Voor steeds meer bedrijven in de foodsector wordt duurzaam verpakken een vanzelfsprekendheid. Het vraagt echter wel een grote mate van bereidheid om te investeren en innoveren. Want duurzame verpakkingen zijn terug te verdienen, maar het is geen een-tweetje.
Duurzaamheid is een belangrijk thema voor bedrijven. Alle aspecten die daaraan kunnen bijdragen worden onder de loep genomen, zo ook de verpakking van producten. "Duurzaam verpakken staat inmiddels hoog op de agenda van het bedrijfsleven", beaamt directeur Chris Bruijnes van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. "Branches hebben verduurzamingsplannen voor verpakkingen opgesteld, bedrijven stellen doelen – bijvoorbeeld om in 2025 alleen nog maar herbruikbare of recyclebare verpakkingen te gebruiken – en ondertekenen zogenaamde Plastic Pacts."
Verschillende materiaalsoorten
De redenen om deze stappen te zetten zijn divers. Soms doen bedrijven het vanwege hun eigen mvo-beleid, soms schrijft wetgeving het voor. Voorbeelden daarvan zijn de EU Plastics Strategy, hogere recyclingdoelstellingen en de aanpak van wegwerpverpakkingen. "Maar bedrijven worden ook door de maatschappij aangesproken op hun plasticgebruik", merkt Bruijnes. "Door NGO's, milieuorganisaties en consumenten. Overigens gaat duurzaam verpakken niet alleen over kunststof verpakkingen, maar ook over andere materiaalsoorten."
Al die verschillende materiaalsoorten brengen verschillende kosten met zich mee. In de publicatie The State of Sustainable Packaging geeft het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken een aantal voorbeelden. Zo wordt de prijs van een glazen 1 liter fles geschat op €0,23, een metalen kan van 1 liter op €0,15 en een plastic 0,5 liter fles op €0,05. Zeer uiteenlopende prijzen die slechts een indicatie zijn van de daadwerkelijke kostprijs. Veel hangt af van zaken als de vorm, het volume, het gewicht en de kwaliteit. Daarbij heeft een fles nog een dop en een etiket nodig en hij moet vervoerd worden in een doos of tray met tape en labels.
Grondstoffen en verpakkingsproces: 50-50
Kortom, de totale verpakkingskosten zullen hoger zijn. En dan zijn er natuurlijk ook nog de handelingskosten. Grofweg kan gesteld worden dat het aandeel grondstoffen in de kostprijs van verpakkingen circa 50% van de uiteindelijke prijs bepaalt. Bij hoge aantallen kan dit oplopen tot 70%. De andere helft van de kosten wordt bepaald door het verpakkingsproces. Dat wil zeggen: alles wat nodig is om het product in de verpakking te krijgen, van machines en personeel tot energie, opslagruimte en verzekeringen.
Al die kosten, gerelateerd aan processen/systemen binnen bedrijven zelf en elders in de keten, spelen een rol. Dat maakt het direct zeer complex om de kosten van een duurzame verpakking te vergelijken met de kosten van een conventionele verpakking. En om het nog ingewikkelder te maken geeft Bruijnes een voorbeeld. "Als je minder materiaal gebruikt, wat duurzamer is, kan dat goedkoper zijn. Maar soms heb je dan weer iets anders nodig om de functionaliteit van de verpakking te behouden."
Milieu-impact productverlies groter
"En dan geldt natuurlijk ook nog dat het kostenplaatje van de verpakking in relatie moet worden gebracht met de schadekosten als het voedingsmiddel verloren gaat", vervolgt Bruijnes. "Productverlies heeft vrijwel altijd meer milieu-impact dan verpakkingen. Een sprekend voorbeeld hiervan is de komkommer in een plastic folie."
Het blijkt dan ook niet goed mogelijk om een eenduidig beeld te schetsen van de kosten van duurzaam verpakken versus niet-duurzaam verpakken. Maar dat de investeringen die bedrijven moeten doen terug te verdienen zijn, daar twijfelt Bruijnes niet aan. Al plaatst hij wel twee belangrijke voorwaarden. "Bedrijven moeten bereid zijn om te investeren en innoveren én consumenten moeten bereid zijn om meer voor hun boodschappen te betalen."
Meer lezen over 'duurzame verpakkingen'? Bekijk het themadossier.
