Het kabinet wil in Europees verband territoriale leveringsbeperkingen aanpakken. Fabrikanten en leveranciers belemmeren ondernemers (zoals supermarkten) om in het buitenland in te kopen en dat leidt in Nederland tot hogere prijzen in de winkels, een lagere winstmarge voor ondernemers en een beperkter productaanbod.
Alle zeven supermarkten (waaronder Ahold en Jumbo) die aan het onderzoek meewerkten, hebben te maken met territoriale leveringsbeperkingen. Van andere detailhandelsbedrijven was dit meer dan de helft. In andere sectoren is er minder sprake van. De leveringsbeperkingen gelden vooral voor A-merken en in mindere mate voor huismerken.
Territoriale leveringsbeperkingen (TLB's) komen voor bij 2% tot 4% van de ingekochte goederen en zou voor deze producten een inkoopprijs betekenen die gemiddeld 10% hoger ligt. Volgens Adriaansens kan de aanpak hiervan leiden tot lagere consumentenprijzen, maar zij merkt wel op dat lagere inkoopprijzen niet 1-op-1 hoeven te worden doorvertaald naar lagere consumentenprijzen.
Rechtszaken rond TLB's zijn onder het bestaande EU-mededingingsrecht daarom weinig kansrijk, schrijft Adriaansens aan de Tweede Kamer. Zij heeft het onderwerp samen met haar collega's uit België en Luxemburg op de Europese agenda gezet. EZK houdt aanstaande woensdag (29 november) een evenement in Brussel waarin het rapport van Ecorys wordt gepresenteerd en besproken.
Mogelijke oplossingen
Ecorys heeft zich ook gebogen over mogelijke oplossingen. Zo zou er op& EU-niveau zou een business-to-business variant van de Geoblocking Verordening ingevoerd kunnen worden. Dit houdt een verbod in op het discrimineren naar vestigingsplaats in het handelsverkeer tussen bedrijven. Als tussenstap kan volgens Ecorys worden onderzocht of TLB's binnen de Benelux verboden kunnen worden.
Tenslotte is er nog een obstakel: een etiket moet in de nationale taal beschikbaar zijn. Uit het onderzoek van Ecorys blijkt dat zowel fabrikanten als supermarkten de voorkeur hebben voor een QR-code, maar worden ook kanttekeningen bij geplaatst Niet alle consumenten hebben een smartphone of zijn digitaal vaardig.
Tot slot zijn door Ecorys mogelijkheden rond etikettering onderzocht. Want ook als TLB's verboden worden, vormt het voorschrift dat een etiket in de nationale taal beschikbaar moet zijn een obstakel om een buitenlands product met een buitenlands etiket te verkopen in Nederland. Uit het onderzoek komt naar voren dat een QR-code (digitale etikettering) de voorkeur heeft van zowel fabrikanten als supermarkten. In het rapport worden hier echter ook diverse kanttekeningen bij geplaatst, zoals dat niet alle consumenten een smartphone bezitten of digitaal vaardig zijn. Ook moet hiervoor EU-wetgevingaangepast worden.
