De prijs van het novembercontract sojabonen bereikte vorige week donderdag het laagste punt sinds 3 januari met $13,60 per ton. De prijs is gedurende de week weer omhooggegaan, maar staat nog altijd onder druk.
De onrust heeft voor een belangrijk deel te maken met de stand van zaken in de Verenigde Staten (VS). Het land, na Brazilië de grootste exporteur van sojabonen ter wereld, kan de bonen niet van het binnenland naar de opslagterminals aan de Amerikaanse Golfkust vervoeren. Door droogte staat het waterpeil in de Mississippi Rivier, een belangrijke waterweg voor onder meer het transport van sojabonen, een stuk lager dan normaal voor deze tijd van het jaar. Dat zorgt voor vertragingen en hoewel de rivier op een aantal knelpunten inmiddels is gebaggerd, betekent dat niet dat de problemen voorbij zijn.
Zo blijft het de komende weken droog in de VS en de verwachting is zelfs dat het waterpeil van de rivier op een cruciaal punt bij Memphis, Tennessee nog verder zal dalen. De afgelopen week bereikte 976.225 ton maïs, tarwe en sojabonen de Golfkust. Dat is de laagste hoeveelheid voor de eerste week van oktober in negen jaar tijd en 22% lager dan vorig jaar. Dit komt ook doordat schippers de schepen minder vol hebben geladen zodat deze hoger in het water liggen. Ook hebben trekschepen besloten om minder binnenvaartschepen te trekken.
Bovendien hebben exporteurs besloten het aanbod van soja dat ze in oktober en november kunnen leveren, te verlagen. De reden hiervoor is onzekerheid over het moment wanneer de waterstand weer omhoog gaat. Hierdoor blijft de piek die de soja-export normaliter eind september, begin oktober maakt, nog even achterwege.
Gedurende vorige week werd 969 duizend ton sojabonen geïnspecteerd door de exportbedrijven. Dat is meer dan vorige week, maar liefst 23% minder dan een jaar geleden. De soja-export bereikte daarmee het laagste volume voor dezelfde periode sinds 2013. Het volume moet volgens Reuters-analist Karen Braun volgende week zo'n 80% groter zijn om directe zorgen af te wenden.
Chinese vraag
Belangrijke oorzaak voor de tegenvallende export is de kleine vraag vanuit China. De verwachting is dat de sojabonenimport van China het laagste punt zal bereiken sinds maart 2020 toen het zich volop in de coronapandemie bevond. Reden hiervoor is de crushmarge - het prijsverschil tussen de sojabonen en de verwerkingsproducten zoals sojameel- die al enkele maanden negatief is. Dit maakt het verwerken er niet aantrekkelijker op. Ook koestert China al lang de wens om qua voedselvoorziening op eigen benen te kunnen staan, een eigen sojateelt vormt daar een belangrijk onderdeel van. Het duurt naar verwachting nog even voordat dat zover is. De afgelopen vier seizoenen bleef de Chinese sojabonenproductie onder de 20 miljoen ton, dat is goed om 20% van de binnenlandse vraag te voorzien.
De lage import zorgt ervoor dat de prijs van sojameel, een product dat uit sojabonen wordt gewonnen en in China vooral wordt gebruikt als varkensvoer, flink hoger is geworden. Hierdoor zijn de prijzen van varkensvlees in het land gestegen en kondigde de Chinese regering op 19 september aan minder sojameel te willen gaan gebruiken in diervoeders. Synthetische aminozuren en voedergras moeten de vraag naar sojabonen en daarmee de prijs dempen. Vorig jaar verliet 42% van de Amerikaanse sojabonen onderweg naar China het land via de Golfkust.
Het valt te verwachten dat de Chinese vraag naar sojabonen weer zal toenemen als meer van het product de Golfkust bereikt nu de grootste problemen op de Mississippi tijdelijk zijn opgelost. Ook het gegeven dat de vakantie voorbij is en de inwoners weer aan het werk gaan, kan een positief effect hebben op de prijzen.
Over de daadwerkelijke omvang van de Chinese vraag heerst enige onzekerheid bij handelaren.
Recordoogst
Ander nieuws dat de prijs verder kan drukken, is de oogstverwachting uit Brazilië. De Braziliaanse regering verwacht namelijk een recordopbrengst van 150 miljoen ton sojabonen dit seizoen. Marktbureau StoneX gooit het op 153,8 miljoen ton sojabonen en concurrente Conab op 152,35 miljoen ton. Analisten schatten de recordoogst eerder op 150,62 miljoen ton. Dit ondanks de door La Niña veroorzaakte droogte. Belangrijke drijfveer van deze schattingen is de recordoppervlakte van 42,83 miljoen hectare die dit seizoen wordt ingezaaid met sojabonen.
Het inzaaien van de sojabonen loopt door onvoorspelbare weersomstandigheden iets achter op schema. Vorig jaar was rond deze tijd van het jaar 10,6% van de sojabonen geoogst, dit jaar staat de teller vooralsnog op 9,6%. Ook de verkoop van zowel de nieuwe als de oude oogst sojabonen loopt nog achter op schema. Waar gemiddeld rond deze tijd van het jaar 30% van de oogst is verkocht, is dat dit jaar nog maar 19%. Ook is slechts 86% van de oude oogst verkocht, waar dat normaal 91% is.
Op korte termijn zijn alle blikken gericht op het WASDE-rapport dat vanavond, woensdag 12 oktober, verschijnt. De verwachting is dat de totale productie zal uitkomen op 4,38 miljard bushels. Iets meer dan de schatting van 4,37 miljard bushels in september. Op de lange termijn is het de vraag in hoeverre de Amerikaanse sojabonen-export de achterstand kan goed maken voordat begin volgend jaar de eerste sojabonen uit het zuidelijk halfrond op de markt verschijnen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
