Op de oliemarkt is het vooral Iran en de vredesonderhandelingen met Rusland waar de schijnwerpers op staan. Olie is duurder geworden, maar de prijs blijft wel op een relatief laag niveau schommelen. De gasprijzen blijven ondertussen al een aantal weken stijgen. Op gebied van stroom is er nieuws: de invoering van kwartier- in plaats van uurprijzen voor elektriciteit op de day-ahead-markt wordt uitgesteld van 11 juni naar 30 september.
De gasprijzen zijn afgelopen week gestegen. Ook ten opzichte van vorige week donderdag (15 mei) is een stijging te zien op de TTF termijnbeurs. Woensdag 21 mei kost gas €37,375 per MWh, dat is 6,6% meer dan vorige week woensdag. Vergeleken met 29 april is gas bijna 17% duurder.
Het doel van de Europese Commissie om helemaal onafhankelijkheid te worden van Russische energie speelt een rol in de recente stijging. Ook is er sprake van onderhoud en een storing bij gasfaciliteiten in Noorwegen, een belangrijke gasleverancier. De prijsstijging werd beteugeld door de onderhandeling over de beëindiging van de oorlog in Oekraïne.
De vulgraad van de Europese gasvoorraden is nu bijna 45% (was iets meer dan 43% vorige week) volgens data van GIE AGSI. In Nederland loopt dat tegen de 32%.
Olie
Op moment van schrijven (woensdagmiddag 21 mei) kost olie $66,22 per vat. Olie is in prijs gestegen nadat CNN berichtte dat volgens Amerikaanse inlichtingsdiensten Israël voorbereidingen treft om Iraanse nucleaire installaties aan te vallen. Dit terwijl de VS met Iran onderhandelt over een nucleaire deal. Een aanval op Iran zou de spanningen in het Midden-Oosten verder doen toenemen en mogelijk de olie-export raken.
Hoewel olie 2,6% duurder is dan een week geleden ($64,53 per vat op donderdag 15 mei), blijft olie op een relatief laag niveau schommelen. Na 2 april, de dag die Trump tot 'Liberation Day' had uitgeroepen en waarop hij de wereld hoge importtarieven oplegde – die grotendeels tijdelijk teruggedraaid zijn – gleed olie langs een steile lijn naar beneden. Op 2 april werd olie voor $74,95 per vat verhandeld. De olieprijs is sinds 4 april onder het niveau gebleven dat daarvoor het laatst in augustus 2021 was gezien, met als recent hoogte- en dieptepunt $67,96 per vat op 17 april en $60,23 per vat op 5 mei.
Uit de twee grootste olieconsumerende landen, China en de VS, komt deze niet zo bemoedigend economisch nieuws. Kredietbeoordelaar Moody's heeft vrijdag de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten naar beneden bijgesteld van de topbeoordeling triple-A naar Aa1. Eerder deden S&P en Fitch dit ook al. Reden is het oplopende begrotingstekort. In China is ondanks de maatregelen die de consumptie moeten stimuleren de groei van detailhandelverkopen in april vertraagd, zo blijkt uit maandag door het Chinese bureau voor de statistiek gepubliceerde cijfers. Dat de importtarieven van de VS voor de meeste Chinese goederen tijdelijk is bijgesteld van 145% naar 30% is bemoedigend, maar er is grote onduidelijkheid wat er na negentig dagen gaat gebeuren.
Wat de olieprijs ondersteunt zijn de nucleaire gesprekken tussen de VS en Iran en die over de beëindiging van de oorlog in Oekraïne. Op zowel Rusland als Iran rusten sancties op de olie-export. Wanneer die opgeheven worden, komt er waarschijnlijk meer olie op de markt. Een positieve uitkomst van beide onderhandelingen is echter verre van zeker.
Nieuwe prijsvorming day-ahead uitgesteld
Vanaf 11 juni zouden de elektriciteitsprijzen ook per kwartier fluctueren op de day-ahead-markt, maar het systeem was nog niet helemaal op orde. De nieuwe datum is 30 september. Brancheorganisatie Energie-Nederland vindt het begrijpelijk dat zekerheid wordt verkozen boven snelheid. "Als het nieuw geïntroduceerde systeem niet goed werkt of moet worden teruggedraaid, zal dat grote problemen veroorzaken."
De overstap is volgens Energie-Nederland 'een belangrijke stap richting een efficiënter werkende elektriciteitsmarkt'. "Deze nieuwe prijsvorming sluit beter aan op het steeds flexibelere stroomverbruik en de wisselende energieopbrengst van zon en wind." De brancheorganisatie geeft in een verklaring aan dat het belangrijk is dat de invoering niet nogmaals wordt uitgesteld. "Als de invoering steeds opnieuw wordt uitgesteld, ontstaat er blijvende onzekerheid voor marktpartijen en dat is schadelijk voor het vertrouwen in het systeem."
Voor consumenten met een dynamisch energiecontract zijn de huidige uurprijzen van belang. Voor hen verandert er na invoering van kwartierprijzen niks, blijkt uit een rondgang van RTL Z. De grote energieleveranciers zijn voornemens voorlopig met uurprijzen te blijven rekenen richting de consument.
In de grafiek zijn daggemiddelden te zien, maar de prijs kan per uur, en straks dus per kwartier, flink uiteen lopen. Veel aanbod van hernieuwbare energie zorgt geregeld voor uren met negatieve stroomprijzen. In de weersvoorspellingen zit de komende dagen minder zon maar wel meer wind.
