Het afgelopen half jaar lijkt het wel of de piramide van Nederland in elkaar aan het storten is. Na corona is de economie niet meer tot rust gekomen. Natuurlijk is alles te verklaren en zijn het vooral externe factoren die veel problemen veroorzaken. Ik kan mij toch niet aan de indruk onttrekken dat het jarenlange politieke beleid voor een belangrijk deel ook bijdraagt aan alle problemen waar we tegen aan zitten te kijken. Tijd om er eens eentje te duiden vanuit een ander perspectief.
Zo is het super actueel dat er een enorm gebrek is aan personeel in Nederland. Schiphol loopt vast, maar ook de bouw, logistiek Nederland en de horeca hebben te weinig arbeidskrachten. Er worden vanuit allerlei instanties hele ingewikkelde onderzoeken gedaan en managementachtige oorzaken benoemd maar, ik mis in deze toch een partij die volgens mij de grootse veroorzaker is van het tekort aan personeel: de overheid.
Grootste werkgever van Nederland
De overheid is de grootste werkgever van Nederland. Meer dan 10% van de beroepsbevolking staat op de loonlijst van de overheid. Let wel: dat is rechtstreeks, indirect is dan nog een keer een veelvoud. De overheid houdt gewoon te veel mensen aan het werk en daarmee veroorzaken ze die arbeidstekorten. Recent sprak ik met een organisator van festivals in Nederland. Hij kon veel te weinig medewerkers vinden. Toen ik daar op door vroeg, gaf hij aan dat ze de meeste mensen zijn kwijtgeraakt aan de overheid. Tijdens de coronacrisis heeft de overheid veel mensen ingehuurd voor bijvoorbeeld GGD-werkzaamheden. Daarbij betaalde de overheid het dubbele aan uurloon als dat de festivalorganisaties dat deden. Ook horeca-personeel is overgestapt naar overheidbaantjes, waarvoor ze bovendien ruim meer krijgen betaald.
Dan kan een tijdelijk iets zijn, maar het lijkt er steeds meer op dat dit structureel is. De huidige politiek is zo druk met het controleren van mensen en bedrijven en vervolgen nieuwe regels bedenken om deze weer te controleren, dat er steeds meer mensen nodig zijn om deze carrousel draaiende te houden. De bekende vergelijking met het Griekse leger, waarbij enkel leidinggevenden waren en geen uitvoerenden laat zich hier gelden.
Studie zonder vieze handen
De overheid is feitelijk degene die de arbeidsmarkt op slot zet. Dat begint al bij de fundering, door de manier waarop opleidingen worden gepromoot en gepositioneerd. De afgelopen 25 jaar moest je vooral een studie doen die je leuk vond en die je geen vieze handen bezorgde. Vrijetijdswetenschap, oenologie en meer van dat soort opleidingen die er niet toe leiden dat er daadwerkelijk iets wordt geproduceerd, maar vooral we met zijn alle 'lekker' bezig zijn. Het gericht aanbieden van opleidingen die praktisch en uitvoerend zijn, moet volgens mij de prioriteit zijn.
Het volgende is de steeds maar verder toenemende drang van de overheid om te controleren. Meest typische voorbeeld daarvan gaf de toenmalige minister van gezondheid Hugo de Jonge, toen er een avondklok werd ingesteld en een horecaverbod. Toen duidelijk werd dat het draagvlak daarvoor bij de bevolking klein was, was het enige wat hij kon bedenken om 5.000 boa's aan te nemen om beter te controleren. En dat lijkt steeds meer de oplossing voor alles: meer regels, meer controlerende mensen en dus minder producerende (werkende) mensen.
Drie ambtenaren op één boer
Het waterhoofd dat de overheid zelf heeft gebouwd (en door blijft bouwen), is volgens mij een van de belangrijkste oorzaken dat er te weinig mensen zijn voor echt werk. Voor één boer zijn in Nederland drie ambtenaren werkzaam, enkel voor controle en regelgeving. Dat is toch bizar. Nederland moet zich zelf ontregelen, de hoeveelheid mensen die werkzaam zijn bij de overheid, direct of indirect, fors terugsnoeien (halveren) en zo de huidige arbeidsschaarste oplossen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
