Een flink aantal zonuren heeft er in de Europese bietenlanden voor gezorgd dat het met de suikergehaltes wel goed zit. Daarvoor moeten de gewassen wel gezond zijn, wat vooral in Duitsland een uitdaging is. Ook in Nederland is de gevreesde SBR-ziekte aangetroffen. De suikermarkt smaakt eerder bitter dan zoet, met de laagste prijzen in ruim vier jaar tijd. Dat wordt gevoeld door de Europese suikerproducenten. De bietenprijzen gaan fors dalen.
In Nederland blijft het suikergehalte stabiel, net boven de 17%. Dat is goed voor de tijd van het jaar. Van een stijgende lijn is weinig zichtbaar. Niet zo vreemd gezien de hoge start en gemiddeld hoge temperaturen deze herfst. In Zuidwest-Nederland liggen de gehaltes fors hoger. Vaak ruim boven de 18%. Op de zandgronden blijft het gehalte soms wat achter. Deze wisseling in de gehaltes valt wel te verklaren. In het midden en noorden zijn de opbrengsten over het algemeen opperbest. Dat verdunt de gehaltes wat, ten opzichte van minder kilo's in het zuidwesten.
Storingen
Met de komst van meer neerslag zijn de tarragehaltes wel steeds iets gestegen. Half oktober lag het landelijk gemiddelde op 8,3% met een spreiding van 5,2% in Twente tot 11,5% in oostelijk Flevoland. De campagne heeft weleens slechter gelopen, met verwerkingsniveaus van ruim 60.000 ton per dag. Alleen de fabriek in Groningen werd deze week, en ook al begin oktober, geplaagd door enkele storingen waardoor de verwerking even stokte.
Begin oktober meldde het IRS dat het ook dit seizoen de gevreesde SBR-ziekte (Syndroom Basses Richesses) heeft aangetroffen in minstens vier monsters. Dat is niet voor het eerst, maar wel een zorgelijke ontwikkeling die de Europese bietensector in zijn greep houdt. In Duitsland is de schade het grootst. Daar is meer dan 100.000 hectare besmet, met forse opbrengstverliezen tot gevolg. Overigens is dit jaar voor het eerst stabilisering in het aantal aantastingen zichtbaar. Ook in aardappelen en uien kan SBR, dat door de glasvleugelcicade wordt overgedragen, voor grote schade zorgen. Bestrijden is nauwelijks mogelijk door een gebrek aan effectieve insecticiden. Wintergraan is een bekend gewas waar de cicaden in overwinteren. Er wordt aangeraden om na bieten die besmet zijn geraakt geen tarwe of gerst te zaaien.
Grotere Franse opbrengst
In Frankrijk is het vooral het bietenvergelingsvirus dat voor opbrengstderving zorgt. Volgens het ITB, de Franse tegenhanger van het IRS, zorgt dit ervoor dat de opbrengsten schommelen tussen 40 en 100 ton per hectare. De schade wordt verergerd door droogteschade. Het gemiddeld suikerpercentage ligt op 18%. Landbouwministerie Agreste heeft zijn prognose voor de huidige campagne verhoogd naar 34,2 miljoen ton. Een stijging van 5% met vorig jaar en 10,2% hoger dan het vijfjarig gemiddelde. De gemiddelde Franse bietenopbrengst bedraagt 86,3 ton per hectare.
WVZ, de Duitse organisatie voor suikerproducenten, gaat in haar meest recente schatting uit van 28,25 miljoen ton bieten in het land. Dat is een kleine daling ten opzichte van de vorige prognose. De hectareopbrengst wordt lager ingeschat: op 80,8 in plaats van 82,6 ton. Wel ligt het suikergehalte gemiddeld hoger (17,6%), waardoor de totale suikeropbrengst iets hoger wordt geraamd, op 4,419 miljoen ton.
Laagste suikerprijs in vier jaar
Europese bietenverwerkers hebben te kampen met aanhoudend dalende prijzen voor suiker op de wereldmarkt. Zo daalde de FAO-Index voor suiker in september met meer dan een vijfde, naar het laagste niveau in vier jaar tijd. De Londense Liffe-termijnmarkt voor geraffineerde suiker daalt sinds half september significant. 22 oktober bereikte het contract een dieptepunt van $433,40 per ton, omgerekend €372,98. Dat is de laagste prijs sinds juli 2021. De Amerikaanse suikertermijnmarkt daalde zelfs naar het laagste niveau sinds april 2021.
Een van de bedrijven die het zwaar heeft, is het Oostenrijkse levensmiddelenconcern Agrana. Dit voorjaar maakte het al bekend dat het dit jaar de deuren van twee bietenfabrieken in Oostenrijk en Tsjechië sloot. Daarmee heeft Oostenrijk slechts één fabriek in Tulln. Het areaal in het land daalde dit jaar met 18.413 hectare tot 25.000 hectare. Dat is het kleinste bietenareaal ooit. Agrana kan geen garanties geven of het de enige overgebleven fabriek wel open kan houden bij deze suikermarkt, zo zei CEO Stephan Büttner in een recent radiointerview.
Dieprode cijfers
Het concern zette een Ebita neer van €28 miljoen over de eerste helft van het boekjaar (maart tot en met augustus). Dat is een halvering ten opzichte van dezelfde periode daarvoor. De omzet daalde met 9%. De agrarische grondstoffentak is in grote mate de veroorzaker van deze daling. Andere takken van het bedrijf presteerden redelijk tot goed. De suikertak van Agrana behaalde in de eerste zes maanden een omzet van €309,6 miljoen, tegenover €489 miljoen een jaar eerder. De Ebita kleurt dieprood: van -€11,1 miljoen naar €36,3 miljoen. Dit heeft te maken met de sluiting van twee fabrieken, waarmee €20 miljoen aan kosten is gemoeid.
Bij Südzucker is de situatie niet veel beter. In de eerste zes maanden van het boekjaar daalde de omzet met 17,5%. De gehele groep behaalde een resultaat van €4,2 miljard, tegenover €5,1 miljard vorig jaar. De Ebita halveerde in deze periode en de suikerdivisie leed een verlies van €89 miljoen.
Dalende bietenprijzen
De lage suikerprijzen op de Europese en wereldmarkt, en tegenvallende financiële cijfers bij de bietenverwerkers, hebben onherroepelijk effect op de bietenprijzen voor 2026. In Polen zijn verwerkers bezig hun telers voor te bereiden op een contractprijs van €32 per ton (bij 16% suiker). Surplusbieten worden tegen €18,90 afgerekend. Dit jaar bedraagt de contractprijs bij de nationale bietenverwerker KGS €33,50. Vorig seizoen werd netto €46,50 uitbetaald.
In Engeland heeft British Sugar de telers al een contract voorgelegd voor 2026. Een eenjarig contract komt uit op £30 per ton (omgerekend €34,37). Afhankelijk van het type contract dalen de prijzen voor volgend jaar met £3 tot £6 per ton bij de enige nationale suikerverwerker. Belangenbehartiger NFU Sugar zegt tevreden te zijn met het contractaanbod, dat telers zekerheid biedt. Of de bietentelers dat ook zo zien valt te betwijfelen, getuige de vele reacties op sociale media. Dit jaar is er, bij een iets hogere prijs, al niets te verdienen aan de bietenteelt. Volgend seizoen wordt dat er niet beter op, zo klinkt het.
Resultaat Aviko solide
Royal Cosun beweegt tegendraads in vergelijking tot de Europese collega's. Hier is de gegarandeerde minimumprijs verhoogd naar €37,50 per ton, exclusief ledentoeslag. Die lag afgelopen seizoen op €16,50 per ton, waarbij Aviko een belangrijk deel van deze financiële bonus voor zijn rekening neemt. Ondanks de turbulentie op de fritesmarkt 'heeft Aviko tot op heden een solide jaar', meldde Cosun-voorzitter Arwin Bos recent. Daarmee kan Cosun een bietenprijs blijven garanderen die boven het Europese prijsniveau ligt.
