De hoeveelheid aardappelen die fritesfabrieken maandelijks verwerken is in november teruggelopen, maar blijft hoog. Toch is de stemming in de aardappelmarkt nog altijd mat. De prijzen reageren niet op de stevige vraag uit de verwerkende industrie en de nieuwe lockdown zal de situatie geen goed doen.
In de maand november heeft de fritesindustrie in Nederland 339.200 ton aardappelen verwerkt. Zo blijkt uit recente cijfers van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (VAVI). Dat is minder dan de 353.300 ton in oktober. Daarmee is de stijgende lijn voor het eerst dit seizoen losgelaten. Toch liggen de verwerkingsaantallen nog altijd flink boven het vijfjarig gemiddelde.
In de afgelopen vijf jaar werd in november gemiddeld 324.400 ton verwerkt tot voorgebakken frites en overige producten. Het resultaat van dit jaar zit daar dus nog bijna 5% boven. In totaal is er dit jaar tot nu toe 1.311.500 ton aardappelen verwerkt. Het record staat op 1.366.100 ton en komt uit 2019, vlak voor de coronacrisis.
Desondanks weinig verandering
Het is opvallend dat de hoge verwerkingscijfers niet zijn terug te zien in de prijsvorming van aardappelen. Vrijwel alle aardappelnoteringen in Europa - van de Franse RNM tot de Duitse Reka - laten de afgelopen weken weinig verandering zien. Ook de termijnmarktnotering voor het april 2022-contract blijft rond het niveau van €20 hangen.
Een belangrijke reden voor de tamme stemming is de coronapandemie. In Nederland is inmiddels een nieuwe lockdown afgekondigd en ook andere landen houden de teugels strak. Strenge maatregelen kunnen zorgen voor afzetderving. Zo werd de aardappelmarkt in het begin van de coronacrisis keihard getroffen. Sluiting van de horeca, kantines en evenementenlocaties heeft grote impact op de fritesconsumptie, zo weten we inmiddels.
Onzekerheid impact omikronvariant
De impact van de huidige maatregelen is niet van dezelfde omvang als aan het begin van de crisis, maar een verminderde afzet lijkt onvermijdelijk. De onzekerheid die de nieuwe situatie met zich meebrengt, zal de markt zeker niet omhoog trekken. Veel hangt af van de mate waarin de omikronvariant van het coronavirus om zich heen slaat. Daarbij gaat het niet alleen om de besmettelijkheid, maar vooral om de vraag hoe ziek mensen ervan worden en wat de effectiviteit van de vaccins zijn. Iets waar nu nog onduidelijkheid over is.
Wat verder meespeelt in de prijsontwikkeling, is de bewaarbaarheid. De kwaliteit van partijen is soms van dien aard, dat bewaren voor telers geen optie is. Dit zorg er mogelijk voor dat er nu – ondanks de relatief magere oogst en stevige vraag – voldoende aanbod is.
Marktprijs in loop van seizoen omhoog?
Feit is wel dat er in de loop van het seizoen gaten in de voorraden worden geslagen. Zeker aangezien de opbrengsten dit jaar niet buitensporig waren. De North-western European Potato Growers (NEPG) raamden de opbrengst in de EU-4 op 22,7 miljoen ton aardappelen. Dat is 700.000 ton minder dan vorig jaar. De netto-opbrengst zou door kwaliteitsproblemen nog lager zijn. De marktprijs moet dus in theorie in de loop van het seizoen gaan reageren. Mits de afzet niet volledig inzakt.
