De kaasprijzen zijn afgelopen tijd snel gestegen. Prijsstijgingen van meer dan 10% in luttele weken wijzen op kaaskrapte. En dat is inderdaad het geval. Er zijn geen argumenten voorhanden die duiden een snelle ommekeer in de markt.
De DCA-noteringen voor Gouda en Edam doken halverwege juli nog onder de psychologische grens van €3.000 per ton, maar daarna zijn ze tegen de verwachtingen in hard gestegen. Vorige week ging Gouda met €130 omhoog, tot €3.375 per ton. Dergelijk grote stappen tonen aan dat de stijgende trend nog niet ten einde is. Deze week worden in de markt zelfs prijzen van €3.500 per ton genoemd én gemaakt. Dergelijke niveaus zijn jarenlang niet meer de revue gepasseerd en dat voert de spanning in de markt op.
Klassieke onbalans
De stijging van de kaasprijzen voor Gouda en Edam vloeit voort uit een klassieke onbalans tussen vraag en aanbod. Dit is ook van toepassing op cheddar. Kaas wordt momenteel volop gezocht, versterkt door het feit dat de prijzen hard oplopen. Onder andere supermarkten proberen zich in te dekken voordat het product nóg duurder wordt. Volumes zijn echter niet of nauwelijks voor handen. Dit terwijl de Europese kaasproductie in het eerste helft van dit jaar nog een stijging liet zien; van 2,5% tot 4,79 miljoen ton.
De voorraden die er van de zomer nog waren, zijn van de markt. Dit komt door de dalende aanvoer van rauwe melk in Noordwest-Europa. Sinds de zomer is een duidelijke achterstand te zien met voorgaande jaren, mede ingegeven door hoge voerkosten en een tegenvallende melkprijs. Daarbij zet de seizoensmatige daling van de melkproductie nog een aantal weken door. Minder melk zet een rem op kaasproductie. Voor september claimen producenten dat ze overkocht zijn en voor de maand oktober zijn enkel beperkt volumes te verkrijgen, tegen historisch gezien hoge prijzen die sommige kopers doen afschrikken.
Niet ineens meer kaas
De argumenten om de prijzen op de spotmarkt naar beneden te praten, snijden geen hout. De krapte in kaas komt ook de oplopende prijzen voor boter en magere melkpoeder, die tevens een stijgende trend laten zijn en daarmee interessant zijn. Dit motiveert zuivelbedrijven met een flexibele verwerkingscapaciteit niet per se om ineens meer kaas te produceren nu de prijzen de lucht in schieten. Naarmate deze situatie langer aanhoudt, is het aannemelijk dat ook de contractprijzen voor lange termijn naar boven gaan bewegen.
Op de wereldmarkt zijn de Europese kaasprijzen op dit moment niet meer competitief, ten opzichte van andere grote producenten, zoals de landen in Oceanië en de Verenigde Staten. Omdat de prijzen van zeecontainers de afgelopen maanden echter mega hard zijn gestegen, is exporteren buiten de Europese Unie sowieso minder interessant geworden.
