De economie is afgelopen kwartaal voor de derde keer op rij gekrompen. Daarmee voldoet Nederland aan de definitie van een recessie, geeft hoofdeconoom van het CBS Peter Hein van Mulligen in een videopresentatie aan. Maar waar bij een recessie meestal banen verdwijnen, nam het aantal banen juist toe. Wel werd de arbeidsmarkt iets minder krap omdat er ook meer mensen op zoek gingen naar werk.
Het bruto binnenlands product (bbp) daalde in het derde kwartaal van 2023 met 0,2% ten opzichte van het voorgaande kwartaal, meldt het CBS. Vergeleken met het derde kwartaal van 2022 is de economie 0,6% gekrompen.
Peter Hein van Mulligen: "Als een economie twee kwartalen op rij krimpt noemen economen dat vaak een recessie. Met drie kwartalen van krimp voldoet Nederland dus aan die definitie. De laatste keer dat Nederland drie kwartalen op rij kromp was tijdens de financiële crisis van 2008 en 2009. Bij een recessie verdwijnen er vaak veel banen. Maar dat was nu niet het geval. Er kwamen juist banen bij: 31.000 om precies te zijn." Het aantal mensen dat op zoek ging naar een baan nam ook toe waardoor er ook meer werklozen waren.
De krimp remde afgelopen kwartaal wel af, in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar daalde het bbp met 0,5% en 0,4%. De oorzaak van de krimp van de economie in het derde kwartaal moet vooral gezocht worden in minder investering in vaste activa (met name vervoersmiddelen, machines en gebouwen). Ook was er sprake van voorraadonttrekking, waar er in het tweede kwartaal sprake van voorraadopbouw was. De overheidsconsumptie steeg met 0,6%. De consumptie door huishoudens bleef gelijk.
Export van goederen en diensten daalde 1,6% ten opzichte van een kwartaal eerder. De invoer daalde harder, met 2,3%, waardoor er een positief handelssaldo was.
De toegevoegde waarde (verschil tussen productie en verbruik van energie, materialen en diensten) daalde in het derde kwartaal bij iets minder dan de helft van de bedrijfstakken. De energiebedrijven en de tak cultuur en recreatie vertoonden de grootste daling. De toegevoegde waarde van de landbouw nam juist iets toe. Vorig kwartaal was er een duidelijke min te zien in de tak landbouw, bosbouw en visserij. De industrie krimpt net als de economie voor het derde kwartaal op rij, net als handel, vervoer en horeca.
Economie EU groeit wel
De economie van de Europese Unie groeide iets (+0,1%). Het bbp van Duitsland daalde in het derde kwartaal met 0,1%. In België en Frankrijk groeide de economie ten opzichte van het tweede kwartaal met respectievelijk 0,5% en 0,1%. De Britse economie groeide noch daalde. Het CBS meldt dat in vergelijking met het vierde kwartaal van pre-coronajaar 2019 het herstel van de Nederlandse economie sterker is dan dat van de naburige landen en de EU gemiddeld, maar dat het verschil wel kleiner is geworden. De economie van de VS groeide harder dan die van de EU, met 1,2%.
Consumptie huishoudens daalt in september
De consumptie door huishoudens is gelijk gebleven het afgelopen kwartaal ten opzichte van een kwartaal eerder, maar uit nieuwe cijfers over september (die het CBS ook vandaag heeft gepubliceerd) blijkt dat huishoudens afgelopen maand 1,9% minder goederen en diensten hebben aangeschaft dan een jaar eerder. De eerste jaar-op-jaardaling na maart 2021, aldus het CBS.
Onlangs meldde het statistiekbureau dat het verkoopvolume van non-foodwinkels in september op jaarbasis 6,4% lager lag en dat van de foodwinkels 2,1%. Er zijn nog geen cijfers over oktober, maar volgens de consumptieradar van het CBS 'waren de omstandigheden voor de consumptie in oktober vrijwel even ongunstig als in september'.
Goederenexport daalt in september
Uit nieuwe cijfers blijkt ook dat de goederenexport (volume) afgelopen maand ten opzichte van september 2022 4,8% is gedaald. Het ging onder meer om minder chemische producten, voedings- en genotmiddelen en elektronische machines. De goederenimport was 7,2% kleiner. Volgens de CBS Exportradar waren de omstandigheden voor de export in november minder ongunstig dan in september.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
