De suikerprijzen op de Europese spotmarkt stijgen nog altijd ondanks de toegenomen eigen suikerproductie en de grotere invoer uit Oekraïne. De roep om beperkingen hiertegen is echter groot. De termijnmarkt zit ook in de lift en wordt beïnvloed door het weer in andere continenten.
Dat de Europese suikerproductie dit seizoen hoger is dan afgelopen seizoen, blijkt wel aan de import en exportstroom van Europa. Er wordt minder geïmporteerd en de export ligt weer hoger na een jaar dat deze wat beperkter werd, zo blijkt uit het maandelijkse rapport over de suikermarkt van de Europese Commissie. Tot 18 januari werd er 618.000 ton suiker ingevoerd door Europa, ruim een derde minder dan vorig seizoen. Daarmee loopt het importvolume ongeveer gelijk met twee seizoenen geleden. Oekraïne is zoals verwacht de grootste leverancier met 32%, gevolgd door EPA/EBA (ontwikkelingslanden zoals Fiji en Papoea-Nieuw-Guinea) met 27% en Brazilië met 23%. Voorheen was Brazilië altijd de grootste leverancier van suiker, maar Oekraïne verdringt bovenstaande exporteurs doordat het nieuwe afzetgebieden zoekt en de suikerproductie in het land is toegenomen.
Exportverbod India van de baan?
Doorgaans is ook India in beperkte mate terug te zien in de Europese invoercijfers, maar dit seizoen tot op heden niet. De Europese Commissie meldt dat er contacten zijn met de autoriteiten in India maar dat die vooralsnog 'niet hebben geleid tot een spoedige afgifte van de benodigde exportcertificaten'. Wel hebben de Indiase autoriteiten gemeld dat op termijn eventueel wel certificaten worden vrijgegeven. Dat betekent dat het exportverbod dat momenteel geldt op suiker, binnenkort waarschijnlijk (deels) opgeheven wordt.
De Europese suikerproductie blijft ondergemiddeld en de vraag is groter dan het aanbod, maar doordat deze volumes dichterbij elkaar liggen, neemt ook de export weer wat toe. Deze is niet op het gemiddelde niveau van de laatste vijf jaar, maar ligt wel ongeveer 20% hoger dan vorig seizoen. In totaal is er 321.000 ton geëxporteerd tot 18 januari.
Wederom stijging suikerprijs
De suikerprijzen op de Europese spotmarkt zijn in de staart van 2023 wederom verder gestegen. De gemiddelde prijs voor witte suiker in Europa kwam in december uit op €857 per ton, een minimale stijging van €3 vergeleken met november. Het verschil tussen regio 3 enerzijds en regio 1 en 2 anderzijds blijft groot. Regio 3 is met name Zuid-Europa en telt doorgaans een tekort aan suiker. Hier lag de gemiddelde prijs op €947 per ton. In West-Europa, de grote productielanden, (regio 2) was dat €856 per ton.
Oekraïense suiker niet het 'goedkoopst'
De sterke suikerimport uit Oekraïne leidde in december in ieder geval niet tot lagere verkoopprijzen door suikerproducenten in Europa. Wel maken verschillende organisaties, zoals de Europese suikerproducentengroep CEFS, melding van concurrentie op de Europese markt op korte en lange termijn. Ook het Franse Tereos oordeelt dat het niet reguleren van de Oekraïense suiker zwaar kan wegen op het prijsverloop. De overkoepelende organisatie van de suikerleveranciers uit EBA/EPA landen meldt ook dat het hun leveringen dwars zit en daarmee het verdienmodel van de landen. Daartegenover wijzen Europese voedingsmiddelen- en drankenbedrijven er weer op dat er nog altijd een tekort aan de zoetstof heerst en de prijzen torenhoog zijn.
In het seizoen 2023/24 werd tot en met 18 januari 2024 in totaal 197.000 ton suiker ingevoerd, bijna een derde meer dan een seizoen geleden. Het grootste deel hiervan werd ingevoerd in Roemenië (24,2%), gevolgd door Italië (20,4%) en Bulgarije (13,7%) meldt de Europese Commissie. De invoer van suiker uit Oekraïne blijft wel stijgen, mede dankzij een prijs die lager is dan uit de meeste andere landen van oorsprong. Alleen in de EPA/EBA-landen is de prijs lager dan in Oekraïne, maar de import uit een aangrenzend land - ook al is dat land in oorlog - gaat vlotter en makkelijker dan de hele logistiek die bij deze landen komt kijken.
Een analyse van de Europese Commissie heeft uitgewezen dat Oekraïne sinds het begin van de oorlog alleen nog suiker naar EU-landen exporteerde, terwijl in de jaren daarvoor minder dan 5% van alle suiker richting de Europese Unie ging. De laatste tijd wordt er echter ook geleidelijk aan meer suiker geëxporteerd naar landen buiten de EU, zoals Kameroen, Libië, Israël en Georgië. In totaal exporteerde Oekraïne in 2023 507.000 ton suiker. Overigens neemt de roep om maatregelen of bepaalde importbeperkingen en/of -tarieven toe en kan dit de komende weken ertoe leiden dat deze worden vastgesteld. Of dit ook voor suiker het geval zal zijn, is de vraag, omdat de EU-markt de hoeveelheid suiker uit Oekraïne makkelijk opneemt en de prijzen nog altijd stijgen. Tot slot meldt de Europese Commissie dat er geen zicht is op de (eigendoms)structuur van de suikerproducenten in Oekraïne.
Termijnmarkt onder invloed van het weer
Het verwerkingsseizoen is pas net beëindigd afgelopen december in Brazilië. Dat verliep zeer goed door de hoge suikerproductie. Ook wordt er al naar het nieuwe seizoen gekeken, waarbij het optimisme over de Braziliaanse suikerrietoogst toch wat afneemt door droogteperikelen. Dat samen met de onveranderde vooruitzichten voor de mindere oogst in India, Thailand en andere delen van Azië stuwt de suikerprijs op de termijnmarkt weer wat omhoog. Zo staat het witte suikercontract in Londen op $668 per ton. Het ruwe suikercontract laat een vergelijkbare toename zien.
