Je zou het niet zeggen als je naar buiten kijkt, maar de zomer komt er toch echt aan. En dat betekent ook dat we meer fruit gaan eten. Aardbeien, sinaasappels, frambozen. Alles is weer vers in de (boerderij)winkel te vinden. Op de kersen moeten we alleen nog een paar dagen wachten. Door het relatief koude voorjaarsweer is de teelt namelijk vertraagd. Niet alleen Nederland en België hebben daar last van. Ook bij kersengrootmacht Turkije zit het weer niet mee. Tegelijkertijd zijn er wel kansen, want het importvolume richting China neemt alsmaar toe.
We hebben dit jaar te maken met de koudste lente sinds 2013. De gemiddelde temperatuur was dit voorjaar zo'n acht graden, terwijl het gemiddelde voor die periode uitkomt rond de tien graden. Deze ondermaatse temperaturen in combinatie met de hoge neerslaghoeveelheden hebben gevolgen voor de kersenteelt. Door het slechte weer vlogen de bijen minder uit, wat een lagere vruchtzetting tot gevolg had. Hierdoor loopt de teelt zo'n twee weken achter op voorgaande jaren. Ook zitten er minder kersen aan een boom en is er een groot verschil in de vruchtgrootte. Het zorgt voor verwachting opnieuw voor hogere prijzen. Vorig jaar werd nog bepaalde punten nog een niveau van €7 per kilo aangetikt.
Minder kersen, hogere prijzen
Toch zijn de gevolgen voor Nederland (met bijna 8 duizend ton) en België (7 duizend ton) relatief klein in vergelijking tot een van de grootste producenten van kersen: Turkije. Ook in dat land kampen de telers met regenachtige omstandigheden. Twee jaar geleden bracht dat land ruim 664 duizend ton kersen op de wereldmarkt (25,6% van het totaal). Het is een toename van bijna 50% ten opzichte van de vijf jaar daarvoor. Vooral dit jaar is veel angst over de kwaliteit. Als deze regenachtige periode gevolgd wordt door hoge temperaturen en direct zonlicht, dan kan schimmel een groot probleem worden. De prijs van kersen is hierdoor sinds het begin van het jaar fors gestegen; van iets onder de $1 per kilo naar bijna $2 per kilo. Een verdubbeling van de prijs dus.
Ook Spanje, dat twee jaar terug een productie kende van ruim 118 duizend ton, kampt naar verluidt met een lagere oogst als gevolg van de slechte weersomstandigheden. In de regio Aragon is een algehele daling in de fruitproductie van 14% te verwachten, al wordt het merendeel van die daling veroorzaakt door een verlaging van de perzik-, nectarine- en abrikozenoogst. De kersenproductie komt voor die regio waarschijnlijk uit op 35 duizend ton. In Spanje ligt de prijs rond de $5 per kilo, wat eveneens hoger is dan afgelopen jaar. Die prijsstijging is overigens in bijna heel Europa te zien. Zo ligt de prijs in Frankrijk 34% hoger dan vorig jaar en 50% hoger dan het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar.
Merendeel gaat naar China
Chili is sinds vier jaar de grootste exporteur van kersen, gevolgd door de Verenigde Staten en Turkije. Deze landen exporteerden twee jaar terug respectievelijk 220 duizend ton (29%), 84 duizend ton (11,1%) en 81 duizend ton (10,6%). China is daarnaast de grootste importeur van kersen, met twee jaar geleden een importvolume van ruim 194 duizend ton (23% van het wereldwijd totaal verhandelde volume). Rusland en Duitsland volgen, met een importvolume van ongeveer 86 duizend ton (10,2%) en 66 duizend ton (7,8%).
China is altijd al de grootste importeur van kersen geweest, maar sinds 2017 is een duidelijk stijging zichtbaar in het importvolume. Dat is een kans. De eigen productie van kersen vindt plaats tussen mei en juli, wat een relatief korte periode is. Voor de overige maanden is het land dan ook aangewezen op import. Door de stijgende productie in andere landen, zoals in Chili en de Verenigde Staten, en de verbeterde logistieke mogelijkheden is dit in 2017 in stroomversnelling gekomen. Afgelopen jaar bedroeg de invoerwaarde ongeveer $250 miljoen, een stijging van 17,4% met het jaar hiervoor.
Afgelopen jaar waren Chili, de Verenigde Staten, Australië, Argentinië en Canada de belangrijkste leveranciers voor China. Chili steekt er bovenuit, met een percentage van 91,1%. Het Chileense kersenproductieseizoen is volgens analisten dé perfecte aanvulling op het Chinese seizoen. Daarnaast tekenden China en Chili in 2006 een vrijhandelsovereenkomst. Meer dan 97% van de producten die tussen China en Chili worden verhandeld, vallen onder de 'zero-tarifaire'-overeenkomst. En daar horen kersen bij. Het is niet de verwachting dat de plantages in China zo hard groeien dat op korte termijn voldaan kan worden aan de binnenlandse vraag. Daarmee zullen geïmporteerde kersen de Chinese markt voorlopig blijven domineren.
Nederland zal daar overigens niet van kunnen profiteren. Wij exporteren voornamelijk richting Duitsland (bijna 2 duizend ton) en België (355 ton). Deze volumes laten al zien dat wij het ook niet moeten hebben van export. Onze productie is voornamelijk voor de binnenlandse teelt. Volgens de Belgische 'Proeftuin voor de Fruitteelt' is het daardoor noodzakelijk dat telers vooral inzetten op de beschikbare beschermende maatregelen, zoals een overkapping die beschermt tegen wind, regen en fruitvliegen. Al is het nog maar de vraag of zo'n grote investering interessant genoeg is voor telers van dit nicheproduct.
