Recent liet de Zwitserse regering weten de vleesconsumptie drastisch te willen verlagen. Daarmee sluit het Alpenland aan bij een lange lijst van Europese landen die wil sturen op een lagere vleesconsumptie. Wat zijn de landen precies van plan en wat zijn de gevolgen van dit beleid voor de markt? Foodbusiness neemt de belangrijkste markten onder de loep, waarbij dit keer op Duitsland wordt ingezoomd.
Binnen de Duitse overheid speelt de discussie over een verlaging van de vleesconsumptie al jaren. In 2009 kwam de Duitse adviesraad voor het klimaat (SRU) al met het advies aan de regering om de Duitse vleesconsumptie naar beneden te brengen. In dat jaar kwam het orgaan niet verder dan het advies om de vleesconsumptie terug te brengen tot vooroorlogs niveau, maar inmiddels heeft het adviesorgaan hun visie aangescherpt. In juni kwam dezelfde organisatie met een uitgewerkt plan met nieuwe milieumaatregelen. Maatregelen die de vleesconsumptie verminderen, hebben een centrale plek in het advies. Eén beleidswijziging speelt duidelijk de hoofdrol, namelijk vlees in het hoge btw-tarief laten vallen. Om de consumptie verder te sturen, adviseert de raad om de btw op groente en fruit af te schaffen.
De raad spreekt zijn voorkeur voor de maatregel uit. Dit omdat het terugdraaien van het btw-voordeel vergeleken met andere fiscale maatregelen weinig nieuwe bureaucratie vergt. Ook lijkt de organisatie mee te willen liften op recente controverses over het Duitse Btw-systeem. In Duitsland is het btw-tarief voor voeding meestal 7%. Dit geldt echter niet voor alle producten, want in Duitsland bestaat een schijnbaar arbitrair onderscheid tussen basisvoeding en luxevoeding. Zo wordt voor zoete aardappels 19% belasting betaald, maar vallen biefstuk van de haas en verse truffel onder het 7% tarief.
Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt tussen verse en bewerkte producten. Versproducten vallen onder het lage belastingtarief en bewerkte voeding wordt met 19% belast. Opvallend genoeg vallen ook vlees- en melkvervangers onder het hoge tarief. De SRU lijkt hier verder niet over te reppen, al schrijft de organisatie ook over de groeiende populariteit van vegetarische alternatieven als onderdeel van de oplossing.
Overige maatregelen
Naast de hervorming van de btw raadt de SRU ook aan informatie- en onderwijscampagnes starten en moeten vleesreclames worden beperkt. De milieuraad noemt het recent ingevoerde verbod in Haarlem als een goed voorbeeld. Als laatste pijler van het beleid moeten overheidskantines het goede voorbeeld geven door minder vlees aan te bieden en vegetarische opties lager te prijzen. Volkswagen maakte recent overigens juist een tegengestelde beweging door curryworst weer op de menukaart van de kantines te zetten. De vraag was te groot, zo luidt de motivatie van het autoconcern.
Pas als de stimuleringsmaatregelen onvoldoende de vleesconsumptie onvoldoende blijken te verlagen, adviseert de SRU om andere fiscale maatregelen te nemen. Op termijn zou de regering dan naar een vleesbelasting kunnen toewerken. Elk type vlees zou zijn eigen tarief moeten krijgen, afhankelijk van het type. Om te voorkomen dat mensen met lage inkomens buitenproportioneel moeten inleveren, stelt de SRU voor dat er compenserende maatregelen voor mensen met een laag inkomen worden aangenomen. Maar omdat een dergelijke stap veel bureaucratie vereist is dit wat de SRU betreft een eventuele vervolgstap.
Politiek momentum
Onder de huidige Duitse regering lijkt er momentum om de vleesconsumptie te verminderen. In april 2022 spraken Svenja Schulze minister van Economische betrekkingen, minister van landbouw Cem Özdemir en minister van gezondheid Karl Lauterbach zich uit voor een lagere vleesconsumptie. Lauterbach gaf aan dat hij een wereldwijde afname van 80% voor ogen heeft. Op het eerste oog lijkt er in het huidige kabinet dus momentum om de maatregelen in te voeren. Toch zou de politieke praktijk wel eens weerbarstiger kunnen blijken. Het CSU (de Beierse christendemocratische partij) beweegt de tegenovergestelde richting op en ziet een eventuele afschaffing voor de btw op groenten en fruit allen zitten als ook het btw-tarief van vlees en zuivel 0% wordt. Mocht het CDU deze lijn volgen, dan lijkt het sturen op een lagere vleesconsumptie op de lange termijn niet voor de hand te liggen, gezien ook de geringe populariteit van het huidige kabinet.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
