In een nieuw rapport heeft de Tapp Coalitie de kosten van de overconsumptie van vlees laten doorrekenen door de Wageningen Universiteit (WUR). Op dinsdag 11 april presenteerde de organisatie het rapport in Nieuwspoort tijdens een diner. Verschillende partners kregen de kans om een opinie over het rapport voor te dragen.
Het onderzoek brengt de resultaten van een breed scala aan eerdere wetenschappelijke publicaties bij elkaar. In het onderzoek werd het optimale voedingspatroon als uitgangspunt genomen, zo vertelt Baltussen. Ons huidige voedingspatroon werd daarmee vergeleken en op basis daarvan werd berekend hoe veel gezondheidsschade de overconsumptie van vlees oplevert.
Een nuance die meteen naar voren komt is dat vlees op zich niet ongezond is. We eten er alleen te veel van en dat leidt tot allerlei welvaartsziekten, zo vertelt Baltussen. De effecten van een ongezond voedingspatroon zijn niet mals, zo blijkt uit de presentatie van de spreker. Ongezonde voeding is volgens de universiteit de op één na belangrijkste oorzaak van ziektes die voorkomen kunnen worden. In totaal zorgt ongezond eten voor €6 miljard aan extra zorgkosten, zo wordt in het rapport geconcludeerd. De uitgaven voor de overconsumptie van vlees zijn daar slechts een klein onderdeel van en nemen naar schatting €650 miljoen voor hun rekening.
Belangenverenigingen en politici
Naast de wetenschapper komen D66-Kamerlid Tjeerd de Groot en Partij voor de Dieren-Kamerlid Eva van Esch en verschillende belangenverenigingen aan het woord. Directeur van de Tapp Coalitie Jeroom Remmers benadrukt zelf vooral dat de vleesconsumptie ruim boven de richtlijnen van het Voedingscentrum liggen. Daardoor zouden elk jaar 8.000 extra patiënten aan welvaartsziekten leiden. Daarnaast benadrukt de Remmers dat uit een recente onderzoek van het Voedingscentrum blijkt dat de helft van de Nederlanders zich in de plannen kan vinden.
Na de Tapp Coalitie neemt ook de directeur van de Vegetariërsbond Floris de Graad het woord. In de media heerst het frame dat de Tapp Coalitie onze gehaktbal wil afpakken, maar afpakken is niet de bedoeling, zo vertelt de Graad. Het doel is een gedragsverandering en het tegengaan van de overconsumptie. Daarnaast is de voorgestelde belasting volgens Graad geen verhoging, maar een verplaatsing van de kosten. De meerprijs wordt nu al betaald, maar dan uit de algemene middelen of via de zorgverzekering.
Reacties uit de medische wereld
Ook de medische wereld is op het diner vertegenwoordigd. Patrick Deckers van Caring Doctors krijgt als eerste het woord. Caring Doctors is een organisatie die zich onder meer wil inzetten voor ziektepreventie en de medische wereld wil verduurzamen en ziet in het onderzoek een kans om als medische wereld minder te focussen op ziekenzorg. Op haar website is te lezen dat de organisatie hiervoor onder meer een totaalverbod op gewasbeschermingsmiddelen voor ogen heeft.
Het belangrijkst punt van Caring Doctors is dat een voornamelijk plantaardig voedingspatroon tot veel minder gezondheidsproblemen leidt. Daarnaast is planetaire gezondheid de belangrijkste voorwaarde voor humane gezondheid. Deckers ziet een duidelijk aanwijsbare oorzaak voor de huidige problemen op het gebied van zowel gezondheid als klimaat. De bio-industrie is volgens Deckers volledig pervers ontspoord. "Je kunt niet zonder repercussies jaarlijks 85 miljard landdieren doden." Al is het diezelfde bio-industrie die nu een nieuwe uitweg vindt met nieuwe technieken zoals precisiefermentatie, een ontwikkeling die wat betreft Caring Doctors niet te stoppen is.
Daarnaast sprak de directeur van de Federatie voor Gezondheid Thomas Plochg. De Federatie is een netwerk van tachtig gezondheidsorganisaties, van de GGD, het Voedingscentrum en enkele ministeries tot verschillende NGO's. Samen zetten deze organisaties zich in voor een gezonder Nederland. De medische wereld zou volgens Plochg meer oog moeten hebben voor preventie en gezonde voeding is daar een belangrijk onderdeel van. Op het moment laten we allerlei problemen ontstaan en hebben wij een zorgstelsel van meer dan €100 miljard per jaar ingericht om de problemen op te lossen, aldus de directeur. Een van de meest cruciale problemen is dat ongezonde keuzes vaak de goedkoopste keuzes zijn. True pricing zou de oplossing zijn, omdat ongezonde producten dan dure producten worden. De Federatie van Gezondheid ziet de vleestaks dan ook als een van de eerste stappen in deze richting.
Ministerie ook vertegenwoordigd
Tenslotte kreeg de programmamanager van de Nationale Eiwitstrategie van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Renze Brouwer het rapport overhandigd. Zelf gaf Brouwer een inkijkje in de Nederlandse politieke processen. Nederland heeft al sinds 2020 een eiwitstrategie, maar de strategie wordt niet uitgevoerd. De strategie is namelijk bij de val van het kabinet-Rutte III controversieel verklaard. In de strategie was namelijk een vleestaks opgenomen en dat ligt heel gevoelig.
Brouwer is blij met het rapport. Om voor het belang van de strategie te kunnen vechten is een goed verhaal belangrijk, zo vertelt Brouwer. Voor het klimaat geeft de programmamanager aan al een sterke onderbouwing te hebben. Met het nieuwe rapport kan Brouwer nu ook de paragraaf gezondheid invullen.
