Maïs en soja(meel) zijn duur. En dat betekent dat afnemers en voerfabrikanten op zoek gaan naar alternatieven. In eerste instantie was dat tarwe, maar ook gerst blijkt nu populair – vooral in China. De gerstnotering is daarmee tot boven de tarwenotering gestegen, een vrij uitzonderlijke situatie. Zorgt het ervoor dat bier straks duurder wordt?
Dat de tarweprijzen onder druk staan – zowel op de CBoT in Chicago als de Matif in Parijs – mag geen verrassing meer zijn. Wat wel opvallend is, is het feit dat de noteringen van gerst inmiddels hoger noteren en tegelijkertijd beter standhouden. Het is een vrij uitzonderlijke situatie. De laatste keer dat dit gebeurde, was in januari 2019. In Rotterdam noteert gerst momenteel €256 per ton, terwijl tarwe op €253 per ton staat. Ook op de regionale beurzen in Groningen en Middenmeer trekt de gerstprijs steeds dichter naar de tarweprijs toe.
Dat de noteringen van gerst pas nu een stijging laten zien, heeft meerdere redenen. Eén daarvan is het feit dat maïs en soja(meel) relatief duur zijn op het moment. Deze grondstoffen zijn belangrijk in de productie van veevoer. Daar is, zoals we inmiddels weten, veel vraag naar – met name vanuit China. Afnemers en voerfabrikanten zoeken naar goedkopere alternatieven en komen dan vaak als eerste bij tarwe uit. Afgelopen tijd is ook de prijs daarvan hard gestegen en neemt het aanbod wereldwijd gezien af. Kortom: er werd opnieuw gezocht naar een alternatief. Dat is gerst.
Veel gerst gaat richting China
Niet alleen in Europa is veel vraag naar gerst. Ook internationaal gezien is de grondstof ineens in trek. De totale export van gerst vanuit de Europese Unie ligt tot en met maart op circa 8,4 miljoen ton. Dat is zo'n 1,2 miljoen meer dan het vijfjarig gemiddelde. Wat opvalt, is dat vooral China momenteel grote hoeveelheden gerst importeert. Tot en met maart heeft het land al bijna 2,4 miljoen ton gerst uit de Europese Unie geïmporteerd. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van statistiekbureau Eurostat. Vorig jaar was dat over dezelfde periode nog 966.750 ton en het vijfjarig gemiddelde komt niet verder dan 589.432 ton.
Kijken we dan naar andere belangrijke bestemmingen voor Europese gerst (waaronder Algerije, Iran en Brazilië), dan is die stijging minder groot. Saoedi-Arabië, de grootste afnemer van onze gerst, heeft tot en met maart zelfs minder geïmporteerd. Het gaat om 1,3 miljoen ton, terwijl het vijfjarig gemiddelde uitkomt op 2,2 miljoen ton.
Bier duurder?
Een prijs wordt uiteraard bepaald door de balans tussen vraag en aanbod. Is de een hoger dan de ander, dan verschuift de prijs. In het geval van gerst is duidelijk zichtbaar dat de vraag toeneemt, terwijl dat niet geldt voor het aanbod. Het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) verwacht dat de wereldproductie van gerst (zowel brouwgerst als voergerst) in 2021/2022 met 4% daalt tot 151 miljoen ton. Dit komt door een lagere productie in Australië, het Verenigd Koninkrijk en delen van de Europese Unie. Als de vraag aanhoudt, dan zal de prijs niet zomaar weer zakken en met het oog op een kleiner wordend aanbod, zelfs alleen maar stijgen.
Voor bierbrouwerijen zal dat betekenen dat de productie duurder wordt. Immers, de grondstof is duurder. Een gevoelig onderwerp, want veel grote brouwerijen hebben net een prijsverhoging doorgevoerd. AB InBev verhoogde de inkoopprijs onlangs met gemiddeld 3,5% per liter en bij Heineken wordt bier 2,7% duurder. Het argument was een paar weken terug nog duurdere verpakkingen, hogere energielasten en een stukje inflatie. Binnenkort kunnen ze daar dus nog een argument aan toevoegen: duurdere grondstoffen. Hoe dan ook, bier wordt dit jaar sowieso duurder.
