Oliehoudende zaden

De prijs van koolzaad heeft records aan elkaar geregen dit jaar. Een fors gekrompen areaal in Europa, lagere opbrengsten en een desastreus slechte oogst in Canada zijn allemaal ingrediënten die meespelen. Na een flinke afwaardering krabbelt de koers begin december weer op.

De Matif-notering van koolzaad heeft afgelopen week wat ademruimte gekregen. Een hoger productiecijfer van palmolie, de lagere noteringen voor sojaolie en sojabonen én een toename van het ingezaaide koolzaadareaal in diverse landen liggen hier onder meer aan ten grondslag.

De noteringen voor palmolie en koolzaad trekken al jaar en dag aan elkaar op. Ook dit seizoen is dat zichtbaar. Palmolie steeg begin vorige week naar een hoogtepunt en koolzaad volgde aan het einde van de week. Het beperkte aanbod van palmolie ligt hier in beide gevallen aan ten grondslag. Is er al enig zicht op het einde van de prijsstijgingen? Of is de piek nog lang niet bereikt?

Het wereldwijde aanbod van koolzaad – en daarmee ook koolzaadolie – is zeer krap. En daar komt voorlopig geen verandering, zo lijkt het. De oogstramingen voor de Canadese oogst, ’s werelds grootste leverancier van koolzaad, zijn bedroevend. Het zorgt ervoor dat de noteringen voor koolzaad ongestoord blijven stijgen, ten opzichte van andere grondstoffen. Dwingt de krapte in koolzaad gebruikers op zoek te gaan naar alternatieve oliezaden?

De oogst van oliehoudende zaden (zoals koolzaad, sojabonen en zonnebloempitten) in de Europese Unie neemt dit jaar toe ten opzichte van afgelopen jaar. De opbrengst van sojabonen en zonnebloempitten kan zelfs records verbreken. Dat meldt de Europese Commissie.

Eind juni werd er nog gesproken over een ruimer aanbod van koolzaad, maar die verwachtingen worden nu alweer de kop in gedrukt. In Canada, 's werelds grootste exporteur van koolzaad, valt de oogst namelijk tegen als gevolg van hitte en droogte. De Europese Unie is een van de grootste klanten en dus kan dit flink wat gevolgen hebben. 

Zaden en pitten, ze passen in een plantaardig en eiwitrijk dieet. En dus is de vraag ernaar momenteel relatief hoog. Eén van de meest populaire soorten is de zonnebloempit waar Rusland en Oekraïne de markt domineren. De prijs is stabiel, maar kan met de verwachte grotere oogst komend seizoen dalen.

De teelt van koolzaad neemt hard af in populariteit. De teeltomstandigheden zijn lastig en dat maakt het product voor veel telers vaak niet rendabel. Tegelijkertijd is koolzaad wel een zeer waardevolle grondstof. We verwerken het tot eetbare oliën en biodieselbrandstoffen en het restproduct gaat naar de veevoerindustrie. Behoorlijk circulair dus. Door de lage interesse in de teelt was het aanbod jarenlang krap en de prijzen hoog. Daar zou volgens Strategie Grains dit seizoen verandering in kunnen komen.