De tarweprijzen zijn sinds vorige week licht gedaald. Ondanks alle onrust op de tarwemarkt veroorzaakt door Rusland zorgt de ruime voorraad tarwe voor lagere prijzen. De suikerprijzen zaten in de lift door krappe voorraden. Room werd duurder en boter goedkoper.
Na de verlenging van de graandeal leek de rust op de tarwemarkt te zijn teruggekeerd. De tarweprijs op beide beurzen bereikte enkele dagen later het laagste niveau sinds de zomer van 2021 en het leek er - in ieder geval tijdelijk - op dat de rust zou wederkeren. Na zestig dagen zou Rusland, zo had het land min of meer aangekondigd de stekker uit de deal trekken, afgelopen week werd echter duidelijk dat het Kremlin zich niet langer kan inhouden.
Vorige week vrijdag maakte buitenlandminister Sergei Lavrov duidelijk dat hij niet tevreden is met de huidige uitvoering van de deal. Grote pijnpunten zijn het gebrek aan toegang tot transportverzekeringen en dat Rusland voor agrarische goederen geen toegang heeft tot het internationale betalingssysteem Swift. In de ogen van Lavrov houdt het westen het doel van de graandeal, namelijk het betaalbaar houden van voedsel, niet in ere. Hij zinspeelde er openlijk op buiten de kaders van de huidige deal te gaan werken. Daarover zouden al gesprekken zijn gevoerd met Turkije en Qatar.
Rusland ligt dwars
Woensdag 12 april werden de inspecties van schepen richting Oekraïne tijdelijk stilgelegd. Een precieze oorzaak werd niet genoemd, maar analisten nemen aan dat Rusland de dwarsligger was. Met het tijdelijk lamleggen van het scheepsverkeer, raakt Rusland Oekraïne. Dat land worstelt ook deze week nog met kritiek vanuit onder meer Polen, waar Oekraïense granen die zijn bedoeld voor de wereldmarkt steeds vaker achterblijven en daar concurreren met de eigen tarwe. Dit was voor Polen en Hongarije de reden om vrijdag Oekraïense granen in de ban te doen. Een besluit dat werd afgekeurd door de Europese Commissie.
De vraag is echter hoe serieus de acties van Rusland te nemen zijn. Het land deed de afgelopen maand al meerdere keren een poging om de tarweprijs omhoog te drukken. Zo werd er eerder gesproken over een tijdelijke exportstop en het invoeren van minimumprijzen om zo de Russische boeren een goed inkomen te kunnen geven. Het land lijkt vooral maximaal te willen profiteren van de grote tarweoogst die het vorig jaar had.
Donderdag 13 april maakte Rusland duidelijk dat de tarwedeal op 18 mei ten einde komt als niet wordt voldaan aan de Russische voorwaarden en de belemmering van de Russische landbouw- en kunstmestexport niet wordt weggenomen. Helemaal zonder effect zijn de maatregelen niet. De exportprijzen voor Russische tarwe stegen twee weken geleden namelijk met $1 per ton. Afgelopen week bleven de prijzen stabiel. Hoewel er van een officiële prijsvloer geen sprake is, werd er bij een recente tender van de Egyptische staatsinkopers geen Russische tarwe aangeboden voor onder de $275 per ton, het bedrag dat werd genoemd als minimale prijs om de productiekosten te dekken.
Droogte in de VS
Echter is Rusland niet de enige factor op de tarwemarkt. De tarweprijzen in Europa staan nog altijd onder druk door de grote voorraad tarwe uit de oude oogst die nog altijd aanwezig is. Ook zijn de vooruitzichten voor de nieuwe oogst in de belangrijkste Europese tarwe producerende landen voorlopig goed. In de VS staan de prijzen onder druk door de magere vraag naar Amerikaanse tarwe op de wereldmarkt. De tarwe daar lijdt nog steeds onder de droogte. Maar de weersituatie lijkt later deze maand aanzienlijk te verbeteren. Wat positief effect kan hebben op het tempo van de inzaai van zomertarwe en de kwaliteit van de wintertarwevelden.
De trend op de korte termijn is negatief op de Matif, dat onderschrijft de technische analyse. De verwachting is dat de koersbodem, die meest recent op €245 stond, wordt bereikt. Wel kan het neerwaartse momentum leiden tot een opwaartse koersreactie.
Suiker opnieuw duurder
De suikerprijs stijgt wederom. Afgelopen week zette de tegenvallende suikerproductie in India de wereldwijde suikermarkt verder op zijn kop. Het was een van de belangrijkste factoren waardoor wereldwijd de suikerprijzen opliepen. De suikerprijs groeit al maanden door beperkte voorraden en lagere productie wereldwijd. Ook de rol die de olieprijs daarin speelt moet niet onderschat worden. Die is afgelopen week scherp gestegen en stuwt daarmee ook de suikerprijs verder omhoog. Een hoge olieprijs maakt het inzetten van rietsuiker voor de productie van ethanol namelijk aantrekkelijker.
De Europese spotprijzen voor suiker zijn de afgelopen week scherper gestegen dan die op de termijnmarkten in Londen en New York. De grote factor op de suikermarkt vorige week was India. Van dat land was al bekend dat het de suikerexport beperkt zou houden om de binnenlandse vraag in toom te houden. Het exportquotum werd ingezet op 6 miljoen ton en tijdens het verwerkingsseizoen zou bepaald worden hoeveel daar nog bovenop zou komen.
Producenten en handelaren verwachten dat de suikeroogst zou uitkomen op 36 tot meer dan 40 miljoen ton. De daadwerkelijke productie lijkt veel lager uit te komen. Eind maart was meer dan de helft van de suikerrietmolens al klaar met malen en volgens de nationale federatie van suikerfabrieken (NFCSF) zal er slechts 32,5 miljoen ton suiker geproduceerd worden. Vanwege deze laag uitgevallen productie wordt het onwaarschijnlijk geacht dat de Indiase regering het exportquotum gaat verhogen.
India verwacht een hogere binnenlandse vraag naar suiker na de coronajaren. Daarnaast is er ook meer suikerriet omgezet naar ethanol in plaats van suiker. Door de beperkte export in India veranderen de export- en importstromen, in Azië maar ook wereldwijd. Omringende landen als Pakistan en Vietnam produceren ook suikerriet, maar kunnen de exportvolumes van suiker die India normaal voor zijn rekening neemt, niet zomaar invullen. De producties liggen in deze landen veel lager. Dat zet de wereldwijde suikermarkt verder onder druk.
Suikerprijsindex
De FAO-suikerprijsindex steeg in maart opnieuw, dit keer met 1,5% naar 127 punten. Het hoogste niveau sinds oktober 2016. Vooral de beperkte beschikbaarheid van suiker zorgt voor hogere prijzen. Niet alleen in India viel de productie lager uit, ook in China en Thailand was hier sprake van. Brazilië verwacht daarentegen een zeer hoge suikerproductie. Dit beperkt de opwaartse trend ietwat, maar niet voldoende om het tij te keren.
Zuivel
De verwachting was dat de prijzen na Pasen zouden dalen, misschien door het ruimere aanbod, of door een kleinere vraag na een feestdag. In de praktijk zijn de prijzen echter stabiel of stijgen ze zelf. Dit komt door een beperktere beschikbaarheid van rauwe melk en halffabrikaten zoals room. Zuivelverwerkers zetten ook in op hogere prijzen, dit om de druk op de melkprijs naar melkveehouders af te wenden.
De prijs daarvan liep duidelijk op. Ook boter werd duurder. Verhalen gaan rond dat Nederlandse producenten afgelopen week geen offertes afgaven. Wel is er concurrentie van goedkopere boter uit Ierland en Polen. Door de hoge melkaanvoer en de aanhoudend zwakke vraag vraag wordt het niet waarschijnlijk geacht dat de markt grote stappen gaat zetten.
