De kans dat de graandeal op tijd verlengd wordt, neemt verder af. Morgen loopt de huidige deal af en de Russische bezwaren tegen de huidige uitvoering lijken nog niet weggenomen. In zekere zin opmerkelijk dat de granenmarkt daar nauwelijks op reageert, als je naar de correctie op de markt kijkt van gisteren. Spelers op de granenmarkt zijn als een blad aan de boom omgedraaid en bagatelliseren nu het belang van de deal.
De granenmarkt deed gisteren een stapje terug. Het septembercontract tarwe op de Matif leverde €5 in en sloot op €234,50 per ton. Op de CBoT zakte het julicontract met 2% naar $6.47½ per bushel. Maïs daalde op de Amerikaanse beurs met 1,9% naar $5.81¼ per bushel. De grootste daler in Chicago was echter soja. Het oliehoudende zaad leverde 2,6% in en sloot daarmee op $13.64 per bushel.
Een correctie op de graannoteringen na de rally die voor een belangrijk deel werd veroorzaakt door het Wasde-rapport van afgelopen vrijdag, komt niet helemaal als verrassing. Speculanten hebben hun ritje omhoog weer gemaakt en pakken nu hun winst. Relatief gunstige weersvoorspellingen voor Noord- en Zuid-Amerika en zwakke economische groeicijfers voor China versterkten de negatieve stemming op de beurzen.
Russische bezwaren blijven overeind
De kans dat de Zwarte Zeegraandeal op tijd wordt verlengd is klein volgens bronnen. De VN meldt vandaag (woensdag 17 mei) dat het laatste schip dat onder de deal valt, is vertrokken uit Oekraïne. Morgen (donderdag 18 mei) loopt de huidige overeenkomst af. De graandeal is vorig jaar juli in het leven geroepen om de graanexport uit Oekraïne weer op gang te brengen. Om Rusland over de streep te trekken mee te werken is er naast de overeenkomst tussen Oekraïne, Rusland, Turkije en de VN ook een driejarige overeenkomst tussen Rusland en de VN opgesteld. Daarin is afgesproken dat de VN zich inspant om de Russische agrarische- en kunstmestexport beter te faciliteren. En daar zit het zeer bij het Kremlin. Moskou vindt dat de VN zich niet aan die afspraken houdt. Harde eisen van Rusland zijn onder meer dat de Rosselkhozbank weer toegang krijgt tot het Swift-betalingssysteem, dat er weer landbouwmachines en onderdelen daarvoor geleverd mogen worden en dat beperkingen voor verzekering van en toegang tot buitenlandse havens voor Russische schepen worden opgeheven. Gisteren meldde het Kremlin nog dat er geen beslissing is genomen over verlenging van de deal, maar Rusland heeft al vaker verrast.
Oekraïne heeft minder te exporteren
Partijen uit de graanwereld bagatelliseren ondertussen het belang van de graandeal. Dat is althans het beeld dat ontstaat uit verschillende berichten die naar buiten komen van de GrainCom-conferentie die van 15 tot en met 17 mei wordt gehouden in Geneve. De Oekraïense graanoogst valt dit seizoen kleiner uit dan vorig seizoen. Het Oekraïense comité van graanhandelaren rekent op een maïsoogst van 21,1 miljoen ton tegen 27,3 miljoen ton vorige seizoen en een tarweopbrengst komende oogst van 17 miljoen ton tegen 20,2 miljoen ton vorig seizoen. Door de kleinere oogst ligt er minder druk op de havens aan de Zwarte Zee. De lager volumes kunnen voor een heel groot deel via andere routes uitgevoerd worden.
Die andere routes over land, spoor en via de Donau komen wel tegen een prijs voor de Oekraïense boeren. Transportkosten liggen tot circa 20% hoger volgens verschillende experts en die meerprijs wordt in principe betaald door de Oekraïense telers met lager marges tot gevolg. Door zit wel een groot risico aan. Als boeren minder verdienen kunnen ze ook minder investeren in volgend seizoen. Een verdere krimp in areaal en/of lagere opbrengsten omdat het geld er simpelweg niet is om te investeren in kunstmest en gewasbescherming ligt daarmee op de loer.
El Niño op komst
De graanbeurs van Buenos Aires verwacht dat de tarweopbrengst in Argentinië voor de oogst 2023/24 45% hoger uitkomt vergeleken met vorige seizoen. De komende oogst zou daarmee uitkomen op 18 miljoen ton. In 2022/23 had Argentinië te maken met een historische droogte waardoor tarwe maar ook maïs- en soja-opbrengsten werden gedecimeerd. De waarschijnlijke verschuiving naar het El Niño-weerpatroon na drie La Niña-jaren zorgt ervoor dat de vochttekorten in Argentinië weer aangevuld kunnen worden. Voor Australië is deze verschuiving in weerpatroon minder gunstig. Analisten gaan er al voorzichtig vanuit dat de graanopbrengsten in Australië komend seizoen niet kunnen tippen aan de laatste recordoogst.
