Afgelopen weekend koos een minimale meerderheid in Brazilië Luiz Inácio Lula Da Silva, beter bekend als Lula, als nieuwe president van Brazilië. In veel opzichten is Lula de tegenpool van zijn tegenstander Jaïr Bolsonaro. Reden genoeg om in te zoomen op de plannen die hij heeft voor het land dat na China, de VS en India wereldwijd het meeste voedsel produceert.
In 2020 was Brazilië veruit de grootste producent van suikerriet op aarde, de tweede grootste producent van sojabonen, de derde producent van maïs, de vijfde producent van cassave, de grootste producent van sinaasappels, de negende rijstproducent, de derde banenproducent en 's werelds grootste koffieproducent. Dit alles naast nog veel meer andere producten die Brazilië op grote schaal teelt of produceert.
De uitverkiezing van Lula werd met gejuich ontvangen door verschillende milieugroeperingen. Waar Bolsonaro als sterke steunpillaar van de agribusiness vaak de winsten van die bedrijven verkoos boven het behoud van het regenwoud, wil Lula juist het regenwoud en landbouw combineren. Daarbij moet de keuze voor de een dan niet ten koste gaan van de ander.
Bolsonaro pleitte tijdens zijn regeerperiode voor meer commerciële land- en mijnbouw in het Amazonegebied. Volgens hem zou dat bijdragen aan de economische groei en bijdragen aan de strijd tegen armoede in de regio. Bovendien moedigde de ex-president met zijn kritiek op organisaties als het Wereld Natuur Fonds ook illegale houtkap, veeboeren en landje pik aan. Daarmee won hij de steun van de boeren, die het op prijs stellen dat Bolsonaro als president veel maatregelen heeft genomen om de bureaucratische rompslomp te verminderen.
Lula wil dat Brazilië meer voedsel gaat telen om zo te garanderen dat 33 miljoen Brazilianen geen honger meer zullen lijden. Ook wil hij de ontbossing terugbrengen naar nul. Een van zijn plannen om te zorgen dat landbouw en het milieu hiervan profiteren is het stimuleren van de aanplant van sojabonen en maïs op open weilanden. Ook kunnen boeren aanspraak maken op groene landbouwleningen en goedkope door de overheid gesubsidieerde leningen, mits ze toezeggen bepaalde duurzaamheidsdoelen te halen.
Transitie
Adviseurs van de nieuwe president zouden graag zien dat 30 miljoen hectare weiland die momenteel niet optimaal gebruikt wordt, omgezet wordt tot akkerbouwland, ten koste van de veeboeren. Het plan moet helpen om de overstap te maken van 'ranching' naar akkerbouw. Zo'n 35% van de Braziliaanse veeteelt bevindt zich in het Amazonegebied. Volgens voormalig milieuminister Izabella Teixeira, tevens adviseur van Lula, zou dat land beter benut kunnen worden met akkerbouw. Dan zou het meer koolstofdioxide kunnen opnemen dan in de huidige staat. Bovendien zou de transitie geen impact hebben op de vleesproductie.
Ook de Braziliaanse energieproductie gaat onder leiding van Lula veranderen. Volgens S&P Global is de kans groot dat met de terugkeer van Lula de Braziliaanse overheid zich meer gaat bemoeien met de ontwikkeling van de Braziliaanse gas- en oliebronnen. Ook staatsbedrijf Petrobas gaat waarschijnlijk een grotere rol spelen bij de energietransitie. De Braziliaanse overheid zou in eerste instantie investeerders naar het land willen lokken, maar voor projecten waar er geen interesse is van investeerders is Petrobas de aangewezen speler.
Petrobas wordt een belangrijke investeerder in nieuwe projecten voor biologische brandstoffen, meststoffen, gas en hernieuwbare energie. S&P verwacht dat de Braziliaanse export van olie- en aardgascondensaat groeit naar 3,6 miljoen vaten per dag in 2030, nu zijn dat ruwweg 3 miljoen vaten per dag. De nieuwe president wil ook de verkoop van Petrobas raffinaderijen annuleren. Lula wil de Braziliaanse industrie een impuls te geven door lokaal geproduceerde goederen en diensten te gebruiken. In de praktijk betekent dit ook dat Brazilië zich onder Lula minder gaat focussen op de export van grondstoffen en basisproducten, maar zelf graag hoogwaardige producten wil maken.
Ambitieus
De Braziliaanse presidentsverkiezingen hebben het Zuid-Amerikaanse land tot op het bot verdeeld. In de laatste week voor de definitieve verkiezingsronde werd het modder gooien met de dag extremer, zo zou Lula een 'satanistische' communist zijn en Bolsonaro een 'kannibalistische' pedofiel. Van het land weer een eenheid maken is misschien wel de belangrijkste taak die Lula de komende maanden te wachten staat, voordat hij op 1 januari wordt ingezworen.
De aankomend president lijkt zich te realiseren dat hij deze keer een kleiner mandaat heeft dan tijdens zijn eerste regeerperiodes in de jaren 2000. Tijdens zijn overwinningsspeech deed hij al een handreiking door te zeggen dat hij de president van alle Brazilianen wil zijn.
Die eenheid kweken moet ook wel want Lula heeft grootse plannen, maar hij heeft ook een groot obstakel op zijn pad. Namelijk het Braziliaanse Nationaal Congres, waar aanhangers van Bolsonaro ruim vertegenwoordigd zijn. En hoewel Lula dan wel gewonnen heeft, heeft Bolsonaro op het moment van schrijven z'n verlies nog niet toegegeven. Hij kan dus zomaar, in de trant van Donald Trump, een belangrijke speler blijven op het Braziliaanse politieke speelveld.
