De groene dennenappel. Het logo van SPAR is wereldwijd bekend. De supermarktketen (of een verzameling van onafhankelijke groothandels en retailers die kennis delen en informatie uitwisselen) die in 1932 is opgericht, heeft wereldwijd inmiddels meer dan 13.500 winkels. En de groei is nog niet voorbij. De expansie zet driftig door en dat is terug te zien in de omzetcijfers. Het afgelopen jaar werd een groei gerealiseerd van 7,4%. Een analyse.
Supermarktketen SPAR is begonnen door de Nederlander Adriaan van Well. Die initiatiefnemer had één duidelijk visie: alleen door middel van samenwerking kunnen de onafhankelijke groothandels en retailers overleven en bloeien in het licht van de toenemende concurrentie van meerdere ketens. De eerste winkel werd in 1932 geopend, met de naam DE SPAR: Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig. Het was een kwinkslag naar zijn visie. Pas aan het einde van de jaren '40 werd officieel de naam SPAR aangehouden. In Nederland telt het inmiddels ruim 550 winkels, verdeeld in: de buurtwinkels en stedelijke winkels (SPAR City) voor de dagelijkse boodschappen, de recreatiewinkels (SPAR Enjoy), de universiteitswinkels (SPAR University) op de campus en de winkels bij tankstations (SPAR Express).
De internationaliseringsslag werd in 1947 gemaakt. Het concept werd toen namelijk overgenomen door Belgische groothandels. Voor Van Well was het een teken dat er internationaal gezien interesse is in het concept. Daarom richtte hij in 1953 SPAR International op. Het was een schot in de roos, waardoor de supermarktketen zich in de jaren '50 kon uitbreiden naar Duitsland, Denemarken, Oostenrijk, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Italië. Door middel van congressen werd de visie van kennisdeling en samenwerking gestimuleerd.
In de jaren '60 tot en met '80 bleef uitbreiding een van de speerpunten van Van Well. Onder meer in Ierland, Japan en Zuid-Afrika deed het concern zijn intrede. In 1999 was SPAR een begrip in meer dan twintig landen op vier verschillende continenten. Vanaf 2010 werd snelle expansie doorgezet, onder meer de Verenigde Arabische Emiraten, Mozambique, India, Indonesië en Albanië nemen het concept over. Inmiddels zijn er meer dan 13.500 winkels in meer dan 48 landen over vijf continenten. De missie om 's werelds grootste toonaangevende vrijwilliger voedselretailketen te worden, lijkt daarmee aardig geslaagd. Maar levert het ook wat op?
Financiële resultaten zijn goed
Het antwoord op die vraag is simpel: ja. Twee jaar geleden kwam de gezamenlijke omzet – van alle ruim 13.000 winkels – uit op €37,2 miljard. Daarmee was het al een van de grootste supermarktketens ter wereld. Afgelopen maart maakte het de cijfers over 2020 bekend. Wereldwijd was een groei zichtbaar van 7,4% tot een omzet van €39,8 miljard. Vooral in Europa werd winst geboekt, namelijk een groei van 12% tot €25,4 miljard. Dat is 64% van de wereldwijde omzet van SPAR. De keten in Oostenrijk springt er van alle Europese landen bovenuit, met een omzetgroei van 16% tot €8,3 miljard. Ook in Nederland zijn de resultaten goed, de verkopen namen met 23,5% toe.
In Afrika en het Midden-Oosten is de expansie van het SPAR-concept het afgelopen jaar doorgezet. Inmiddels bevindt het concept zich in die regio verdeeld over vijftien landen en is de totale omzet gestegen naar €6,2 miljard (+2,8%). In de regio Azië-Pacific is een groei van 1,5% zichtbaar tot een omzet van €1,8 miljard. In Australië realiseerde SPAR een omzetgroei van 16,5%, waarbij vooral buurt- en buurtwinkels een populair format zijn.
Positieve blik naar de toekomst
Kortom: de zaken staan er goed voor bij SPAR. Dat ziet ook CEO Tobias Wasmuht. "Onze samengestelde jaarlijkse groei van 5,64% over de periode 2016 tot en met 2020 creëert een sterk platform om op voort te bouwen voor de toekomst. Het geeft tevens aan dat onze 'Better Together'-strategie duurzame groei blijft opleveren", meldt hij in het jaarverslag over 2020. Sinds 2016 heeft deze strategie geleid tot een wereldwijde omzetgroei van 24,5%, een groei in het aantal winkels (+956 winkels) en een toename van het totale verkoopoppervlak (+3%).
Het bedrijf kijkt dan ook positief naar de toekomst. Wasmuth: "Tijdens de cirisis hebben we veerkracht getoond en zijn we doorgegroeid. Met versnelde ontwikkelingen in de detailhandel en onze toeleveringsketen zijn we goed gepositioneerd om door te bouwen. Een belangrijke positieve factor van het afgelopen jaar waren de voordelen van nauwe internationale samenwerking door nieuwe, afgelegen manieren van werken. De voordelen van deze intensieve samenwerking zijn gunstig voor iedereen en passen uitstekend bij onze visie." Voorlopig valt er dus niet te vrezen voor het management van SPAR.
Jaar van intrede | Land | Aantal winkels |
1932 | Nederland | 302 |
1947 | België | 309 |
1953 | Duitsland | 309 |
1954 | Denemarken | 520 |
1954 | Oostenrijk | 1442 |
1955 | Frankrijk | 941 |
1956 | Groot-Brittannië | 2560 |
1959 | Spanje | 1989 |
1959 | Italië | 1485 |
1963 | Zuid-Afrika | 803 |
1963 | Ierland | 444 |
1966 | Zimbabwe | 69 |
1969 | Griekenland | 189 |
1977 | Japan | 91 |
1984 | Noorwegen | 296 |
1989 | Zwitserland | 158 |
1991 | Slovenië | 82 |
1992 | Hongarije | 398 |
1992 | Tsjechië | 129 |
1994 | Australië | 100 |
1995 | Polen | 61 |
2000 | Rusland | 233 |
2000 | Mauritius | 7 |
2002 | Oekraïne | 31 |
2003 | Zambia | 7 |
2004 | Botswana | 26 |
2004 | Namibië | 26 |
2004 | India | 5 |
2005 | Kroatië | 116 |
2005 | Roemenië | 7 |
2005 | China | 125 |
2006 | Portugal | 45 |
2009 | Nigeria | 1 |
2017 | Wit-Rusland | 3 |