Shutterstock

Nieuws Ondernemen

Zwakke concurrentiepositie sector door vol stroomnet

27 Januari 2025 - Linda van Eekeres

Van de zogenaamde Cluster 6-industrie kan 73% zijn verduurzamingsplannen niet voor 2030 uitvoeren door het ontbreken van energie-infrastructuur. Ondertussen moeten zij wel CO2-heffing betalen. Voedingsmiddelenbedrijven zetten vooral in op elektrificatie. Doordat dit vaak niet mogelijk is, staat de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie onder druk.

Dit blijkt uit de vandaag (27 januari) gepubliceerde Landelijke Cluster Energie Strategie van Cluster 6. Onder Cluster 6 vallen zo'n 450 bedrijven, waaronder veel voedingsmiddelenbedrijven, die zich niet in de vijf grote Nederlandse industrieclusters bevinden.

Volgens het rapport wordt door het ontbreken van energie-infrastuctuur 1,7 megaton CO₂ per jaar niet gereduceerd. De meeste Cluster 6-bedrijven hebben een hoog energieverbruik van meer dan 1 miljoen kubieke meter aardgas of meer dan 10 gigawatt uur stroom per jaar. Bij de verduurzamingsplannen gaat het met name om duurzame elektriciteit, maar ook groene waterstof, duurzame warmte, CO2-afvang, gebruik en opslag (CCUS), biogas en groen gas.

Voedingsmiddelenindustrie zet in op elektrificatie
Voor de voedingsmiddelenindustrie zijn volgens het rapport naast duurzaamheidsdoelstellingen ook vragen vanuit de klant naar duurzame producten en confrontatie met klimaatverandering (misoogsten en stijgende grondstofprijzen) drijfveren voor verduurzaming.

De voedingsmiddelenindustrie zet voornamelijk in op elektrificatie (zoals warmtepompen, elektrische boilers en elektrische of hybride ovens). Voor elektrificatie ligt de grootste uitdaging volgens Cluster 6 in de congestie op het elektriciteitsnet. In de meeste provincies is pas ruim na 2030 het net verzwaard, waarna bedrijven een aansluiting kunnen krijgen. Ook aansluiting van Cluster 6 op waterstof is niet voor 2030 aan de orde.

De capaciteitskaart van Netbeheerder Nederland laat zien dat het slechts in een heel klein deel van Nederland mogelijk is om nu extra elektriciteit af te gaan nemen. Ook voor de teruglevering van stroom staat het grootste deel van Nederland op rood, wat betekent dat er een tekort is aan transportcapaciteit en er een wachtrij is. De concurrentiepositie van bedrijven in de voedingsmiddelen verslechtert sterk door de stijgende energie- en transportkosten, stelt Cluster 6. "Minimaal 75% van de productie in Nederland wordt geëxporteerd. Om te kunnen blijven concurreren met bedrijven binnen en buiten Europa, moeten bedrijven verduurzamen. Door netcongestie is dat in Nederland momenteel een zeer lastige zaak", aldus het rapport.

'CO2-heffing moet worden aangepast'
Het is nodig om bestaande heffingen, zoals de CO2-heffing, aan te passen, zodat bedrijven kunnen blijven concurreren, zegt clusterregisseur Barbara Huneman in een persverklaring. Daarnaast is volgens haar versnelling nodig van infrastructuurprojecten en is een eerlijke concurrentiepositie ten opzichte van andere bedrijven in Nederland en Europa cruciaal. "Ook een stabiel overheidsbeleid en voorspelbare vergunningverlening zijn essentieel voor innovatie gericht op verduurzaming", aldus Huneman. De energietransitie vraagt volgens haar 'om een gezamenlijke, regionale aanpak'.

Heeft u een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Linda van Eekeres

Linda is eindredacteur van Foodbusiness. Daarnaast schrijft zij artikelen, met de focus op logistiek, markttendensen en de invloed van politieke beslissingen op de voedingsmiddelenindustrie.
Reageer op dit artikel

Om te reageren op dit artikel moet u ingelogd zijn.

Actuele prijzen
en noteringen in 1 overzicht

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen van o.a. grondstoffen, vlees & zuivel

Bel met onze klantenservice 0320 - 343 368

of mail naar support@foodbusiness.nl

wilt u ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in uw inbox

Aanmelden