De boterprijzen in Europa hebben de afgelopen weken grote stappen naar boven gezet. Voor inkopers van supermarkten is dat een tegenvaller, die bovendien onverwachts komt. Wat zijn de verwachtingen voor de komende maanden?
De DCA-notering voor boter is sinds september met bijna 20% gestegen tot €4.700 per ton. Dit is het hoogste niveau in ruim drie jaar tijd. Gedurende het voorjaar en in de zomerperiode was de botermarkt redelijk stabiel te noemen, maar van dat sentiment is nu weinig over.
Productie staat onder druk
De opmars van de boternotering komt door de beperkte beschikbaarheid in Europa. Naast een lagere melkaanvoer in Noordwest-Europa, staat ook de boterproductie dit jaar onder druk. In de eerste zeven maanden van dit jaar daalde de productie met 1,4% tot 1,23 miljoen ton, zo blijkt uit recente cijfers van Eurostat. In grote productielanden als Duitsland, Frankrijk en Polen was de daling aanzienlijk groter.
De beschikbaarheid van boter zal op korte termijn niet toenemen. De melkaanvoer in Europa (die toch al onder druk staat) beweegt momenteel in het seizoensmatige dal, maar dat is niet het enige. Naast boter zitten ook de kaas- en melkpoederprijzen in de lift. Dit geeft producenten niet een 'incentive' om ineens meer melk tot boter te verwerken.
Handel zit short
De vraag naar boter is goed. In de wintermaanden ligt de boterconsumptie hoger en daarbovenop komt de productie van banket in aanloop naar Kerst. Veel zuivelhandelaren hebben de rally niet zien aankopen en zitten short. Zij zijn daarom genoodzaakt om product op spotmarkt bij te kopen, maar die volumes zijn er echter niet. Dat drijft de prijzen op.
Hoewel de boterprijzen zijn opgelopen, zitten boterproducenten met een dilemma. Zij worden geconfronteerd met hoge grondstofkosten voor. De roomprijzen zijn afgelopen weken door het dak geschoten. Dit als gevolg van goede vraag uit het verssegment. De kloof tussen de roomprijzen en de boterprijzen is opgelopen tot €1.700 per ton. Normaal gesproken is die afstand zo'n €700 á €800.
De inkoopprijzen voor producenten zijn zo hoog geworden dat de productie van boter behoorlijk verliesgevend is. Naar verluidt worden er zelfs leveringscontracten naar de retail geannuleerd. De boeteclausules die hiermee gepaard gaan, zijn gunstiger dan de hoge roomprijzen. De verwachting is dat deze ontspoorde situatie ook in de komende weken blijft aanhouden.
Hoge prijzen blijven
Richting het nieuwe jaar zal de situatie waarschijnlijk normaliseren. Dan neemt de melkaanvoer toe en zal de productie teruglopen. Desalniettemin worden de leveringscontracten voor boter op hoge niveaus afgesloten. Er worden boterprijzen genoemd voor het eerste kwartaal van 2022 die boven de €4.000 per ton liggen. Voor deze periode van het jaar zijn dit in historisch context hoge niveaus.
