De energiemarkt blijft volop in beweging. Terwijl de olieprijs door geopolitieke spanningen en productieniveaus heen en weer schommelt, lopen de Europese gasvoorraden gestaag vol richting de winter. Intussen waarschuwt de ACM dat netcongestie de economie miljarden kan kosten als uitbreiding en efficiënt gebruik van het stroomnet uitblijven. Lees meer over de olieprijs, gasvoorraden, diesel- en stroomprijzen en de zorgen rond netcongestie.
Op het moment van schrijven (dinsdagavond 23 september) staat Brent-olie op $67,69 per vat. Hoewel de olieprijs de laatste dag stijgt, is deze wat lager dan dinsdag 16 september ($68,47 per vat). Daarna volgde een daling, om vanaf maandag weer te klimmen. Het vastlopen van een deal over de hervatting van de olie-export uit Iraaks Koerdistan speelt daarbij een rol.
Volgens het oliemarktrapport van september van het International Energy Agency (IEA) is de wereldwijde olieproductie in augustus licht gestegen tot een recordhoogte van 106,9 miljoen vaten per dag. Opec+-landen hebben de productiebeperkingen verder afgebouwd en ook andere landen produceren meer. De wereldwijde olieproductie zal naar verwachting dit jaar met 2,7 miljoen vaten per dag toenemen tot 105,8 miljoen vaten per dag. Volgend jaar zet de groei door met 2,1 miljoen vaten per dag tot 107,9 miljoen vaten per dag.
De prijs daalde van begin tot eind augustus met ongeveer $2 per vat. Hoewel er prijsopdrijvende factoren zijn, zoals het wegvallen van hoop op een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne en voortdurende spanningen in het Midden-Oosten, drukt dreigend overaanbod de prijs.
Gevolgen voor energiezekerheid
In een ander rapport wijst het IEA erop dat er bij het vooruitkijken naar olie en gas vaak veel aandacht is voor de vraagzijde, terwijl aanbodfactoren worden onderschat. Bij natuurlijke afname raakt de wereldwijde olie- en gasvoorziening geconcentreerd in een klein aantal landen in het Midden-Oosten en Rusland, met gevolgen voor de energiezekerheid. De oliebronnen in de VS slinken snel, terwijl in het Midden-Oosten en Rusland de meeste olie afkomstig is uit langzaam slinkende reuzenvelden, aldus het IEA.
Behalve dat de productiedaling door investeringen kan worden vertraagd, moeten er volgens het IEA om het huidige productieniveau in 2050 vast te houden meer dan 45 miljoen vaten olie per dag en circa 2.000 miljard kubieke meter aardgas uit nieuwe velden worden gewonnen.
Nederlandse gasvoorraden richting vereiste
De gasprijs was op 23 september met €32,29 per MWh een fractie lager dan een week eerder. De vraag naar gas voor verwarming zal deze week groter zijn dan vorige week, volgens het Nationaal Energie Dashboard. De Europese gasvoorraden zijn voor bijna 82% gevuld. De Nederlandse gasvoorraden zitten boven 69% en liggen op koers voor de vereiste 74% op 1 november voor leveringszekerheid in de winter.
De VS exporteerde in augustus een recordhoeveelheid LNG, vooral naar Europa. Nederland importeerde in augustus meer vloeibaar aardgas dan ooit in die maand. Europa wil Russische LNG een jaar eerder uitfaseren, namelijk in 2027, maakte commissaris Kaja Kallas bekend op X.
Dieselprijs
Diesel was met $124,76 per 100 liter (vanaf 4.000 liter) dinsdag iets goedkoper dan een week eerder.
Overvol stroomnet
De gemiddelde dagprijs van elektriciteit op de Epex-spotmarkt varieerde de afgelopen week tussen €26,98 en €102,77 per MWh.
Netcongestie blijft een groot probleem. Ondanks bedachte oplossingen is het elektriciteitsnet nog altijd overvol. Er zullen daarom keuzes nodig blijven in de verdeling van de schaarse transportcapaciteit, stelt ACM in een paper voor een deskundigenbijeenkomst van de Eerste Kamer over netcongestie. Door het overvolle stroomnet kunnen bedrijven niet uitbreiden en verduurzamen. De maatschappelijke kosten van netcongestie worden geschat tussen €10 en €40 miljard. De ACM pleit voor snelle uitvoering van de bestaande plannen.
