Tien jaar geleden dreigde door een renterally in de ontwikkelde wereld grote problemen te ontstaan in Brazilië, India, Indonesië, Turkije, Zuid-Afrika. Nu stijgt de rente opnieuw, maar deze keer staan vier van deze 'breekbare vijf' er een stuk beter voor.
Op 22 maart maakt de Amerikaanse Federal Reserve waarschijnlijk bekend dat de rente met een kwart procent omhoog gaat. Economen houden er al rekening mee dat er dit jaar nog meer verhogingen aankomen. Hierdoor loopt de rente van 4,75% nu, mogelijk op tot boven de 5,5%. Begin 2022 stond die rente nog op ongeveer 0%. Het is niet de eerste keer dat de Amerikaanse rente behoorlijk in de lift zit. Tien jaar geleden leek zich ook een sterke stijging af te tekenen. Indertijd waren opkomende landen daarvan het grote slachtoffer.
Dure dollar liet zich voelen
Veel beleggers maakten indertijd gebruik van de lage Amerikaanse rente door tegen aantrekkelijke voorwaarden geld te lenen in dollars, om dat vervolgens te investeren in opkomende landen waar de economische groei relatief hoog lag. Door het vooruitzicht van een stijgende rente, dreigde deze investeringsstroom op te drogen. Bovendien hadden veel bedrijven en overheden in opkomende landen schulden uitgeschreven in dollars in plaats van de eigen munt. Omdat een stijgende Amerikaanse rente leidde tot een opmars van de dollar, werd het door de omrekenslag vanuit de (goedkopere) eigen valuta's lastiger om de rente en aflossing van die leningen te betalen.
Vier uit vijf
De stijgende Amerikaanse rente deed vooral veel pijn in landen met een groot tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. Hierdoor is de uitstroom van vreemde valutareserves gebruikelijk groter dan de buitenlandse vraag naar de eigen munt. In 2013 zag het er hierdoor voor Brazilië, India, Indonesië, Turkije en Zuid-Afrika zo slecht uit, dat zakenbank Morgan Stanley deze groep omschreef als de 'fragile five', oftewel de breekbare vijf. Hoewel de Amerikaanse rente inmiddels sterk stijgt, staan vier van deze landen er een stuk beter voor dan tien jaar geleden.
India en Brazilië springen eruit
Dat geldt met name voor India en Brazilië. In het eerstgenoemde land heeft de in 2014 aangetreden premier Narendra Modi de bureaucratie aangepakt en veel staatsbedrijven geprivatiseerd. Door de groeiende economische dynamiek zijn de lonen onder zijn bewind met 80% gestegen. India schoot omhoog van de tiende tot de vijfde plaats op de ranglijst van grootste economieën ter wereld. Brazilië klimt ondertussen uit een economisch dal, dankzij een centrale bank die veel eerder in actie kwam tegen de hoge inflatie dan de ECB en de Federal Reserve.
Breekbare munt aan gruzelementen
Turkije zit helemaal aan de andere kant van het spectrum. Het land kampt door een zeer zwak economisch beleid met torenhoge inflatie. Ten opzichte van de dollar heeft de Turkse lira in het afgelopen decennium 90% van zijn waarde verloren. Daarmee is dit tien jaar na de lancering van de 'breekbare vijf' de enige munt die echt aan gruzelementen is gevallen. Zolang de centrale bank onder druk van president Recep Tayyip Erdoğan halsstarrig weigert om via renteverhogingen de inflatie te bestrijden, stromen vreemde valuta's het land uit en is er weinig zicht op verbetering. Dat komt er mogelijk pas na de presidentsverkiezingen op 14 mei.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
