestand uitgeroepen.
Ook dit jaar zijn de vooruitzichten niet echt hoopvol. In de Alpen is het sneeuwtekort vergelijkbaar met vorig jaar en om het waterpeil in het Gardameer weer op niveau te krijgen moet er zo'n 50 dagen regen vallen. Voor de Po-rivier is de situatie nog zorgwekkender. Klimaatwetenschapper Massimiliano Pasqui laat in de krant Corriere della Sera weten dat het nog zeker een jaar duurt voordat het waterpeil op niveau is.
Ramp
Een nieuwe extreem droge zomer zou een ramp zijn voor de Italiaanse economie. In de vruchtbare vlaktes bij de Po, worden rijst en tarwe verbouwd, maar leven bijvoorbeeld ook koeien die melk leveren voor mozzarella en Parmezaanse kaas en varkens die verwerkt worden tot parmaham. Vorig jaar steeg de prijs van deze producten al door de droogte. Er is echter een andere prijsstijging gaande die in Italië voor nog meer onrust zorgt. De pasta wordt namelijk te duur. Reden genoeg voor de regering om een crisisberaad bijeen te roepen. Deze moet de oorzaken van de pastaprijsstijging gaan onderzoeken.
Italianen betaalden het afgelopen voorjaar gemiddeld 17% meer voor de spaghetti of penne dan een jaar eerder. De prijs van de pasta is daarmee twee keer zo snel gestegen als het algemene inflatiecijfer in het land. Dat juist de hogere pastaprijzen zoveel stof op doen waaien heeft te maken met de manier waarop het deel uitmaakt van de italiaanse nationale identiteit. Begin dit jaar werd de Italiaanse keuken door de regering voorgedragen als Unesco-werelderfgoed.
Prijsspeculatie
Een eenduidige reden voor de prijsstijging is nog niet gevonden. Voor een deel lijkt deze te wijten aan de koopkrachtdaling, ook speelt de Russische invasie in Oekraïne en de daardoor gestegen graanprijzen een rol. De Italiaanse handelsminister Adolfo Urso sluit echter niet uit dat producenten en tussenhandelaren de prijzen hebben verhoogd.
Over de oorzaak van de pastaprijsstijging lopen de meningen uit. Voor een deel lijkt die te wijten aan de geldontwaarding waar landen wereldwijd mee kampen. Daarnaast speelt de Russische invasie in Oekraïne een rol: door die oorlog was graan maandenlang fors duurder. Maar de Italiaanse minister van Handel, Adolfo Urso, vermoedt ook dat producenten of tussenhandelaren op de prijsstijging hebben gespeculeerd. Het crisisteam dat donderdag bijeenkomt, krijgt de opdracht om na te gaan of dat daadwerkelijk gebeurd is.
Dat crisisteam maakte vandaag bekend dat het op korte termijn een aanzienlijke prijsstijging verwacht. De ze zou in lijn moeten liggen met de algemene daling van de grondstoffen- en energieprijs. Mocht de prijs niet dalen dan moeten consumenten in pasta-staking staan, vertelde de voorzitter van de Italiaanse consumentenbond Asssoutenti Furio Truzz tegen de Coriere della Sera. "We zullen ons aan de wet van vraag en aanbod houden en 15 dagen geen pasta kopen.''
Tijdens de eerste bijeenkomst van het crisisberaad kwamen de aanwezige partijen er achter dat de pastaprijzen al de eerste, zij het zwakke tekenen van een prijsdaling laten zien. Maar deze weerspiegelt nog niet de prijsdaling van de grondstoffenprijzen. Daarom zal de commissie de pastaprijs blijven volgen tot deze meer in lijn ligt met de algemene inflatie moet komen te liggen.
De consumentenbond is niet tevreden over het werk wat de commissie uitvoert. De organisatie zegt dat de observaties weinig nut hebben als de verantwoordelijkheden niet vervolgd kunnen worden. De pastaprijzen begonnen te stijgen toen de durumtarwe vanaf juli 2021 in prijs steeg, maar nu de prijs van tarwe daalt is dat volgens de organisatie niet terug te zien in de prijs. Datzelfde geldt voor de stroom- en gasprijzen, waardoor er geen excuses meer zijn voor de hoge pastaprijzen. Minister Urso laat weten dat de regering zich inzet en alle mogelijke maatregelen neemt om mogelijke prijsspeculatie te voorkomen.
