Op de termijnmarkt in Parijs is de prijs voor tarwe vandaag opnieuw gestegen. Vrijdag 22 april stond de koers van de oude oogst al in de plus. Dit ondanks de gunstige groeiomstandigheden in Europa en de Zwarte Zee-regio. Ook de koers van oogst 2022 zet een stap, al is de vraag voor hoelang.
Drie belangrijke factoren spelen een rol op de tarwemarkt. Om te beginnen de exportmogelijkheden op de korte en middellange termijn vanuit de regio rond de Zwarte Zee. Ten tweede de groeiomstandigheden in de Verenigde Staten. En tot slot de prijsvorming van andere commodities.
Plotselinge wending?
Het meicontract voor tarwe op de Matif sloot vrijdag 22 april op €407 per ton en staat maandagmiddag boven de €410. Ook de contractperiodes voor de nieuwe oogst zijn opnieuw gestegen tot een niveau rond €370 per ton. Op korte termijn zijn beursdeelnemers bezig hun posities af te bouwen. De laatste handelsdag is 10 mei. Dat trekt ook koopjesjagers aan, waardoor de koers soms plotseling een scherpe wending kan nemen. Op de CBoT is dat, vanwege ingebouwde veiligheidsinstrumenten, niet snel het geval. Daar daalde de koers voor tarwe eerder juist, al zijn hier vandaag ook groene cijfers te zien.
Hoewel niet alle landen staan te springen om Russische tarwe, heerst dat gevoel niet overal. Voor sommige Afrikaanse landen is het een kwestie van overleven en ook bondgenoot China richt zijn pijlen op Rusland, ondanks de grote eigen voorraad. Het wereldhandelstoneel wordt op deze manier herschapen, wat niet zonder gevolgen kan blijven voor de prijsvorming op de langere termijn. Zo ontstaat er een markt in een markt wanneer Zwarte Zee-tarwe alleen geselecteerde bestemmingen aandoet naar bevriende staten.
Oorlog in nieuwe fase
De oorlog in Oekraïne is een nieuwe fase ingegaan. Waar de granenmarkt een maand terug nog reageerde op vredesonderhandelingen, is inmiddels duidelijk dat het letterlijk een slopend en langdurend conflict wordt. Dat kost veel slachtoffers en raakt de infrastructuur. Voor de markt betekent dit dat het uitvoerapparaat op een fractie van de oude capaciteit kan draaien. Intussen staan er kilometerslange files in het land.
Tegelijk doen akkerbouwers in Oekraïne er alles aan gewassen in te zaaien. Dat het strijdgewoel zich in het zuidoosten heeft geclusterd, is voor diverse bedrijven een geluk. Zo kunnen ze het land op, mits er voldoende diesel, kunstmest, zaaizaad, manschappen en onderdelen voor handen zijn. Schattingen over de gevolgen voor de opbrengst lopen uiteen. Gemiddeld wordt 20% tot 30% minder verwacht. Veel hangt af van de beschikbaarheid van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen in het groeiseizoen. In de bezette gebieden spreekt het ministerie van 70% minder opbrengst. Toch is de situatie licht positiever dan enkele weken terug. UkrAgroConsult schrijft dat 80% van het gepland areaal voorjaarsgranen wordt ingezaaid. Inmiddels zit volgens overheidscijfers een vijfde in de grond.
Oekraïne doet er alles aan hun voorraden te exporteren. Het gaat vooral om maïs en zonnebloemzaad. Dit jaar worden bouwplannen aangepast en deze gewassen minder ingezaaid. Ze vragen meer kunstmest en de verwerkingscapaciteit voor bijvoorbeeld zonnebloemzaad ontbreekt. Graan is populair.
Ongunstig weer in Amerika's
In een normaal jaar domineert het weer de headlines. In de Zwarte Zee-regio en Europa is het weer gunstig voor de groei. Elders in de wereld is dat een ander verhaal. In de Verenigde Staten staat wintertarwe er het slechtste voor sinds 1996. Het zaaien van maïs en soja verloopt gemiddeld tot onder gemiddeld vanwege aanhoudend winterweer. Het is in de meeste staten nog lang geen voorjaar. In Zuid-Amerika – Argentinië en Brazilië – is het juist zeer droog en dat kost opbrengst in de tarwe en maïs.
