De Russische invasie in Oekraïne leidt inmiddels al twee weken tot onrust op de granenmarkten. Als gevolg daarvan steeg de notering voor tarwe zowel op de Matif als op de CBoT naar een recordniveau. De spanningen werken ook door naar de speltmarkt.
De tarwenotering op de Matif sloot donderdag 10 maart op €386,25 per ton. Een daling in vergelijking tot de €422,50 per ton van maandag 7 maart. Eén dag voor de Russische inval stond de Matif-notering nog op 'slechts' €287 per ton. De CBoT steeg in dezelfde periode van $874 cents per bushel naar $1.426 cents per bushel op het hoogtepunt van 7 maart. Inmiddels is de notering gesloten op $1.073 cents per bushel. Het is een perfecte weerspiegeling van het sentiment op de granenmarkt: zeer volatiel. Er is weinig duidelijkheid en die onzekerheid sijpelt door in de prijzen.
Overigens stond de tarwenotering voor de inval ook al op een relatief hoog niveau, als gevolg van lagere opbrengsten in belangrijke teeltgebieden. De verwachting was toen – gedurende de coronapandemie – dat de prijs voor spelt die weg zou volgen. "Maar niets is minder waar gebleken. Er was afgelopen maanden een vrij constante vraag naar spelt en zolang die vraag ingevuld kon worden, bleef de prijs redelijk stabiel", vertelde Wiro Nillesen van Kollenberger Spelt een maand geleden. Volgens Rogier Scherpbier van Zonnespelt is de vraag vandaag de dag ook stabiel, maar beweegt de notering nu wel wat naar boven.
Scherpbier heeft zelf alle spelt op voorhand verkocht, maar hoort wel dat de huidige prijzen op het moment behoorlijk variëren. "Ik denk dat dit deels komt door speculaties, want de meeste voorraden lijken vrij save tot aan de nieuwe oogst." Nillesen vult dit aan: "De prijzen voor spelt stijgen inderdaad. In mijn ogen komt dat vooral doordat er wereldwijd angst is ontstaan voor een tekort aan tarwe. Afnemers van spelt maken zich echter wel zorgen." Volgens Nillesen werkt het ook al door in de prijzen voor de nieuwe contracten. "Het is nog heel pril, maar de tekenen worden steeds duidelijker." Exacte prijzen kunnen beide partijen niet geven.
Meer concurrentie verwacht
Zoals gezegd, zijn Rusland en Oekraïne gezamenlijk goed voor bijna 30% van de wereldwijde tarwe-export. Het eventuele gemis van die hoeveelheid op de wereldmarkt heeft ook effect op de inzaai van zomergranen. "Er lijkt toch wel een behoorlijk groter areaal zomergranen ingezaaid te gaan worden, al is dat wel voornamelijk tarwe", aldus Scherpbier. De keuze voor tarwe, in plaats van bijvoorbeeld spelt, is geen vreemde. "Als een agrarisch ondernemer kiest voor een gewas, dan gaat hij voor de grootste financiële opbrengst. De huidige opbrengsten van tarwe zijn beter dan die van spelt", voegt Nillesen toe.
Dat laatste verklaart ook deels waarom de contracten voor de nieuwe oogst naar boven bewegen. "Als meer telers tarwe telen en minder spelt, dan zal de prijs voor spelt komend seizoen stijgen." Scherpbier: "Al verwacht ik wel dat alles op het moment afhangt van de hoeveelheid tarwe die wel of niet uit Oekraïne en Rusland geleverd kan worden. Het is echt afwachten, maar ik vrees dat het resultaat niet goed zal zijn voor de markt."
