De afhankelijkheid van Nederland van Russische energie is sinds de inval in Oekraïne sterk gedaald. Het land wisselde stuivertje met de VS als land waarvan we het meest energie-afhankelijk zijn. Dit blijkt uit nieuwe CBS-cijfers. TNO lanceerde deze week de TNO Vector Energieprijsmonitor. De onderzoeksorganisatie verwacht dat de prijzen voor gas en elektriciteit de komende vijf jaar dalen, maar dat de olieprijs stijgt. Terug naar het hier en nu zien we dat de olieprijs afgelopen week vrij stabiel is gebleven, na de vrije val van 15% tussen 19 en 24 juni.
Brent-olie werd op 19 juni voor $78,85 per vat verhandeld. De prijs kwam in een vrije val tot $67,14 per vat op 24 juni, een daling van 15%. Sinds die tijd is de olieprijs redelijk stabiel, met gisteren een kleine daling naar $67,11 per vat en vandaag weer een licht opwaartse beweging. Op moment van schrijven (woensdagmiddag 2 juli) staat een vat Brent-olie op $67,75.
Het staakt-het-vuren tussen Iran en Israël houdt nog stand. Verder is de OPEC voornemens de productie in augustus weer op te schroeven met 411.000 vaten per dag volgens Reuters. Dat heeft ook een prijsremmend effect. Er wordt met belangstelling gekeken naar volgende week woensdag 9 juli wanneer de periode van negentig dagen afloopt waarin de hoge importheffingen van de VS werden gepauzeerd. De EU ontving vorige week een nieuw voorstel van de VS, maar er is nog geen deal.
Diesel
De dieselprijs is hoger dan vorige week donderdag 26 juni (€121,69) en staat 2 juli op €122,96 per 100 liter (vanaf 4.000 liter).
Gas daalt verder in prijs
De gasprijs was tussen 19 en 25 juni met 14,5% gedaald tot €35,86 per MWh en daalde de afgelopen week nog eens 6,3% naar €33,60 per MWh op woensdagmiddag 2 juli. De Europese gasvoorraden zijn inmiddels voor bijna 59% gevuld, die van Nederland voor 48% (vorige week iets meer dan 45%). De Europese doelstelling van 47% op 1 juli is daarmee gehaald.
Met de hitte van de afgelopen dagen maakten de airco's overuren. De elektriciteitsprijs op de Epex Spot (day ahead) bereikte 1 juli met €144,86 per MWh een piek die voor het laatst 17 februari werd overtroffen.
Nederland energie-afhankelijk van VS in plaats van Rusland
Nederland was in 2024 voor 78% afhankelijk van het buitenland voor zijn energie, waarvan 3%-punt van Rusland, blijkt uit de CBS-cijfers. In 2021 was dat nog 21%-punt van 77% afhankelijkheid van andere landen. We zijn echter afhankelijker geworden van de VS (olie en gas), van 3%-punt in 2021 tot 24%-punt afgelopen jaar.
In 2024 werd in Nederland de meeste olie ingevoerd vanuit de VS, gevolgd door Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. Er wordt verder meer olie geïmporteerd uit Kazachstan, Brazilië en Guyana dan voor 2024.
Nederland is vanaf 2015 afhankelijker geworden van gas uit het buitenland. De grootste stijging was te zien tot 2020. De grootste afhankelijkheid is er nu (net als bij olie) van de VS, op de voet gevolgd door Noorwegen. Bij de VS gaat het om vloeibaar aardgas (LNG) en bij Noorwegen om gasvormig aardgas.
TNO verwacht sterke daling prijzen gas en elektriciteit
TNO verwacht dat de prijzen voor gas en elektriciteit de komende vijf jaar dalen, maar dat de olieprijs stijgt. De onderzoeksorganisatie lanceerde deze week de TNO Vector Energieprijsmonitor, een online platform dat per kwartaal inzicht biedt in de verwachte prijsontwikkelingen van energie in Nederland tot 2030. De verwachtingen worden berekend via een model met onzekerheidsmarges, gebaseerd op historische prijsontwikkelingen, aldus TNO in een verklaring. TNO wil overheden, bedrijven of kennispartners hiermee helpen betere keuzes te kunnen maken voor investeringen, beleid of onderzoek.
De gasprijzen dalen volgens de prognose van TNO van 46 cent per kuub tot 23 cent per kuub door grotere beschikbaarheid van LNG op de Europese markt. "Al zal de Europese emissiehandelsprijs de gaskosten in Europa opdrijven in vergelijking met de VS", aldus TNO. Door de groei van groene energie en betere internationale netwerkverbindingen daalt naar verwachting ook de stroomprijs. Daarbij merkt TNO wel op dat 'het afschaffen van compensaties de kosten in Nederland relatief hoog kunnen houden'. De gemiddelde prijs die voor 2030 wordt verwacht is €70 per MWh. Dat is €20 minder dan voor juni dit jaar. De olieprijs zal volgens TNO stijgen van €69 tot circa €80 per vat, gedreven door geopolitieke spanningen, productiebeperkingen en klimaatbeleid.
Voor CO2-emissierechten (EU-ETS) wordt door TNO een prijsstijging verwacht van €70 per ton CO2 tot €110. Dit vanwege afname van het aantal rechten (-4,3% per jaar). De prijs van nafta stijgt naar verwachting van TNO van €520 naar €570 per ton door krimpende raffinagecapaciteit en blijvende vraag in de chemie, terwijl methanol juist goedkoper wordt door wereldwijde capaciteitsuitbreiding, lagere grondstofprijzen en afnemende vraag naar fossiele varianten.
