Dossier | Handelspolitiek

De val van het kabinet zorgt voor onzekerheid, maar het Amerikaanse handelsbeleid heeft meer invloed op de economie, aldus RaboResearch in nieuwe sectorprognoses. De Nederlandse export kromp in het eerste kwartaal van 2025, mede door de verhoogde importheffingen op staal en aluminium die de VS heeft ingevoerd, aldus de Rabobank.

De prijs van varkensvlees is deze week licht gestegen. Ondertussen blijft de varkensprijs nog altijd sneller toenemen. Druk op het aanbod en angsten voor lege slachthaken blijven de markt domineren. De verwachting is dat de druk nog verder toeneemt, zodra de gebroken weken over zijn.

De discussies over de handelsrelaties tussen landen duren voort en blijven chaotisch. Er is zeker een mogelijkheid dat de boel escaleert, ontploft en tot grote economische schade leidt. Waarschijnlijker lijkt mij dat het allemaal met een sisser afloopt, zij het met een luide sisser en met af en toe nabranders. De Amerikaanse minister van Financiën, Scott Bessent, heeft duidelijk gemaakt dat importheffingen van 145% op Chinese goederen die naar de VS worden geëxporteerd en heffingen van 125% op goederen die de andere kant op gaan alle handel stoppen en dat dit niet de bedoeling is. De Amerikanen vinden dat er in de internationale handel geen ‘level playing field’ is en daar hebben ze een punt. Ze zijn uit op betere voorwaarden voor henzelf, niet op deglobalisering.

De wereldwijde containertarieven schieten de lucht in. Deze week is de World Container Index van Drewry met maar liefst 41% gestegen. Daarmee komt de stijging van de index over de afgelopen vier weken op 70%. De stijging werd ingezet nadat Trump de importheffingen voor goederen uit China terugschroefde van 145% naar 30%. Maar het zijn niet alleen de lijnen van China naar de VS waarop de spottarieven omhoog schieten. Daarnaast is er sprake van grote drukte in West-Europese havens.

Op de Europese tarwemarkt blijft het kwakkelen. Een dure euro, matige export en een relatief grote voorraad; het helpt allemaal niet om de stemming echt te doen keren op de markt. Op het gebied van de wereldhandel weet Trump de aandacht goed naar zich toe te trekken. Tussen zijn ruzie met zijn vroegere goede vriend Musk door had Trump een telefoongesprek met de Chinese president Xi. Ook Europa liet van zich horen met betrekking tot het Mercosur handelsverdrag. Dat zou volgens landbouwcommissaris Hansen nog voor de zomer in werking kunnen treden.

De geopolitieke ontwikkelingen krijgen weer wat meer vat op de granenmarkt. Poetin vertelde aan Trump dat hij de Oekraïense droneaanval niet over zijn kant kan laten gaan. Wat de Russische reactie wordt is niet duidelijk, maar op de granenmarkt zijn spelers er niet gerust op. Trump had trouwens een drukke dag, want ook over China liet hij van zich horen. Graantelers in China hebben trouwens andere zorgen. In het belangrijkste tarweteeltgebied van China is het namelijk erg droog.

Graanseizoen 2024/25 loopt voor veel Europese handelaren anders dan verwacht. Ook deze week laten de tarwe-exportcijfers van de Europese Commissie geen inhaalslag zien. Wat meer in de luwte wordt er in Brussel en Kiev koortsachtig overleg gevoerd over een nieuwe handelsovereenkomst met Oekraïne. De tijdelijk vrijstellingen die de EU kort na de Russische invasie heeft ingevoerd, lopen deze week af. Over een meer permanente oplossing wordt nu al meer dan een halfjaar onderhandeld, tot op heden zonder succes.

Meer dan de helft van de ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie maakt zich zorgen over de impact van importtarieven op hun exportactiviteiten. Een kleine 10% is van plan door verstoringen of beleidswijzigingen in buitenlandse markten de bedrijfsstrategie aan te passen. Dit blijkt uit de conjunctuurenquête van het CBS.