De markt voor alternatieve eiwitten zal de komende jaren gestaag blijven, zo schat de Rabobank in een nieuw rapport. De bank veracht dat de markt voor vlees- en zuivelvervangers rond 2035 een marktaandeel van 4% en 9%. De impact op de consumptie van dierlijke eiwitten blijft beperkt, zo schrijft de bank.
Volgens de Rabobank bedroeg het aandeel in de markt van vleesvervangers in totaal 2,5%. Zuivelvervangers hadden een groter aandeel, van 4%. Daarmee is Nederland een van de koplopers op het gebied van alternatieve eiwitten. Naast Nederland scoren ook België, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk goed. Overige markten lopen ver op deze kopgroep achter. Gemiddeld gezien is het consumptie-aandeel van vleesvervangers 0,5%. Zuivelalternatieven hebben ongeveer 3% van de 'zuivelmarkt' in handen. De grootste groeiers waren vorig jaar Duitsland en Oostenrijk.
Op Europese schaal zal de groei onverminderd doorzetten. De verwachting is dat de verkoop van vleesvervangers met 15% per jaar stijgt tot 2035. Zuivelvervangers zijn al wat gangbaarder, maar zullen minder groei doormaken. De Rabobank denkt dat deze markt een groei van tussen de 7% en 8% doormaakt. Deze stijging lijkt tot een marktaandeel van 4% voor vleesvervangers en 9% voor 2035. In het rapport concludeert de bank dat voor vlees- en zuivelvervangers waarschijnlijk een mooie nichepositie in het verschiet ligt.
Minder dierlijke eiwitten?
Dit komt overigens niet alleen door de groei van de markt van plantaardige proteïne. Volgens de Rabobank zal ook de verkoop van dierlijke eiwitten dalen. Zo schat de bank in dat de consumptie van verse melk met gemiddeld 0,7% per jaar daalt. Voor yoghurt en melk ziet het plaatje er anders uit. Omdat het marktsegment nog erg klein is, voorziet de bank zeer sterke groeipercentages. Deze groei gaat echter niet ten koste van de verkoop van gangbare kaas en yoghurt. Daarin is zelfs een kleine groeimogelijk, aldus de bank. Sterker nog, de Rabobank voorspelt dat de consumptie van kaas de teruggang in de vraag naar melk volledig compenseert.
In absolute cijfers is de markt voor vleesalternatieven uiterst klein. In 2020 werd er in heel Europa voor 214.000 ton aan vleesvervangers geconsumeerd. De Europese consumptie van vlees en vis bedroeg in datzelfde jaar 42 miljoen ton. De Rabobank verwacht dat de vraag naar vleesvervangers in 2035 maximaal 1,5 miljoen ton bedraagt. Volgens de Rabobank blijft het vooruitzicht voor de komende vier jaar nog overzichtelijk. Plantaardige vleesimitaties blijven in deze jaren de belangrijkste drijvers van de groei en de grotere afzet zal vooral in de foodservice plaatsvinden. Daarna is het moeilijk te voorspellen hoe de markt vorm krijgt. Dat hangt af van in hoeverre precisiefermentatie en kweekvlees succesvol blijken. Naast technologie vormt ook consumentenacceptatie een obstakel voor deze categorieën.
Gezondheid en milieu zijn drijfveren
Zorgen over de gezondheid en het klimaat zijn voor consumenten de belangrijkste redenen om voor alternatieve eiwitten te kiezen. In het geval van melkvervangers staat de gezondheidsvraag centraal. Mensen met (een lichte vorm van) lactose-intolerantie zoeken al heel lang alternatieven voor melkvervangers. Daarnaast zijn volgens de Rabobank met name babyboomers vanwege hun gezondheid minder vlees gaan eten. Maar de voornaamste reden voor consumenten om voor vleesvervangers te kiezen is omwille van het klimaat.
Daarnaast wordt het steeds aantrekkelijker om alternatieve eiwitten te consumeren omdat de kwaliteit van producten snel stijgt. De Rabobank ziet deze kwaliteitsslag voorlopig niet vertragen. Door de groei in de markt is er meer geld beschikbaar voor onderzoek en lekkere producten zorgen voor meer herhaalaankopen. Samen zorgen deze factoren volgens de bank voor een vliegwieleffect.
Kwaliteit moet beter
Al zijn er ook nog voldoende uitdagingen. Hoewel de kwaliteit snel stijgt moeten producten nog altijd beter worden om echt de concurrentie met vlees aan te gaan. Daarnaast is de hoge prijs nog altijd een uitdaging. Hoewel er zeker producten zijn die goedkoper worden dan hun vlees- of zuivelequivalent, zal de prijs over het algemeen hoger blijven dan die van dierlijke eiwitten. Daarnaast kan de gezondheidsdiscussie zich tegen vleesvervangers keren. Met name de hoge bewerkingsgraad van de producten kan de achilleshiel van de markt voor plantaardige alternatieven blijken. Daarnaast zijn de steeds hogere standaarden voor dierenwelzijn een risico.
