Consumenten zoeken steeds vaker naar duurzamere alternatieven voor dierlijke producten. De markt speelt al jaren op die ontwikkeling in, onder meer met plantaardige vervangers of biologische voedingsmiddelen. Maar ook kweekvlees wordt steeds vaker in de retailschappen teruggevonden. Zit de consument eigenlijk wel te wachten op kweek- of fabrieksvlees? Drie start-ups namen de proef op de som.
Nu duurzaamheid steeds belangrijker wordt, kijkt de consument met een steeds argwanendere blik naar de intensieve veehouderij. Toch is niet iedere Europeaan zomaar bereid om al het dierlijke voedsel uit het eetpatroon te schrappen, vooral kaas en vlees zijn erg geliefd. Veel jonge bedrijven doen inmiddels onderzoek naar fabrieksgeproduceerd vlees, gemaakt met stamcellen, micro-organismen of bioreactoren. Toch heeft nog geen enkel bedrijf toestemming gekregen van de Europese Unie om het op de markt te brengen. Maar, stel dat kweekvlees uiteindelijk ook in Europa goedgekeurd wordt, zijn we dan bereid het te kopen?
Acceptatiegraad onder consumenten
Uit Australisch onderzoek kwam afgelopen september naar voren dat 72% van de consumenten wereldwijd niet bereid is om kweekvlees te consumeren. Daarbij zouden consumenten in de Europese Unie een lagere acceptatiegraad hebben dan consumenten in de Verenigde Staten. Waarom dat is, is onduidelijk. Daarentegen blijkt uit ander onderzoek ook dat het bewustzijn van de consument over kweekvlees laag is. Die onwetendheid maakt tevens afhoudend.
Het Spaanse bedrijf BioTech Foods is een van de velen die inzet op kweekvlees. Dit bedrijf heeft zelf ook onderzoek gedaan naar de publieke opinie – voornamelijk in Spanje, waar nog weinig onderzoek is gedaan – omtrent kweekvlees. Zo meldt medeoprichter Iñigo Charola. Van de 1.000 ondervraagden gaven de meesten aan niet bekend te zijn met de term 'kweekvlees'. "Toen ze eenmaal uitleg hadden gehad, gaf maar liefst 41% aan bereid te zijn het te kopen. Daarbij viel ons op dat vooral de jongere generatie, onder de 55 jaar, het wil uitproberen", zo vertelde de algemeen directeur tijdens de ProVeg New Food Conference.
Charola verwacht dat het eerste kweekvlees binnen drie tot vijf jaar op de Europese markt komt. De start-up heeft in ieder geval vertrouwen in de toekomst. "Dat kan niet anders als je kijkt naar de enorme groei van de plantaardige markt", stelt de medeoprichter van het bedrijf. "Vorig jaar groeide de consumptie van plantaardig vlees met 45%, met een totale marktwaarde van $1,4 miljard. Dus als consumenten een alternatief hebben – dat voldoet aan de eisen voor smaak en prijs – dan gaan ze ervoor."
Vet als ingrediënt
Bij de Belgische start-up Peace of Meat doen ze het net even anders. Daar focussen ze op één specifiek ingrediënt: vet. "Zodra het gekweekte vet de wettelijke goedkeuring krijgt, willen we het business to business verkopen aan producten van plantaardige vleesvarianten", aldus directeur David Brandes bij Food Navigator. "Het is daarbij belangrijk om in gedachten te houden dat slechts 28% van de consumenten denkt dat de smaak van alternatieven 'goed' of 'zeer goed' is. Eén op de drie van die consumenten geeft ook aan meer te willen betalen als het product – vooral op smaak – vergelijkbaarder is met de dierlijke variant."
Aangezien Peace of Meat zich richt op producenten van vleesvervangers hebben ze ook die doelgroep onder de loep genomen, en dus niet de consument. Meer dan de helft van de 50 plantaardige bedrijven (58%) gaf aan graag gekweekt materiaal in hun assortiment vleesvervangers op te willen nemen. "Wel werd duidelijk dat we dan echt goed moeten communiceren wat de voordelen van kweekvet zijn. Pas toen we dat deden, steeg het percentage naar 68%." Kortom: ook hier zorgt enige onwetendheid voor argwaan.
Kweekzuivel
Naast kweekvlees zijn er ook initiatieven gestart voor kweekzuivel. Het Duitse bedrijf Formo zet daarop in. Maar duidelijk is al wel dat de acceptatiegraad onder consumenten bij kweekvlees al verder gevorderd is dan bij kweekzuivel. "Dat komt onder meer doordat de twee technologieën totaal verschillend zijn. Er is nog veel onduidelijk", aldus oprichter Raffael Wohlgensinger tijdens het evenement van ProVeg. Formo focust zich momenteel op het maken van Europese kazen, van verse kazen zoals ricotta tot gerijpte producten. "Allemaal worden ze gemaakt van micro-organismen."
Zoals gezegd is nog veel onbekend over kweekzuivel en dus is de acceptatiegraad nog lastig te meten. Formo heeft daarom zelf onderzoek gedaan onder 5.000 consumenten in Brazilië, Duitsland, India en de Verenigde Staten. "Ons viel op dat er optimisme was in alle leeftijdsgroepen, waar dat bij vlees vooral onder jongeren is. De acceptatiegraad kwam uit op meer dan 70%. Dat is bijzonder hoog, gezien er nog geen product van in het schap te vinden is. Dit stemt ons natuurlijk behoorlijk optimistisch."
Al met al valt er nog veel te winnen in de acceptatiegraad onder consumenten, maar de trend is ook niet helemaal kansloos. Wanneer dat stukje onduidelijkheid wordt weggehaald, is er zeker potentie voor kweekvlees. Al is dan natuurlijk wel de vraag of het in prijs, smaak, textuur en algehele kwaliteit kan opboksen tegen de dierlijke varianten.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
