De Turkse lira heeft in het afgelopen decennium 90% van zijn waarde verloren. Om het tij te keren, heeft de Turkse centrale bank het beleid van een lage rente overboord gezet en het belangrijkste tarief vandaag fors verhoogd. Voor een duurzaam herstel van de lira is echter meer nodig.
Bijna overal ter wereld hebben centrale banken de afgelopen jaren de rente verhoogd. Dat is een beproefd middel om oplopende inflatie onder controle te krijgen. Een hogere rente maakt het duurder voor huishoudens en bedrijven om geld te lenen, zodat de uitgaven en investeringen teruglopen. De ervaring leert dat het beter is om de afkoeling van de economie en het bijkomende recessiegevaar voor lief te nemen, in plaats van inflatie te laten doorwoekeren. Turkije was jarenlang een uitzondering op de regel. President Recep Tayyip Erdogan was ervan overtuigd dat de economie met steun van een lage rente zichzelf wel uit de problemen zou redden. Na een uiterst pijnlijk decennium, kiest het land nu voor een andere rentekoers.
Forse renteverhoging
Vanmorgen om 11:00 uur maakte de onlangs aangestelde president van de centrale bank, Hafize Gaye Erkan bekend dat het belangrijkste rentetarief wordt opgeschroefd van 8,5% naar 15%. In reactie daalde de lira met 3%. Een heel grote renteverhoging is niet uniek. Eind februari vorig jaar ging de Russische rente bijvoorbeeld in één klap van 9,5% naar 20%. Dat gebeurde indertijd in reactie op de invasie van Oekraïne, waardoor de Russische roebel aanvankelijk een flinke dreun kreeg. In de periode die volgde kon de Russische munt zich herstellen, wat overigens voor een groot deel te danken was aan hogere inkomsten uit energie-export als gevolg van de hoge olieprijs. Die rugwind moet de lira missen.
Krijgt Erkan de ruimte?
De Turkse munt heeft in het afgelopen decennium meer dan 90% van zijn waarde verloren in vergelijking met de euro. Het is afwachten of Erkan de ruimte krijgt van Erdogan om structureel een einde te maken aan die vrije val. De renteverhoging van vandaag komt namelijk niet uit de lucht vallen. In economisch opzicht heeft Turkije zich namelijk zo in de hoek geschilderd, dat er wel iets moest gebeuren. De inflatie is weliswaar iets gedaald van de 85% van oktober vorig jaar, maar ligt nog altijd boven de 40%. Bovendien zijn de valutareserves in de afgelopen maanden snel gedaald, omdat de centrale bank die gebruikte voor een tot mislukking gedoemde poging om de lira te steunen.
Argentinië als schrikbeeld
Als Turkije op de ingeslagen weg was doorgegaan, zou het land zomaar Argentinië achterna kunnen gaan. Daar is de inflatie opgelopen tot 114%. Ondanks dat de beleidsrente sinds begin 2022 verhoogd is van 40% tot bijna 100%, lukt het de centrale bank niet om de inflatie in toom te krijgen en het vertrouwen van de bevolking in de peso te herstellen. Als noodgreep overweegt Argentinië om dan maar de eigen munt in de ruilen voor de Amerikaanse dollar. Zover is het in Turkije voorlopig duidelijk niet. Maar het is van groot belang dat de renteverhoging van vandaag echt het begin is van een beleidsomslag, in plaats van een eenmalige noodgreep. Die zorgt er overigens wel voor dat er in de valutawereld nu met veel meer spanning en minder gelatenheid naar de lira wordt gekeken dan in het afgelopen decennium.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
